Ds. Otto Matulessy is ondanks de drukke werkzaamheden zeer opgetogen als we elkaar ontmoeten in het Houtense kantoor van de Geredja Indjili Maluku (GIM), de Molukse Evangelische Kerk in Nederland. Tot drie jaar geleden stond hij midden in het gemeentewerk, nu richt hij zich op zijn taak als ketua, voorzitter, van het synodebestuur van de GIM. Enthousiast deelt hij zijn verhaal met het oog op het 70-jarig bestaan van zijn kerk. Hij aarzelt zichzelf te omschrijven – ‘ik ben niet zo van de oneliners over mijzelf’ – maar het interview verliep in de geest van: ‘Beta anak bangsa …’ – ‘Ik ben een kind van het volk …’
70 jaar Molukse Evangelische Kerk in Nederland
70 jaar Molukse kerk in Nederland
Dit artikel is een gratis introductie op het themanummer van TussenRuimte over 70 jaar Molukse kerk in Nederland (2022, nr. 3). Onderaan het artikel vind je de andere bijdragen uit het nummer. Ben je benieuwd naar andere nummers van TussenRuimte? Bekijk dan alle artikelen.
In dit nummer staat het 70-jarig bestaan van de Geredja Indjili Maluku (GIM), de Molukse Evangelische Kerk, centraal. Dit kerkgenootschap werd onder Molukkers in Nederland opgericht op 25 november 1952, ver weg van de Molukse eilanden, hun land van herkomst.
De beladen vestigingsgeschiedenis van Molukkers in Nederland kan onmogelijk in één overzichtskolom (zie blz. 4-5) samengevat worden. Met dit speciale themanummer willen wij de lezer gidsen en meevoeren langs de strijd van de GIM om kerk te zijn in Nederland.
Om een goede impressie van de ontwikkeling van het kerkelijk leven binnen de Molukse Evangelische Kerk te geven maken we ook gebruik van de digitale ruimte op de website van de Nederlandse Zendingsraad: https://zendingsraad.nl/publicaties/tussenruimte/ Daar vindt u meer (achtergrond)informatie over de GIM in de vorm van YouTube-filmpjes en artikelen. Ook kunt u daar het volledige artikel ‘70 jaar GIM in het perspectief van de Molukse geloofshouding supu-no’o’e-repe’ van theoloog pendeta Polly Pattikayhatu lezen, waarvan in dit nummer een leeswijzer opgenomen staat (zie blz. 10-11).
We zijn dankbaar voor de bijdragen in dit nummer van mensen die, als gemeenteleden of vanuit hun professionele betrokkenheid, de betekenis van de Molukse Evangelische Kerk in hun bestaan hebben verwoord. Bijzonder zijn de twee verhalen, waarin de doorwerking van de GIM in drie generaties wordt vertolkt door twee vertegenwoordigers vanuit de families. Het ene verhaal speelt zich af bij de familie van een gewezen militair, het andere begint bij het huisgezin van een predikant.
En hoe heeft de GIM zich gemanifesteerd op het gebied van oecumene? Ds. Matulessy, synodevoorzitter van de GIM, ziet wonderen gebeuren. Op de weg naar verzoening en vergeving in de wereld hebben wij geestelijke leiders als Desmond Tutu nodig.
Het getal 70 verwijst naar spiritualiteit, rust, contemplatie, gevoeligheid en mystiek. Moge de GIM op weg naar haar eeuwfeest aan discipelschap en sympathie winnen.
Themaredactie: Sjaak van ’t Kruis en Verry Patty
Lees meer uit dit nummer van TussenRuimte
Otto Ruff & Sjaak van 't Kruis
In dit tweeluik blikken ds. Otto Ruff en ds. Sjaak van ‘t Kruis ieder op hun wijze in een bijdrage over verzoenend spreken en samenwerken terugen vooruit. Deze predikanten, een van Molukse en een van Nederlandse zijde, werkten allebei als functionarissen in de Commissie Contact Molukse en Nederlandse Kerken. Binnen de Molukse setting wordt dit aangeduid als musjawarah: samen het gesprek aangaan totdat je er samen uitkomt.
Jeanny Vreeswijk-Manusiwa
In de context van zorgzaam met elkaar omgaan wil ik u, in grote stappen, meenemen op een reis die de Molukse gemeenschap in Nederland de afgelopen zeventig jaar heeft afgelegd. Een reis waarin een gemeenschap dacht dat haar verblijf hooguit zes maanden zou duren. Een reis die in 1951 begon met de overtocht van ex-KNILmilitairen en hun gezinnen, samen 12.500 in getal.
Eddy Van Der Borght & Jacob Meiring
De elfde Algemene Vergadering van de Wereldraad van Kerken kwam in Karlsruhe in de eerste week van september 2022 samen onder het thema ‘De liefde van Christus zet de wereld in beweging richting verzoening en eenheid’. De vraag rijst dan op welke manier dit thema inspireert om te bidden en de mensen in Rusland en Oekraïne aan te spreken.
Rocky Tuhuteru
Met de komst van Molukkers naar Nederland in 1951 reisde ook hun geloofsbeleving mee en Nederland binnen. Juist dat geloof is in al die jaren een baken van hoop en volharding gebleken. In de onzekerheid over hun toekomst hadden de Molukkers altijd hun geloofsovertuiging.
Trientje Solisa
In 1955 zag ik het levenslicht. Mijn ouders werden in 1952 in de echt verbonden in het voormalig kamp Westerbork, onder Molukkers bekend als Kamp Schattenberg. Het huwelijk vond plaats bij het kerkgenootschap Classis Geredja Protestan Maluku di Belanda. Dit huwelijk werd ingezegend door ds. Samuel Metiary. In februari 2022 zouden mijn ouders zeventig jaar getrouwd zijn geweest, ware het niet dat mijn vader in 1998 en mijn moeder in 2017 zijn overleden.
Wim Manuhutu
Dat niemand bij de oprichting van de Geredja Indjili Maluku in november 1952 zal hebben gedacht dat in 2022 het 70-jarig jubileum van het kerkgenootschap zou worden gevierd, is een open deur. De zes maanden die men dacht in Nederland door te brengen, waren op die datum allang verstreken, toch leefde het idee dat het verblijf in Nederland van tijdelijke aard zou zijn en dat terugkeer naar een vrije Molukse staat een reële optie was, nog volop in brede kring.
Gina Pesulima
‘Pesulima … Ben jij een kleindochter van de dominee?’ Met een trotse, zachte blik en krullende mondhoeken antwoord ik: ‘Ja, dat klopt.’ Waarna meestal, niet altijd, een (kort) gesprek over mijn opa en zijn werk voor de Geredja Indjili Maluku (GIM) volgt. En de vraag of ik de groetjes wil doen aan mijn vader, nadat ik heb verteld dat ik de dochter van Petrus (Ventje) ben.