De zesde zondag na Pasen, de laatste voor Hemelvaartsdag: in de ‘oude bedeling’ (waar zijn al die mooie, veelzeggende Latijnse zondagsnamen toch gebleven?) heet deze zondag Rogate, bidt! Willem Barnard schreef ooit: ‘Na Pasen gaat het van jubelen, Jubilate, via zingen, Cantate, naar bidden, Rogate.’ Zo is het en niet andersom: van expressie naar impressie, van de uitbundige jubel om zijn daden naar het ingekeerde gebed om Gods nabijheid… juist wanneer afscheid nadert.

In Micha 4:1-5 zien we de processie van alle volken naar Jeruzalem. Ze willen de weg in het leven leren van de Heer die heeft overwonnen. Groot feest: eindelijk vrede en rust voor iedereen, ook de kreupelen en de verstrooiden (4:6). In Psalm 98 juicht de hele schepping: de Heer komt om de wereld te oordelen naar recht en wet. Psalm 4 weet van verdrukking, roept om ruimte en weet van het veilige huis bij de Heer.

Wie niet in de gelegenheid was om op de avond van de eerste dag van de week, nu acht dagen geleden, in de vesper het evangelie van die avond te horen (Johannes 20:19-23), zal het op de achtste dag, vandaag, nog wel willen betrekken bij de lezing van het evangelie. We weten niet of het hetzelfde moment was als een week eerder, dat Jezus in het midden van zijn leerlingen, inclusief Tomas, verscheen. Wel waren de deuren opnieuw gesloten. Misschien niet meer uit vrees voor de joden, maar omdat het hart van een van hen, Tomas, nog geopend moest worden.

Volgens de inmiddels overleden opperrabbijn Jonathan Sacks zijn voor een gemeenschap deze drie zaken het belangrijkst: ouders, leraren en gedenken. Ouders en leraren moeten kinderen vertellen over het verleden, om wat toen fout ging in de toekomst te voorkomen en het goede te doen. De onderwerpen in de lezingen van vandaag bevestigen dat belang. Het vertrek uit de slavendienst in Egypte en de voetwassing door Jezus worden nog steeds verteld en herdacht.

Na de kruisdood staan de volgelingen van Jezus voor de moeilijke opdracht om naar anderen toe te verwoorden hoe dit toch niet het einde is, omdat God sterker is dan de dood. Het christelijke getuigenis van de verrijzenis bouwt verder op de joodse ervaring dat God een toekomst schept voor zijn volk, ondanks oorlog, verwoesting, ballingschap en (martel)dood.

Het geheel van lezingen in de Paasnacht is bedoeld als één doorlopend verhaal, van Genesis tot het open graf: ‘door de duisternis naar het licht’. Er gaat aan het einde een sterk appel tot navolging vanuit. Daarom is de Paasnacht ook traditioneel een moment waarop nieuwe gemeenteleden zich laten dopen. Veel teksten kunnen als dooptekst worden opgevat: door de dood naar het leven.

Jezus wordt in het Marcusevangelie met hoge snelheid gelanceerd. Nauwelijks is Hij bij de Jordaan aangekomen of Hij wordt door Johannes gedoopt, de Geest daalt op Hem neer als een duif en er klinkt een stem uit de hemel die Hem ‘geliefde Zoon’ noemt – en direct hierna jaagt de Geest Jezus de woestijn in. Marcus houdt het tempo er daarna in: in één zin zegt hij dat Jezus veertig dagen op de proef gesteld wordt door de satan, dat Hij bij de dieren was en dat engelen Hem dienden. Daarna start Jezus razendsnel met zijn verkondiging.

Teksten over vasten en verootmoediging staan centraal bij het begin van de Veertigdagentijd. Dat mag wel programmatisch genoemd worden voor deze periode. Het gaat hierbij vooral om de vraag hoe de mens zich moet verhouden tegenover God. Niet manipulatief, maar met een oprechte en deemoedige houding. De achterliggende intentie bij de praktijk van het vasten of bidden is van doorslaggevend belang. Met welke bedoelingen gedraagt iemand zich als een religieus persoon, en welke innerlijke motieven spelen een rol?

Een goede herder scheidt. Hij brengt zijn schapen naar grazige weiden, gaat hun voor door een donker dal, maar houdt de wolf en snode herders op afstand. Hij scheidt de schapen van de bokken. Nodig om een opstand of ongewenste vermenging in de stal te voorkomen. Een goede herder verbindt ook. Hij verbindt zichzelf aan de kudde. Geeft zijn leven.