Voor apocriefe boeken bestaat sinds lang belangstelling. Niet zozeer voor de deuterocanonieke boeken van het Oude Testament, die sinds de reformatie ‘apocrief’ worden genoemd en in tal van bijbeluitgaven zijn opgenomen, maar voor allerlei andere boeken, waaromheen een geheimzinnig aura hangt. Ze zouden in de schemer van de geschiedenis zijn overgeleverd en door de kerk […]

Een van de meest intrigerende verhalen in het Nieuwe Testament vind ik Marcus 7:24-30. Jezus reist naar Tyrus, trekt zich daar terug in een huis en wil niet dat iemand hem kent. Een vrouw die een dochter heeft met een onreine geest weet Jezus desondanks te vinden, valt voor zijn voeten neer en vraagt hem […]

Ouders horen graag dat ‘mama’ en ‘papa’ de eerste woorden zijn van hun kind. ‘Imma’ en ‘abba’ in het Aramees, de taal van Jezus. Alleen in Lucas heeft Jezus het over zijn vader (Vader?) als hij op twaalfjarige leeftijd zijn eerste uitspraak doet. De andere evangelisten laten Jezus pas aan het woord komen aan het […]

Marcus 7:24-30 Het evangelie naar Marcus bevat een verhaal over een merkwaardige woordenwisseling, dat zich afspeelt in de buurt van de Syrische stad Tyrus (Marcus 7:24). Marcus vertelt dat Jezus daar in een huis verbleef toen een wanhopige vrouw zich bij hem aandiende met het verzoek haar ernstig zieke dochter te genezen. De reactie van […]

De evangelieverhalen geven geen aanleiding om Jezus met de keizer te vergelijken. In de eerste eeuwen van de christelijke beeldgeschiedenis gebeurt dat ook niet. In de catacomben en op sarcofagen komt hij veelvuldig voor op verbeeldingen van het evangelie. Verhalen worden nog niet uitgebeeld, er wordt naar verwezen door een enkele scène of gebaar, dat […]

Het kruis als levensboom Je moet het eigenlijk ter plekke en dus ook in kleuren zien, wat hier zwart-wit is afgedrukt: de absis mozaïek van de San Clemente in Rome. Je moet er ook veel tijd voor nemen, want hier wordt even beeldend als boeiend les gegeven. Een groep Romeinse kunstenaars uit de twaalfde eeuw […]

Een bijbels wasvoorschrift Sinds het in de christelijke bijbel staat, wordt het in de kerk zonder blikken of blozen voorgelezen: ‘Dezen … hebben hun gewaden gewassen en wit gemaakt in het bloed van het Lam’. De argeloosheid waarmee het wordt gelezen, verraadt dat de voorlezers thuis zelden de was doen, of erger nog, dat ze […]

In zijn artikel De betekenis van Marcus vanuit zijn topografische structuur opent de Nijmeegse exegeet Bas van Iersel een overzichts-perspectief op het tweede evangelie. Zijn uitgangspunt is dat Marcus zeer bewust aangeeft waar de plaats van handeling zich bevindt en hoe deze zich binnen het verhaal van Jezus – inderdaad: gaandeweg – verplaatst. De topografie […]

De rol van engelen in de brief aan de Hebreeën In het Nieuwe Testament vinden we een aantal concentraties van teksten waarin engelen een rol spelen, namelijk in de vier evangeliën (met name in het evangelie van Matteüs en het dubbelwerk van Lucas-Handelingen) en het boek Openbaring. Dan is er nog de brief aan de […]