Het is een oude gewoonte dat een bisschop bij zijn aantreden een wapenspreuk kiest. Een bijkomende gewoonte is dat woorden van die spreuk zijn initialen weergeven. Na wat speurwerk – en het ophalen van ons Latijn – vonden we voor ondergetekende de spreuk Deus Justus et Salvans, naar Jesaja 45:21: ‘Buiten Mij is er geen god die rechtvaardig is en redt.’ Uitspraken als ‘Ik ben JHWH, buiten Mij is er geen god’ (45:5) hebben een kritische functie ten aanzien van goden en godsdienst. Dat is ook het verbindende thema van de lezingen van vandaag.

In de schriftlezingen van deze zondag spelen tijden en namen een doorslaggevende rol. Het verhaal van de roeping van Mozes bij de brandende braamstruik loopt uit op het noemen van de Godsnaam JHWH. Die wordt met werkwoordvormen van de stam (Hebr.:) haiah geduid als: ‘Ik ben die Ik ben’, of tegenwoordig meestal vertaald met: ‘Ik ben die er zijn zal’ (Exodus 3:14 – Nieuwe Bijbelvertaling). Bedoeld is dan: je zult zien wie Ik ben als Ik mijn volk uit de slavernij van Egypte laat wegtrekken.

Te midden van de zomer, van vakantie, ontspanning, voor velen van genieten van de aangename aspecten van ons leven, doen de teksten van deze zondag onze blik richten op Gods toekomst met de wereld, weg van ons individuele leventje. In dezelfde tijd waarin de schrijver van Genesis 1 de schepping in den beginne niet anders weet te prijzen dan met een loflied, viert de schrijver van Jesaja 56-66 de doorgaande schepping met een groot tafereel van haar doel. Of dit vooruitzicht leven en handelen bepaalt, hangt af van de plaats waar je hart is.

Bij Jesaja 45,20-25 en Marcus 9,14-29 Vanuit de stilte en de intensieve ervaring op de berg komt Jezus met drie discipelen terug naar de bedrijvigheid van de menigte en het onvermogen van zijn aanhangers. Het is haast onmogelijk om niet te denken aan die andere afdaling na een ontmoeting met God op de berg, die […]

Bij Deuteronomium 13,2-6, Psalmen 139,13-24, Jakobus 3,16-4,6 en Marcus 9,30-37 Het gebeurt wel vaker. Achteraf blijkt dat mensen het goed gezien hebben. Met de kennis van nu blijken zij eerder in de tijd goede, betrouwbare woorden gesproken te hebben. Maar maakt dat hen dan direct tot bijbelse proféten? Het begin van Deuteronomium 13 is daarover […]

De eerste twee hoofdstukken van het boek Job vertellen over een hemels beraad en over het gruwelijke experiment met Job dat daaruit voortvloeit. Als Job berooid en ziek in zak en as zit, houden drie vrienden hem gezelschap, aanvankelijk in stilte. Na zeven dagen doorbreekt Job de stilte met zijn klacht. Dat is de opening […]

Bij Job 42 Met hoofdstuk 42 eindigt het boek Job. Een oosters volksverhaal over een aanzienlijk en vermogend man die kwijtraakt wat hij bezit als hij door rampspoed wordt getroffen, heeft gediend als proloog van het boek Job (hst. 1-2). Hier, in het laatste hoofdstuk vanaf Job 42,7 krijgt dat oude volksverhaal zijn vervolg: Job […]

Bij Job 1 ‘Er was eens een man.’ Het verhaal van Job wordt niet aan een bepaalde tijd of een bekend oord gekoppeld. Job wordt als gigantisch rijk beschreven, hij heeft het volmaakte aantal van tien kinderen en gelooft in God, terwijl uit niets blijkt dat hij tot het joodse volk behoort. Velen zien daarom […]

Bij Job 38,1-41 ‘Gods antwoord aan Job’, schrijft de NBV boven hoofdstuk 38. Degene die het boek Job tot hiertoe heeft gelezen, zal denken: eindelijk, dat werd tijd, nu zullen we weten hoe het zit! Na de klacht van Job (Job 3) zijn drie vrienden in drie rondes aan het woord geweest en heeft Job […]