Het slot van het eerste boek Samuel vertelt over de dood van Saul. Het tweede boek begint met een andere versie van Sauls dood, uit de mond van een Amalekiet. Ik heb dat altijd gelezen als een verhaal dat die jongen uit zijn duim zuigt in de hoop beloond te worden voor iets wat hij niet had hoeven doen. Maar nu weet ik dat niet meer zo zeker. Omdat meer episodes in deze cyclus dubbel verteld worden, kan ook dit heel goed een alternatieve versie van het verhaal over Sauls einde zijn.

In het verhaal over Sodom balanceert een hele gemeenschap op het scherp van de snede. De Sodomieten hebben met elkaar een levensstijl opgebouwd die andersdenkenden en -handelenden uitsluit, controleert en beknot. Er is al geen totalitaire overheid meer die de bevolking onderdrukt, maar de bevolking zelf bestaat uit daders en slachtoffers; onrecht is tot recht verheven.

Het boekje Ester wordt in de introductie die de NBV erbij geeft, een novelle genoemd. Dat genre, zo luidt de definitie, kent één hoofdpersoon, die we leren kennen op een eendimensionaal keer- of hoogtepunt in zijn/haar leven. Zijn/haar karakter ontwikkelt zich nauwelijks. Er zijn in dit verhaal wel meer handelende personen. In dit hoofdstuk is het in elk geval Mordechai die de hoofdrol speelt: twaalf keer valt zijn naam.

In hoofdstuk 4 wordt de verandering beschreven die Ester doormaakt. Van mooi meisje dat luistert naar haar oom en haar komaf verzwijgt, dat luistert naar de hoveling die haar aanraadt zich op te doffen, en dat de wetten van de koning niet wil overtreden ondanks de dreigende catastrofe voor haar volk; naar een koningin die bevelen geeft, die uit haar eigen schaduw treedt en moed bewijst: ‘Ga (…) doe niet (…) ik zal (…) ik zal gaan’ (4:16). Zij verandert van iemand die de blik naar binnen richt, in iemand die opkijkt en het wezenlijke in zicht neemt.

Bij Johannes 6:1-15 Er was eens een zeer wantrouwige koning. Wantrouwiger kon bijna niet. Hij heette Swentibold, en hij was niet alleen doodsbang dat een ander hem van de troon wou stoten en zijn kroon roven. Nee, hij kreeg het al Spaans benauwd als iemand iets net zo goed of nog beter kon dan hij. […]

Bij Genesis 3,1-14 Kaïn en Abel zijn gebaard door dezelfde moeder. Maar daarmee houdt de overeenkomst tussen beiden op. Bij zijn geboorte roept Eva de naam Kaïn, want, zegt zij: ‘verworven heb ik (Hebr.: qaniti, van qanah = 1. verwerven; 2. scheppen) een man bij de Heer’ (Genesis 4,1 – Naardense Bijbel; ‘met de Heer’ […]

Bij Johannes 17 Verhaal Lang voordat Adam en Eva werden gemaakt, had je al Neanderthalers. Dat is een moeilijke naam, een Duitse naam. Die hebben ze verzonnen voor mensen die heel, heel lang geleden – voor Adam en Eva dus – al in het dal van de rivier de Neander woonden. We weten niets meer […]

Bij Genesis 3,1-14 Op deze zondag staat centraal hoe het kwaad in de wereld is gekomen. Op deze oervraag van de mensen wil Genesis 3 antwoord geven. Hoe komt het dat mensen te verleiden zijn tot zaken die niet mogen? Van oudsher gaat het dan over zondigen, maar het verhaal zelf wil eigenlijk de nadruk […]

Bij Genesis 4,1-16 Het draait in het verhaal van vanmorgen om (niet) zien en (niet) gezien worden. Kaïn en zijn offer worden niet (meteen) door God gezien, Abel en zijn offer wel. Dat voedt het kwaad (jaloezie) in Kaïn, die uiteindelijk zo ver komt dat hij zijn broer Abel doodt. In het moment met de […]