De titel van deze bijdrage, ‘Jeremia in de put’, kent drie opzichten: ten eerste omdat hij een uiterst pijnlijke boodschap moet brengen waar hij zelf geestelijk onder lijdt, ten tweede omdat hem psychisch en fysiek geweld wordt aangedaan door afwijzing en doodsdreiging, en ten derde omdat hij deelt in het onvoorstelbare trauma van Juda’s ondergang, met de nog verdere afbraak daarna.

Op dit boek zat ik – en velen met mij – te wachten. Hoe gaat het, na het schrijven van zijn trilogie, verder met Dekker als denker, herder en wekker? Dekker pakt een fundamenteel sleutelwoord op uit de Bijbel en uit de gereformeerde traditie, namelijk ‘bekering’. Hij ligt er wakker van dat deze kernnotie veel te vaak afwezig is in de prediking en het missionaire werk. En daar bekering een hoofdpijler is waar ons kerkenwerk op steunt, staat niet alleen de kerk op instorten maar ook de samenleving. Het gaat immers bij bekering tegelijk om vernieuwing van ons hart, onze manier van denken én om onze daden, onze leefstijl.

De Evangelische Broedergemeente is van oudsher nauw verbonden met Suriname. Toch leidt ook hier het gesprek over het slavernijverleden tot nieuwe inzichten.

Waarom gaat het in deze tijd nauwelijks nog over bekering? Tom en Tabitha gaan in deze aflevering in gesprek met Wim Dekker over de Bijbelse wortels van dit woord alsmede de impact die het spreken over bekering gehad heeft in de gereformeerde traditie. Wim Dekker voert een krachtig pleidooi tot herwaardering van de Bijbelse oproep tot omkeer, persoonlijk en maatschappelijk.

De verhalen over de martelaressen Perpetua en Felicitas worden nog steeds verteld. Door ze te blijven herinneren, raken de luisteraars innerlijk bezield door de bezieling van deze twee vrouwen. Hun geschiedenis en hun visioenen inspireren nog altijd, ruim 1.800 jaar na hun marteldood.

In 2019 was het op 29 juli Earth Overshoot Day: op die dag had de wereldbevolking al alle voedsel- en hulpbronnen opgebruikt die de aarde in één jaar kan voortbrengen. De rest van het jaar werd dus daarop ingeteerd. De profeet Joël spreekt van een sprinkhanenplaag die het land kaal achterlaat (Joël 1:1-12). Zijn wij soms als die sprinkhanen? In beide lezingen klinkt de oproep tot vasten en inkeer. Dat past niet alleen bij de indeling van het kerkelijk jaar, maar zeker ook bij hedendaagse situaties. En dat maakt beide lezingen bijzonder actueel.

Sommige lezers openen een boek, bekijken de inhoudsopgave, lezen het begin en bladeren daarna door tot aan het slot. Zij willen weten hoe het verhaal afloopt of het betoog eindigt. Het loont om dat ook bij het boek Amos te doen. Het begint immers met grimmige beelden en harde woorden van een tegen Israël boze brullende JHWH (1:2–3:2). Die blijken zich in het hele geschrift onafgebroken door te zetten. Het is bijzonder interessant te kijken hoe het aan het einde met dit kwaad volhardende Israël afloopt. Het eindigt met nauwelijks te geloven mooie en euforische beelden (9:11-15)! Kan of moet Amos nu gekwalificeerd worden als een onheils- of een heilsprofeet?

Opvallende parallellen tussen de lezingen uit Deuteronomium en Lucas! In allebei gaat het over een nieuw begin. Beide sprekers, Mozes en Jezus, willen de mensen die hen volgen daarop voorbereiden: Mozes het volk van Israël op het leven in een nieuw land; Jezus zijn leerlingen, zijn volk, op een ingrijpend nieuwe leefwijze. ‘Leven’ met een hoofdletter is het perspectief dat beiden bieden. Daartoe moet de Tora worden nageleefd in het nieuwe land, net zoals bij het navolgen van Jezus.

De tijd dat we ons zorgen maakten over ons behoud, of we wel of niet gered zouden worden in gelovig/godsdienstig opzicht, lijkt voorbij. We zijn ons nauwelijks meer bewust van de situatie waaruit of waarvan we dan gered zouden moeten worden. Een eeuwige verdoemenis? Intussen is het wel een evangelische vraag, een vraag die in het evangelie gesteld wordt. Zijn het er veel, of zijn er maar weinigen die gered worden? Wat is daarop uw antwoord?