In de jaren twintig van de zesde eeuw was er gedurende enkele jaren een joods koninkrijk in Himyar (het antieke Jemen). De joodse koning, Joesoef, verklaarde de oorlog aan de christenen van de stad Najrân die gesteund werden door het christelijke koninkrijk van Ethiopië dat al lang op voet van oorlog met Himyar stond. In […]

In het Nederlands Theologisch Tijdschrift van 2003 en 2004 besprak ik uitvoerig de ontdekking en publicatie van een antiek beenderkistje (ossuarium) met daarop in het Aramees de inscriptie Ja‘aqov bar Joseph ’achuy de- Jesjua‘ (‘Jakobus, zoon van Jozef, broer van Jezus’), en tevens de controverse die daarover direct vanaf het begin woedde. P.W. van der […]

Inleiding Isidorus van Sevilla (ca. 560-636 n.Chr.) is een van de belangrijkste theologen van het Latijnse Westen in de periode van de overgang van de oudheid naar de middeleeuwen. Voor beknopte informatie zie bijv. F. Zaminer, ‘Isidorus [9],’ Der Neue Pauly 5 (1998) 1122-1123; R. Rieger, ‘Isidor von Sevilla,’ RGG 4 (2001) 247-8. Uitgebreider is […]

In het zevende boek van de Apostolische Constituties (hierna: AC), een kerkorde die vrijwel zeker is opgesteld in het Syrische Antiochië in het midden van de jaren tachtig van de vierde eeuw, vindt men een intrigerende set gebeden. De meest recente kritische editie is die van M. Metzger, Les Constitutions Apostoliques, 3 vols. (Sources Chrétiennes […]

In de loop van de eerste eeuw raakte het christendom, dat als kleine joodse secte begonnen was, al spoedig verwikkeld in een proces waarin het zich gaandeweg van de moederreligie losmaakte en zich ontwikkelde tot een zelfstandige godsdienst. In de eeuwen daarna zou dat proces zich radicaal doorzetten: het christendom zou zich snel uitbreiden, zowel […]

Het gebeurt niet vaak dat een antiek document dat meestal een stiefkind van de wetenschap is geweest, plotseling wordt overladen met belangstelling. Toch gebeurde dat in de laatste twee jaar onverwacht met een tot voor kort bepaald niet erg bekend en populair werk van de kerkvader Eusebius, de bisschop van , namelijk zijn Onomastikon. In […]