Het is dit jaar 25 jaar geleden dat de triosynode van de kerken die met el-kaar op weg waren naar eenwording de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) in tweede lezing vaststelde, al kon niemand toen nog bevroeden dat de verenigde kerk deze naam zou gaan dragen.1 Met kerkorde doel ik hier op de kerkorde in engere zin, de Romeinse artikelen. In dit ar-tikel wil ik de tekst en de uitwerking daarvan in de ordinanties evalueren met het oog op de sacramentsbevoegdheid.

n 1632 schilderde Rembrandt zijn schilderij ‘De anatomische les van dr. Nicolaes Tulp’. Het schilderij is overbekend. We zien de geneesheer Nico-laes Tulp die net is begonnen aan de ontleding van het lichaam van Adriaen het Kint, die ter dood was veroordeeld en kort tevoren geëxecuteerd.

Met de typisch protestantse nadruk op het Woord – vaak wordt dan bedoeld: het geschreven Woord, de Bijbel – kunnen veel hedendaagse lezers niet meer zo uit de voeten: ‘Ik ben geen lezer, teksten zijn aan mij niet besteed’.1 Soms wordt gedacht dat dat vroeger anders was en dat christenen vanaf het eerste uur fervente Bijbellezers waren; of dat het lezen van teksten toen minder urgent was omdat de verhalen mondeling werden doorgegeven en men bo-vendien over een fenomenaal geheugen beschikte.

In de synodevergadering van de Protestantse Kerk van 17 november 2017 is gesproken is over de onderscheiding die in Ordinantie 5 tussen artike-len 3 en 4 wordt gemaakt tussen inzegenen van een huwelijk tussen man en vrouw en zegenen van andere levensverbintenissen. Tot besluitvorming over die formulering is het in die betreffende vergadering niet gekomen; in de komende tijd zal eerst het kerkelijk gesprek over zegening van relaties worden aangegaan.

De kwestie van wat vaak het ‘homohuwelijk’ wordt genoemd, is weer terug op de agenda van de synode van de Protestantse Kerk in Nederland. De term homohuwelijk is niet juist, aangezien er voor de wet maar één huwelijk is dat sinds 2001 ook is opengesteld voor paren van hetzelfde geslacht.

De wetgever definieert het huwelijk niet.1 Wel stelt hij dat de wet het huwe-lijk alleen beschouwt in zijn burgerlijke betrekkingen, art. 1:30 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek. Met een variant hierop stel ik dat de kerk de neiging heeft het huwelijk alleen in zijn kerkelijke betrekkingen te beschouwen. Op zowel het protestantse kerkrecht als het statelijke recht en op de verhouding tussen beide als het gaat over het huwelijk en andere relatievormen is deze bijdrage gericht.

Het prestigieuze Institut für Neutestamentliche Textforschung in Münster – hofleverancier van ons Griekse Nieuwe Testament – beschikt sinds enige tijd over een imposante database van bijna 6000 conjecturen op de Griekse tekst van het Nieuwe Testament.1 Een conjectuur is, simpel gezegd, een voorstel tot aanpassing van de grondtekst die niet door handschriften wordt onder-steund.