Op de avond van 24 januari is het Toe Bisjvat: het Nieuwjaar van de Bomen. Het is dan in Israël de gewoonte om bomen te planten en het land groener te maken. Wereldwijd houden Joden een feestmaaltijd met wijn of druivensap, vruchten, lofzeggingen en verhalen over de natuur. Het feest zal dit jaar (extra) intens gevierd worden.

Na de bevrijding uit de slavernij in Egypte, bleven slaven als vanzelfsprekend opgenomen worden in de Joodse wetten. Ook onze dichtbije voorouders maakten zich schuldig aan slavernij. Excuses en het vragen om vergeving door de koning: oké. Maar wij allen zijn potentiële daders. Tikkoen Olam: wij allen moeten de wereld repareren. Een beeldmeditatie door Shoshannah Brombacher.

Het is goed om tot jezelf te komen, maar pas samen met anderen kom je tot je recht. Shoshannah Brombacher licht dit toe met enkele voorbeelden uit het jodendom en met een kunstwerk van haar hand.

Woede is soms nodig of zelfs gerechtvaardigd om vrede te bewerkstelligen, maar men moet daar niet licht mee omgaan. Woede is oncontroleerbaar en kent meestal alleen verliezers. Shoshanna Brombacher licht dit toe met enkele voorbeelden uit het jodendom en met een kunstwerp van haar hand.

Lieg niet, maar beschadig mensen ook niet met je al te uitgesproken botte eerlijkheid, dat is pas echt slecht. Dat is een Joods motto. Een schilderij van Shoshannah Brombacher illustreert dit motto.

Uit voorbeelden uit het jodendom blijkt dat je soms moet spreken, soms moet zwijgen. En dat je van alles kunt zeggen terwijl je zwijgt, en van alles kunt verzwijgen terwijl je spreekt. Een schilderij van Shoshannah Brombacher illustreert één zo’n joodse anekdote.

Ik ben een geordineerde maggidah, vertelster van inspirerende Joodse verhalen. In het achttiende-eeuwse chassidische Oost-Europa waren rondtrekkende maggidim al populair, toen mannen, en tegenwoordig, na een opleving van het neo-chassidisme in onze moderne westerse wereld, ook vrouwen. Door verhalen, bijvoorbeeld over chassidische rebbes, komt men dichter tot God en wordt men – door hun voorbeeld – een beter mens.

Wat is leiderschap en hoe transformeert een ‘gewoon mens’ zich in een goede leider? De bijbelse en latere Joodse geschiedenis kent vele leiders, goede en slechte, zowel geboren koningen als zij die nolens volens de leiders van hun volk werden. Mozes sprak aanvankelijk tot God: ‘Stuur iemand anders.’ Koning Saul begon goed, maar zijn psychische aandoening kreeg de overhand. Achab was verdorven.

De dood is een scheidslijn. Een transitie. Ook als je op latere leeftijd je nog veel oudere ouders verliest word je ineens van ‘kind van’ alleen nog (groot)ouder. Je bent nu zelf de oudere generatie.