Artikelen

Inleiding: Heil in de 21ste eeuw

Kerk en Theologie 2021 03 | Sake Stoppels | Artikel, Overige artikelen | Missionair, Verlossing | Kerk in de wereld

Een van zijn vele boeken schreef Henri Nouwen op uitnodiging van een seculiere Joodse journalist. Deze man, Fred Bratman, interviewde hem voor een weekendbijlage van de New York Times. Dat werd een tamelijk bloedeloos gebeuren omdat in de ontmoeting echte chemie ontbrak. Maar op de een of andere manier gebeurde er wel wat tussen die beide mannen. Het contact bleef en gaandeweg ontstond er vriendschap.

De zoektocht van een pionier

Kerk en Theologie 2021 03 | Sake Stoppels & Maarten Vogelaar | Artikel, Overige artikelen | Missionair | Kerk in de wereld, Seculariteit

Dit themanummer kent vooral min of meer beschouwende artikelen. Ze kijken van buitenaf naar praktijen, opvattingen, mogelijkheden. In dit artikel zoomen we in op de persoonlijke missionaire zoektocht van een Amsterdamse pionier, Maarten Vogelaar (1987). Zo klinkt in dit nummer ook de stem van een mens die vanuit het Evangelie intensief zoekt naar de bloei van mensenlevens in onze tijd. Die zoektocht is uitdagend en confronterend. Vanzelfsprekendheden redden het niet, het roer blijkt telkens weer om te moeten. Vogelaar is ook nog lang niet uitgezocht.

Heil voor de wereld

Kerk en Theologie 2021 03 | Gert van Klinken | Artikel, Overige artikelen | Verlossing | Kerk in de wereld

Het heil laat zich moeilijk in een definitie vastleggen. Bij ons thuis werd het woord eigenlijk alleen door volwassenen gebruikt, in zinnen als: ‘Daar zie ik wel of geen heil in.’ Beter paste het in de Bijbellezing of het geestelijke lied. Het woordenboek van Koenen laat zien dat heil in alledaagse situaties vervangen mag worden door een eenvoudiger term als voorspoed of nut. Tot de kerkelijke sfeer behoren lastiger omschrijvingen als ‘welzijn van de ziel’ of ‘gelukzaligheid’. Die hebben een eigen charme, je herkent het woord vooral op de klank en minder op een precies vastgelegde inhoud.

Heil en redding in De kracht van het nu van Eckhart Tolle

Kerk en Theologie 2021 03 | Gert-Jan Roest | Artikel, Overige artikelen | Mystiek, Verlossing | Kerk in de wereld

Tijdens mijn pionierswerk in Amsterdam (2002-2017) kwam ik regelmatig mensen tegen die zichzelf beschreven als ‘niet-religieus maar wel spiritueel’. Het is niet zo eenvoudig om vast te stellen hoe groot deze groep mensen is, maar in 2013 schreef Joep de Hart dat er onder de Nederlanders van achttien jaar en ouder, naast de ruim vier miljoen kerkelijke gelovigen en ruim vijf miljoen personen zonder religieuze belangstelling, bijna twee miljoen zijn die wel belang hechten aan spiritualiteit, maar geen binding hebben met een kerkgenootschap of godsdienstige groepering.

Varkens op de pioniersplek

Kerk en Theologie 2021 03 | Klaas Bom | Artikel, Overige artikelen | Missionair | Kerk in de wereld

De Noord-Amerikaanse antropoloog Joel Robbins heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de Urapmin, een volk uit Papoea Nieuw Guinea, in de tijd dat ze recent waren overgegaan naar een charismatische vorm van christelijke geloof. In zijn prachtige beschrijvingen brengt Robbins de intensieve zoektocht van de Urapmin naar het vormgeven van dat nieuwe geloof in beeld. Hij beschrijft onder andere het veranderingsproces van verzoeningsrituelen. Zo offerden de Urapmin een big aan een natuurgeest om de beschadigde relatie met die geest te herstellen, zoals ze ook in hun onderlinge relaties gebruik maken van geschenken om tot verzoening te komen.

Godsdienstvrijheid in lockdown?

Kerk en Theologie 2021 01 | Klaas-Willem de Jong | Artikel, Overige artikelen | Conflicten | Kerk in de wereld

‘Ja, dank jullie wel. De ministeriële commissie crisisbeheersing heeft zich vandaag gebogen over een nieuw advies van het Outbreak Management Team’. Met deze woorden begon minister-president Mark Rutte op donderdag 12 maart jongstleden de persconferentie waarin een aantal nieuwe maatregelen in het kader van het terugdringen van het virus covid-19 werden toegelicht.

Betekenisverlies van het christendom

Kerk en Theologie 2020 03 | Hermen Kroesbergen | Artikel, Overige artikelen | Filosofie | Kerk in de wereld, Seculariteit

Een vergelijking met Zambia Het christendom heeft voor veel mensen in Nederland en West-Europa aan betekenis verloren. Het is niet zozeer dat zij het niet meer eens zijn met de antwoorden die het christendom geeft, maar ze stellen de vragen niet meer waar ze een antwoord op zijn. Ze zijn niet meer op zoek naar […]

Heilige strijd: een dupliek

Kerk en Theologie 2018 02 | Beatrice de Graaf | Artikel | Angst | Seculariteit

Een essay kan veel losmaken, meer dan ik ervaren heb met boeken en artikelen die ik eerder publiceerde. Het onderwerp van de strijd tegen het kwaad en het verlangen naar veiligheid lééft. Allerlei jongerenverenigingen en clubs willen weten wat ze tegen terrorisme moeten doen. Leeskringen willen doorpraten over de vermeende angst voor buitenlanders en vluchtelingen. Pacifisten lieten weten dat zij vinden dat we juist elke strijd moeten afzweren. Bezorgde christenen kwamen vragen hoe ze een veiligheidsplan voor hun kerkgebouw moeten maken. Een islamistische studente politicologie kwam vertellen dat ook zij op deze manier vanuit haar religie de strijd tegen het kwaad probeert te strijden.

Theologisch veiligheidsdenken: een kritische reflectie aan de hand van Bultmann

Kerk en Theologie 2018 02 | Rick Benjamins | Artikel | Opstanding, Wederkomst | Seculariteit

In Heilige strijd ontwikkelt Beatrice de Graaf een visie op het kwaad. Het seculiere denken kan daarmee slecht uit de voeten, omdat het probeert het kwaad te beheersen met beleidsmatige, bestuurlijke en wetenschappelijke taal, die het kwaad vooral buiten de orde plaatst als iets dat er niet hoort te zijn.

De teloorgang van het antiklerikalisme: winst of verlies?

Kerk en Theologie 2017 01 | Cees Houtman | Artikel, Overige artikelen | Seculariteit

De premisse van dit artikel is dat secularisatie en antiklerikalisme in de Wes-terse wereld zich tot elkaar verhouden als de bewoners van een weerhuisje. Wanneer het vrouwtje naar buiten komt, trekt het mannetje zich terug. Een maatschappij waarin kerk en geloof een dominante positie hebben, biedt een uitstekende voedingsbodem voor het opbloeien van het antiklerikalisme. In een samenleving waar de secularisatie om zich heen grijpt en kerk en geloof aan belang inboeten, verliest het antiklerikalisme zijn functie.