De overgang van inheemse religies naar het christendom in de vroege Middeleeuwen lijkt een fenomeen van Europese proporties. Of toch niet? Hoe anachronistisch is het om de kerstening te beschrijven in termen van een nationale eenheid die pas eeuwen later ontstond? Het in 1842 in Fulda opgerichte monument voor Bonifatius, Germanorum Apostolus, lijkt met de combinatie geen moeite te hebben. Deze gespierde Bonifatius is een voorloper van het dertig jaar later in Dettmold opgetrokken gedenkteken voor Arminius ofwel ‘Hermann der Cherusker’.

In de gemeente waar ik werkzaam ben, is de kerk al tamelijk ‘vloeibaar’ geworden (zie voor die term het artikel van Marten van der Meulen in dit nummer). Doordat een aantal jaren geleden het adagium ‘kerk voor de stad’ omarmd is, is de kerk op vele manieren in de stad aanwezig. Omgekeerd brengt het ook […]

De kans van een vloeibare kerk In Nederland lijken events de wind mee te hebben. Festivals als Opwekking, Graceland, New Wine en het Inspiratiefestival Terschelling trekken duizenden bezoekers. The Passion is seen ander voorbeeld van een geslaagd event dat al jaren in de top-10 van best bekeken televisieprogramma’s in Nederland staat. Er zijn vele andere […]

Een analyse van de rol van Judas en Pilatus in de evangeliën en in The Passion 2019 Op Witte Donderdag 18 april 2019 werd in Dordrecht voor de negende keer The Passion (TP) uitgevoerd.[2] Het wordt jaarlijks georganiseerd door een tv-producent, christelijke omroepen, verschillende kerken en anderen.[3] Een groep bekende Nederlanders speelt het passieverhaal met vijf […]

Proefboringen voorbij de vereniging Dat ‘events’ als The Passion in de kerk steeds populairder worden, kan ieder zelf waarnemen. Een bijverschijnsel daarvan is, dat ook de ‘gewone’ zondagse kerkdienst steeds meer de trekken van een evenement krijgt. Uit eigen waarneming, als gemeentepredikant en als visitator, is het mij verschillende keren opgevallen dat er een tendens […]

Als het om berît in het boek Exodus gaat, spreekt men meestal van het Sinaiverbond.[1] Daarbij verwijst men vooral naar Exodus 24:1-18, dat bekend staat als het verhaal van de verbondssluiting, maar nog twee andere passages worden in dat verband genoemd: 19:3-8, waarin Jhwh de Israëlieten – overigens in een conditionele zin – oproept om zijn […]

Ad den Besten over A.A. van Ruler In de eerste week van januari 1949 is Ad den Besten – vijfentwintigjarige dichter en assistent-uitgever, later bekend als Liedboek-dichter – druk bezig met de voorbereiding voor een lezing. Die zal hij houden op een congres van theologiestudenten, op donderdag 13 januari. ‘Kunst en theologie’, noemt hij zijn […]

Onderling pastoraat krijgt op veel verschillende manieren vorm, dat is wel bekend. Tijdens de coronacrisis is die verscheidenheid in praktijken meer zichtbaar geworden in de samenleving en ook verder uitgebreid in bereik en vormgeving, bijvoorbeeld het contact via online gesprekken. Binnen de kerken is al langer aandacht voor de verscheidenheid aan praktijken,[1] variërend van appgroep […]

De stem van de gemeente in de Protestantse Kerk in Nederland ‘De kerkenraad neemt geen besluiten in aangelegenheden die voor het leven van de gemeente van wezenlijk belang zijn, zonder de leden van de gemeente daarin gekend en daarover gehoord te hebben.’, aldus artikel VI-5 van de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN).[1] […]