De monografie Onze Vader van Jan Muis geeft ons een goed beeld van zijn wetenschappelijke arbeid.1 Nauwgezet analytisch, grondig geschoold in het dogmatische denken en diepgeworteld in het geloof van de kerk trekt Muis een eigen academisch spoor. Achter dit boek gaat een hoogleraar schuil die door studenten zeer gewaardeerd werd in de colleges die hij gaf. Daarbij merk ik wel op dat menig student met schrik in de benen tentamen deed bij Muis. Wie de stof niet goed had bestudeerd, kon maar beter thuisblijven.

Pastorale medewerkers vinden het soms moeilijk om met iemand hardop te bidden. Toch kan een gebed heel heilzaam zijn. Je brengt levenservaringen van mensen onder woorden voor het aangezicht van God. En door God aan te roepen, breng je ook iets van Gods liefde en genade onder woorden. Die verbinding tussen het leven en het geloof verdiept het pastorale gesprek.

1. Inleiding De preek is nog steeds een veelbesproken onderdeel van de kerkdienst. Kerkgangers steken hun mening over de preek meestal niet onder stoelen of banken en predikanten vinden de preek zo belangrijk, dat ze wekelijks enkele dagdelen aan de voorbereiding ervan besteden. In het kerkelijk leven neemt de preek nog steeds een belangrijke plaats […]

Dit is een fragment (hoofdstuk 3.1) uit Over God gesproken. Preken in theorie en praktijk. Zie ook: Van uitleg naar vertolking In niet mis te verstane woorden heeft Gert Otto aandacht gevraagd voor de preek als toespraak. Al dat gehamer op de juiste theologische inhoud, zo zegt hij, heeft de aandacht afgeleid van iets wat […]

Dit is een fragment uit Over God gesproken. Preken in theorie en praktijk. Zie ook: De preek als performance Wie een preek voorbereidt, besteedt vrij veel tijd aan de uitleg van de bijbelgedeelten die als Schriftlezing op zondag in de kerk worden gelezen. Dat onderzoek naar de tekst zal in grote lijnen bepalen wat er […]

Een gemeenschappelijke handeling Het stereotype beeld van de protestantse kerkdienst is dat van een predikant die in toga op de kansel staat te preken. Vergelijkbaar met een priester in een rooms-katholieke kerk die achter het altaar in priestergewaad sacramentele handelingen verricht. Deze beelden kloppen in zoverre in de protestantse traditie het Woord een centrale rol […]

De kerkdienst is een performatieve handeling. Door te zingen en te bidden, te luisteren naar een preek en het avondmaal te vieren praktiseren kerkgangers hun geloof. De vraag die we nu stellen is: welke rol speelt de heilsgeschiedenis in de kerkdienst? Hoe komen de oude verhalen van Israël en van Jezus van Nazaret tot leven? […]

De opstanding van Christus De opkomst van de moderne theologie en de kritische bijbelwetenschap hebben de eenheid van kruis en opstanding als heilsfeit verder onder druk gezet. Volgens H.J. de Jonge roept de gedachte van een ‘uniek heilsfeit’ verzet op bij een exegeet die literair-historisch te werk wil gaan. ‘Een streng historicus het bericht, dat […]

De bijeenkomst van de gemeente op zondagmorgen staat in het teken van het heilsgebeuren in Jezus Christus. De christelijke gemeente komt bijeen in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Zij verwacht dat de drie-enige God Zelf in haar midden werkzaam zal zijn. In het tweede deel van dit boek ga […]