In dit themanummer over het geloofsgesprek eerst maar eens zoeken naar wat we bedoelen met ‘geloofsgesprek’. Wanneer is een gesprek nu een geloofsgesprek? Wat kan de bezoeker vragen? Hoe misschien een gesprek wat verdiepen? Met een aantal richtlijnen sluit dit artikel af.

De gemeente is een geloofsgemeenschap, maar ook een pastorale gemeenschap: we zien naar elkaar om. We hebben – vaak, meestal… – de neiging dat te organiseren. Maar is dat nodig? Hoe is dat ‘omzien naar elkaar’ werkelijk bedoeld en vorm te geven?

Onderling pastoraat krijgt op veel verschillende manieren vorm, dat is wel bekend. Tijdens de coronacrisis is die verscheidenheid in praktijken meer zichtbaar geworden in de samenleving en ook verder uitgebreid in bereik en vormgeving, bijvoorbeeld het contact via online gesprekken. Binnen de kerken is al langer aandacht voor de verscheidenheid aan praktijken,[1] variërend van appgroep […]

Gemeentepastoraat lijkt een paraplubegrip, het betekent van alles. In het eerste decennium van deze eeuw was bijvoorbeeld de beknopte definitie van Gerben Heitink bepalend: ‘Pastorale zorg heeft als regel plaats in en vanuit een kerkelijke gemeente’.1 Deze typering werd overgenomen in verschillende Handreikingen van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) en stond tot voor kort ook op een webpagina van de PKN.

Wat pastorale handboeken schrijven over onderling pastoraat laat een op-vallende discrepantie zien tussen het uitgangspunt dat gemeenteleden het subject van pastoraat zijn, en de inhoud waarin de stem van het gemeentelid nauwelijks wordt gehoord. Dat is theoretisch een probleem, maar ook praktisch, want het sluit niet meer aan bij de veranderingen in het gemeentezijn. Als begin van een oplossing voor dit probleem presenteer ik hier een onder-zoek naar wat gemeenteleden kenmerkend vinden voor onderling pastoraat.

Vanwege de rol die de justitiepastor speelt in de spirituele belangstelling van gedetineerden, zoekt deze bijdrage naar een antwoord op de vraag hoe in het werkveld van het rooms-katholieke en protestantse justitiepastoraat spiritualiteit en detentie worden waargenomen en beschreven.

Deze Corona-tijd vraagt om vernieuwende vormen van meeleven in de christelijke gemeente. Het onderling pastoraat zouden we een verbijzondering van het ‘gewone’ intermenselijke contact kunnen noemen. Waarin onderscheidt het zich? Wat maakt het ‘bijzonder’?

Voor welke keuzes staat een pastor bij het gebruik van teksten en beelden in het pastorale gesprek? Wat zijn daarbij de kansen en de risico’s?

Over de betekenis van onderling pastoraat Een populair pastoraal probleem‘Onderling pastoraat’ wordt veelal opgevat als het omzien naar elkaar door gemeenteleden binnen de geloofsgemeenschap; soms wordt dat omzien ook gericht op mensen daarbuiten. Het idee krijgt in Nederland veel aandacht in kerkelijke beleidsnota’s en in de pastorale organisatie van geloofsgemeenschappen. De zoekterm ‘onderling pastoraat’ genereert […]