De aarde wordt aangetast en grote groepen mensen zijn op drift, verjaagd van hun geboortegrond. Anderen vrezen hun komst. In Meer dan het leven maakt Erik Borgman duidelijk dat ook in deze situatie het christelijk geloof uitzicht biedt. Zijn woorden klinken even weerbarstig als stimulerend. Telkens wordt onze hoop gewekt en worden wij op onze mogelijkheden aangesproken. Wie zich opent voor de bron van een ‘meer dan het leven’, wordt vrij van angst en moedeloosheid, vrij voor en in verlangen en liefde.

Het lijkt de meeste triviale waarheid die maar denkbaar is. Wij staan op de aarde, leven van wat van de grond komt en zijn gemaakt van dezelfde grondstof. Daarom moeten we voor de grond zorgen als wij voor onszelf willen zorgen. Toch vergeten wij dit voortdurend. Wij vergiftigen en vergeten de grond. Het eerste is natuurlijk het ergste. Maar het tweede is er de oorzaak van.

Tijdens de Nacht van de Theologie nam Erik Borgman het woord. In deze lezing spreekt hij over de moed vinden door de moed te durven verliezen.

Dood en verderf niet kunnen gedenken omdat de herinnering uitgewist is, is misschien nóg erger dan wát er uitgewist is. Er moet een plaats zijn om bij de wonden van het onrecht te waken. Jezus werd de plaats waar het naam- en spoorloze lijden herdacht wordt. Gedenken is herinneren aan wat gebeurt en gebeurd is. Wezenlijk is wat God over de Israëlitische slaven zei: ‘Ik ken hun lijden.’

De opleidingen tot geestelijk verzorger hebben de oren te veel laten hangen naar wat ze dachten dat de samenleving van hen vroeg, stelde Erik Borgman in een interview in Handelingen 2020/2. In dit artikel werkt hij dit uit en hij benadrukt dat in de geestelijke verzorging naar de mens moet worden gekeken als iemand met een ziel, en niet als een consument met behoeften.

Op 14 november 2021 vindt de tiende nacht van de theologie plaats. Als een van de oud-theologen van het jaar werd ik uitgenodigd om een bijdrage te leveren aan een boekje dat bij deze gelegenheid zal verschijnen. Het zette me wederom aan het denken over dit fenomeen: de Nacht van de Theologie.

Volgens het Johannes-evangelie geeft Jezus twee keer de Geest. De eerste keer is als Hij sterft. ‘Hij boog zijn hoofd’, staat er dan, ‘en gaf de Geest’ (Johannes 19:30).

Donderdag 15 april sprak ik voor het Christelijk Sociaal Congres – online, natuurlijk. Er waren zo’n 100 meer mensen dan ik had verwacht, en ik wilde een aardig tegendraadse visie delen – dat van radicale inclusiviteit. Tegen mijn gewoonte in, was ik toch wel wat zenuwachtig.

Ik kijk in het fotoboekje nog wel eens terug naar de beelden die van de gebeurtenis gemaakt zijn. Op 27 maart 2020 vond een plechtigheid plaats waar vrijwel niemand bij was. Paus Franciscus stond vrijwel alleen op het verder lege Sint-Pietersplein in Rome.