In veel culturen heeft water een religieuze of spirituele betekenis. Voor een goed waterbeheer is het dan ook belangrijk dat we ons bewust zijn van het bestaan van verschillende ontologische visies op water (Jepson et al. 2017). Water speelt als oerelement een belangrijke rol in de scheppingsverhalen van vele culturen en tradities. Het leven is voortgekomen uit het water, en water symboliseert zowel leven, wedergeboorte als vernietiging (Peppard 2016, 286).

Het westerse denken is gewend te denken in termen van subject en object. Hierbij staat een handelende, bepalende persoon tegenover iets of iemand die dit handelen ondergaat. In het diaconaat is deze denkwijze veel bekritiseerd, omdat het leidt tot een scheve machtsverhouding tussen gever en ontvanger. Trees Versteegen kijkt naar deze relatie aan de hand van de begrippen normaliteit en schaamte. Ze pleit voor een veelvormig subject en erkenning van het mysterie in de relatie tussen gever en ontvanger.

Kliederkerk, een missionaire vorm van kerk-zijn waarin jong en oud samen op een creatieve manier de betekenis van bijbelverhalen ontdekken, heeft een aantrekkingskracht op een voor kerken lastig te bereiken doelgroep: gezinnen met jonge kinderen. Het aantal kliederkerken in Nederland groeit, gemeenten en deelnemers zijn enthousiast.

Wat is er nodig voor een christelijk geloven dat geloofwaardig is in een tijd die niet alleen wordt getekend door seculariteit maar ook door pluraliteit? Deze bijdrage gaat op zoek naar ingrediënten voor en vindplaatsen van geloofwaardig christendom.

Parallel aan dit Trendbericht verschijnt op de website van Handelingen het veel uitvoeriger Literatuurbericht Kerkopbouw. Meer dan veertig publicaties worden daar besproken. Dat aantal maakt duidelijk dat er volop reflectie is over de kerk. Daar is ook alle reden toe, want we kunnen de oneliner van hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans ook toepassen op de kerk: ‘We leven niet in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk.’

Martijn Vellekoop stelt in het recente rapport van de Protestantse Kerk in Nederland, Op hoop van zegen, dat het pionieren onder meer ‘blijdschap’ teweegbrengt binnen de Protestantse Kerk omdat ze ‘zien dat mensen die niets (meer) met de kerk hadden, worden geraakt door Gods liefde’. Hij stelt dat er ‘tegen de trend in nieuwe kerken ontstaan’. Deze opgetogenheid herken ik van toen ik vanuit mijn eigen roomskatholieke achtergrond de Anglicaanse Fresh Expressions of Church op het spoor kwam tijdens mijn recente doctoraatsonderzoek. Zulke initiatieven kunnen ook katholieken inspiratie bieden met het oog op de toekomst van de Rooms-Katholieke Kerk in Vlaanderen.