Jesaja 5 en Matteüs 21: een lied en een parabel. In beide speelt een eigenaar en zijn wijngaard de hoofdrol. De profeet zingt het ‘lied van zijn geliefde’ en zijn wijngaard, die deze geliefde met grote zorg en toewijding bewerkt – maar het resultaat is bitter teleurstellend. De evangelist biedt ons geen poëzie, maar een gelijkenis, namelijk een van de twee parabelen waarmee Jezus de hogepriesters en schriftgeleerden van repliek dient op hun vraag naar zijn bevoegdheid.

Tegenover Farao’s ‘cultuur van de dood’ (Avivah Gottlieb Zornberg) ontstaat tussen drie vrouwen – onder wie, pikant detail, de dochter van Farao – een gezamenlijke actie voor het leven van een bijzonder kind. Mozes is ‘opgegroeid’. Zijn biologische moeder geeft de moederrol door aan de prinses (Exodus 2:10). Hij gaat over van zijn volk, dat de ogen niet kan verheffen, naar het paleis, waar hij een hoge opvoeding krijgt die hem moet klaarstomen voor het leiderschap van zijn volk.

De maatschappij waarin Micha leeft, is een samenleving in grote crisis door de druk van een ophanden zijnde oorlog. De Assyriërs hebben het noordelijke tienstammenrijk veroverd, en ook het zuidelijke tweestammenrijk staat onder grote druk van deze vijand. Hierop zijn twee reacties mogelijk: ongerechtigheid, die Micha om zich heen ziet, of bekering. Micha kiest voor dit laatste.

Isboset, zoon van Saul en koning over Israël, is dood. Er is nog één mannelijke nazaat: Mefiboset, zoon van Jonatan en kleinzoon van Saul. Maar hij is niet geschikt als troonopvolger omdat hij aan beide voeten verlamd is (2 Samuël 4:4). David is koning over Juda. Nu willen alle leiders van Israël dat hij ook koning over Israël zal worden. David wordt gekozen en gezalfd, net als toen door Samuel in opdracht van God (1 Samuël 16:13) en door de leiders van Juda (2 Samuël 2:4). Met deze derde zalving wordt het volk herenigd en David officieel koning voor het hele volk (2 Samuël 5:1-5).

Saul wil David doden en probeert hem te vinden. Zijn achtervolging moet hij staken vanwege de strijd tegen de Filistijnen. Maar na een veldslag tegen hen vervolgt hij zijn zoektocht naar David. David zoekt een veilig heenkomen en zet zich neer in het moeilijk toegankelijke gebied van de ‘bron Gedi’ (Hebr.: ‘ein-gèdi – 24:1). Saul gaat daar met drieduizend van zijn beste mannen naar hem op zoek. Hij zoekt hem tegenover de Steenbokrotsen. Dat is de plaatsnaam van een vrijwel ontoegankelijke plek.

In de voorgaande hoofdstukken, waarin de liefde van Sauls kinderen Michal (18:20-29; 19:11-17) en Jonatan (19:1-7; 20:1-43) voor David de groeiende haat van hun vader omlijst, was er al sprake van dat David moet vluchten. Zijn eerste gang is naar Samuël (19:18-24).

Voorafgaand aan deze perikoop horen we dat Saul met ‘een boze geest van de Eeuwige’ te maken heeft (19:9). Daardoor loopt David het gevaar gedood te worden. Michal blijkt het inzicht, de doortastendheid en het handelend vermogen te hebben om haar geliefde echtgenoot David te laten ontsnappen. Themawoorden zijn hier zowel ‘doden’ (Hebr.: moet, hif. – vier keer, in 19:11a.11b.15.17) als ‘ontsnappen’ (Hebr.: malath – vijf keer, in 19:10.11.12.17.18). De liefde van Michal wint het van de negativiteit van haar vader.

Vuur is in bijbelse teksten een krachtig beeld van Gods aanwezigheid. Als een stem uit het vuur klinkt Gods woord telkens weer in Deuteronomium. Als vuur is Gods aanwezigheid zichtbaar bij de uittocht. Gods oordeel en toorn uiten zich in vuur, en dat vuur gaat op de dag van JHWH aan Gods komst vooraf. Zowel Jeremia als Lucas maken dan ook gebruik van dit beeld om hun boodschap kracht bij te zetten.

Bij 2 Samuel 16,1-2a(5) en 2 Timoteüs 2,8-13 Op de avond van Witte Donderdag wordt in vele kerken de eucharistie of het avondmaal gevierd, ter gedachtenis van de maaltijd die Jezus met zijn leerlingen hield voorafgaand aan zijn lijden en sterven. Hoewel deze maaltijd in vier nieuw-testamentische teksten wordt beschreven (Mat. 26,26-29; Marc. 14,22-25; Luc. […]