Onder de noemer ‘bevrijding tot dienst’ worden de theologische themata van het boek Exodus geschetst. Onder meer wordt er de aandacht op gevestigd, dat voor een goed verstaan van het boek niet volstaan kan worden met een exercitie binnen de grenzen ervan, maar ook een verkenning van het landschap daarbuiten geboden is. Met de blik […]

Profeten komen in alle culturen en in alle tijden voor, niet minder in de wereld van het oude Nabije Oosten dan in onze eigen tijd. Ook in de Bijbel komen profeten voor. De bijbelse profetische literatuur is een breed spectrum, waarin allerlei genres voorkomen: verhalen (zoals rond de verhaalfiguur Jesaja in Jes. 20), belijdenissen (zoals […]

Het boek Jesaja is een groots boek dat onderverdeeld kan worden in meerdere, door allerlei literaire technieken onderling verbonden eenheden en subeenheden. Theologisch getuigt het boek Jesaja eveneens van een doordachte samenhang, waarbij godsvertrouwen en Jeruzalem de twee vaste constanten zijn, ook naar de lezer van het boek Jesaja toe. Oproep tot godsvertrouwen Vertrouwen stellen […]

Het boek De historische vragen voorbij Het boek Jeremia blijft fascineren. Wellicht doet het qua literaire schoonheid onder voor Jesaja, maar dat wordt dan ruimschoots gecompenseerd door iets wat geen van de andere profetenboeken biedt: een combinatie van profetenwoord en geschiedenis, die op elkaar inhaken en elkaar opjagen tot een dramatisch einde – dat toch […]

De brief aan de Hebreeën is wel betiteld als de meest raadselachtige van alle geschriften in het Nieuwe Testament. Het geschrift eindigt op de manier van een brief, maar heeft geen briefopschrift. Hoewel een auteursnaam ontbreekt, heeft de ons onbekende schrijver een goede band met zijn lezers; hij hoopt hen persoonlijk te kunnen ontmoeten (Heb. […]

Soorten teksten Mensen kunnen grondig van mening verschillen over de vraag wat godsdienst volgens de Bijbel nu ten diepste is. Het boek Deuteronomium als theologische compositie is dan wel een goede uitdager. Gaat godsdienst over gehoorzamen? Instructie en moraal vinden we vanaf Deuteronomium 12. Over identiteit en herinnering? Het verhaal over het verleden dat jouw […]

De dag van de Heer is in het Oude Testament een bepaald moment in het verleden of in de toekomst, waarop de God van Israël met geweld optreedt tegen zijn tegenstanders, om het onrecht te wreken dat zij tegen God zelf of zijn volk hebben uitgevoerd of aan het uitvoeren zijn. Gods wraakoefening heeft onmetelijk […]

Inleiding Een van de grote vragen in de wetenschappelijke studie naar bijbelse literatuur is die naar de verhouding tussen tekst en geschiedenis. Verklaar je de teksten op zichzelf of vanuit hun vermeende historische context? Tekst en geschiedenis komen in deze bijdrage afwisselend aan de orde. De opzet is om, door een blik op de geschiedenis […]