Hoe spreken we met onze niet-gelovige buren over ‘heil’? Over God, over Jezus en over redding? Voorbij de oude dogma’s en de catechismus gaan we liever bij de Bijbel zelf te rade. Wat wordt daar gezegd over dat heil en hoe ‘vertalen’ we dat naar onze buren?

Wat voor profeet is Mohammed? Daaraan vooraf gaat de vraag: Is Mohammed een profeet? Die vraag wordt ons door de Bijbel en de Koran aangereikt. Je kunt namelijk ook jezelf de profetenmantel omhangen. Volgens de islamitische traditie kreeg Mohammed vanaf 610 bij de berg Hira verschijningen van de engel Gabriël. Jarenlang gaf de engel hem […]

Soms komen we in de evangelieverhalen een boze Jezus tegen. Als hij de geldwisselaars de tempel uit jaagt bijvoorbeeld. Of als Hij zijn tegenstanders huichelaars noemt. Het beeld van een altijd lieve Jezus met een serene stralenkrans om zijn hoofd moet wat bijgesteld worden. Wee u!, schriftgeleerden en Farizeeërs, – ondermaatse oordelaars! – omdat ge […]

Na een spreekbeurt die ik in een gemeente van de Protestantse Kerk hield over ‘Religie en geweld’ stond een dame, van wie ik schatte dat ze aan de tweede helft van haar leven bezig was, op om het woord te nemen: ‘Wij heb-ben hier in de gemeente een project gehad om de Bijbel in één jaar helemaal door te lezen en ik heb daaraan meegedaan.

Over de aanwezigheid van de Romeinse militaire macht in Israël in de tijd van Jezus en Paulus Wie was ‘de soldaat die Jezus kruisigde’? Naar de identiteit van de hoofdpersoon in het gedicht van Martinus Nijhoff zullen we tevergeefs zoeken, maar misschien is er wel iets te zeggen over de etnische achtergrond van de soldaten […]

Zolang er mensen bestaan wordt er gevochten. Dat is in Israël niet anders dan erbuiten. Hoe in deze kluwen van geweld die de Bijbel beschrijft het vrederijk oplichten waarvan profeten en psalmisten spreken? Dat is de grote vraag van het Oude en ook van het Nieuwe Testament. Doordenking van dit thema vraagt om een kritische […]

De boeken 1 en 2 Makkabeeën ademen de geest van de heilige oorlog, of, met een meer oudtestamentische term uitgedrukt, van de oorlogen des Heren. Met het extreem-islamitisch terrorisme op onze netvliezen hebben we wellicht onze reserves bij deze term en onze kritische vragen bij een theologie die God met geweld verbindt. Maar in het […]

Martelaarschap en gewapende strijd in Gods naam zijn thema’s die voor ons, eenentwintigste-eeuwers, vooral gekleurd zijn door de opkomst van het islamitische fundamentalisme. Maar in de eerste twee boeken van de Makkabeeën vinden we deze thema’s al, in 1 Makkabeeën de gewapende strijd, in 2 Makkabeeën het martelaarschap, zij het dat ook hier de wapens […]

De leden van de ekklèsia in hun verhouding tot elkaar en tot de buitenstaanders volgens de brieven van het Nieuwe Testament In de oudere, evolutionistisch georiënteerde benadering van jodendom en christendom komen we de stelling tegen dat er in het Oude Testament en in het jodendom wel oproepen te vinden zijn om de vijand lief […]