Naäman wordt met indrukwekkende woorden beschreven: hij is een sar-tsebha’, een voorname krijgsman, een ’isj gadol, een grote man, ‘in het aangezicht’ van zijn koning, hij heeft een ‘verheven aangezicht’. Met hem behalen de Arameeërs, met hulp van de Eeuwige, overwinningen. De man is machtig en sterk – maar achteraan staat: hij is metsora‘, huidziek (5:1).

De reeks verhalen in het eerste gedeelte van het boek Daniël eindigt met dat over Daniël in de leeuwenkuil (hoofdstuk 6). God laat zijn mensen die vastzitten in het dilemma van machtspositie en trouw aan Hem, niet in de steek. Als zij gekleineerd en met de dood bedreigd worden, redt Hij hen, zelfs al is het op het laatste moment.

Bij de Rode Zee heerst uitbundigheid en dankbaarheid voor de redding. De onderdrukker is voorgoed verleden tijd. Het volk gelooft in God (Exodus 14:31). Maar als zij de woestijn in gaan, volgt heel gauw scepticisme, ongemakkelijkheid en zelfs rebellie. De mensen keren terug naar hun oorspronkelijke modus van vrees en waakzaamheid die hun slaafse leven in Egypte beheerste en die alle geloof en hoop overweldigt. Zij geloven alleen wat zij zien.

Als voormalig lid van het koninklijke huishouden zal Mozes een zekere vertrouwdheid opgebouwd hebben met leidinggevende functies. Toch weigert hij stug wel vijf keer de leiding van het volk en zijn bevrijding op zich te nemen. Rasji ziet daarin de uitwerking van de ervaring bij de brandende doornstruik. Mozes was geraakt door het gevoel van zijn menselijke kleinheid tegenover Gods geweldige grootheid, waardoor hij de grote opdracht van God niet durft te aanvaarden.

Tegenover Farao’s ‘cultuur van de dood’ (Avivah Gottlieb Zornberg) ontstaat tussen drie vrouwen – onder wie, pikant detail, de dochter van Farao – een gezamenlijke actie voor het leven van een bijzonder kind. Mozes is ‘opgegroeid’. Zijn biologische moeder geeft de moederrol door aan de prinses (Exodus 2:10). Hij gaat over van zijn volk, dat de ogen niet kan verheffen, naar het paleis, waar hij een hoge opvoeding krijgt die hem moet klaarstomen voor het leiderschap van zijn volk.

Isboset, zoon van Saul en koning over Israël, is dood. Er is nog één mannelijke nazaat: Mefiboset, zoon van Jonatan en kleinzoon van Saul. Maar hij is niet geschikt als troonopvolger omdat hij aan beide voeten verlamd is (2 Samuël 4:4). David is koning over Juda. Nu willen alle leiders van Israël dat hij ook koning over Israël zal worden. David wordt gekozen en gezalfd, net als toen door Samuel in opdracht van God (1 Samuël 16:13) en door de leiders van Juda (2 Samuël 2:4). Met deze derde zalving wordt het volk herenigd en David officieel koning voor het hele volk (2 Samuël 5:1-5).

In het verhaal over Sodom balanceert een hele gemeenschap op het scherp van de snede. De Sodomieten hebben met elkaar een levensstijl opgebouwd die andersdenkenden en -handelenden uitsluit, controleert en beknot. Er is al geen totalitaire overheid meer die de bevolking onderdrukt, maar de bevolking zelf bestaat uit daders en slachtoffers; onrecht is tot recht verheven.

De koning had een onrustige nacht en Hamans wereld keert zich compleet om. Tussen de twee drinkfestijnen in gebeurt een heleboel. Haman dacht dat hij alles in het leven had bereikt wat hij wilde: enorme rijkdom, tien zonen, de op handen zijnde erkenning door de koning en respect dat hij zich, zij het met harde hand, wist te verschaffen. Maar nu komt Haman thuis van een nachtmerrie.

In hoofdstuk 4 wordt de verandering beschreven die Ester doormaakt. Van mooi meisje dat luistert naar haar oom en haar komaf verzwijgt, dat luistert naar de hoveling die haar aanraadt zich op te doffen, en dat de wetten van de koning niet wil overtreden ondanks de dreigende catastrofe voor haar volk; naar een koningin die bevelen geeft, die uit haar eigen schaduw treedt en moed bewijst: ‘Ga (…) doe niet (…) ik zal (…) ik zal gaan’ (4:16). Zij verandert van iemand die de blik naar binnen richt, in iemand die opkijkt en het wezenlijke in zicht neemt.