Gedurende de corona-pandemie was er soms kritiek te horen op de kerken: zij kregen in belangrijke mate vrijstelling van de strenge maatregelen en waren daarom in staat om bijeen te blijven komen. Er waren verschillen te zien in de manier waarop kerkgemeenschappen met deze vrijheid omgingen. Veel kerken hielden zich aan het advies van dertig personen per dienst, op andere plaatsen werd alleen nog maar online gevierd. Enkele gemeenschappen trokken zich van de adviezen weinig aan en kwamen met honderden bij elkaar. Hoe gingen de kerken de afgelopen eeuwen om met epidemieën, en is er iets veranderd?

Vanaf maart 2020 hebben kerkgemeenschappen veel ervaring opgedaan met online liturgie vieren. Veel gemeenten, parochies en kloosters zijn begonnen met het registreren van kerkdiensten zonder publiek. Kerkdiensten worden vooraf opgenomen of live gestreamd. Het kleinst mogelijke aantal mensen dat nodig is om een viering te doen is bij elkaar in de kerkruimte en daarnaast is iedereen welkom om via de camera bij de liturgie aan te sluiten. Ook wanneer de liturgische actanten doen wat ze altijd doen, brengt een feestelijke intochtsprocessie vooral lege banken in beeld.

Heeft u uw abonnement op God al verlengd? Mis hem niet! U wilt immers onbeperkt gestreamde kerkdiensten blijven volgen, meedoen wanneer u maar wilt en kijken op uw smarttelevisie, Playstation of Chromecast!

Toen vanaf maart vorig jaar de kerken vanwege de eerste coronalockdown gesloten werden voor bezoekers aan de eredienst, stonden veel pastores voor de vraag: wat nu? De oplossing werd vrijwel meteen gezocht in de digitale wereld. Hoewel er talloze digitale mogelijkheden zijn, kwam toch snel de nadruk te liggen op het streamen van de zondagse vieringen. Die werden hiermee een soort prototype van lockdownliturgie. En ze zijn gebleven, ook toen de kerken weer opengingen. Is vieren online én in de kerk nu het ‘nieuwe normaal’?

Deze rubriek behandelt in vogelvlucht ‘grote onderwerpen’ uit de geschiedenis van kerk, kerkmuziek en liturgie. Het pretendeert geenszins volledigheid, maar is des te meer een uitnodiging tot verdere verdieping.

Het vermaledijde covid19-virus maakt op het moment van schrijven van dit stuk het bijwonen van vieringen vrijwel onmogelijk. Tijdens de lockdown ging de Mystery Worshipper daarom online op pad en belandde daarbij in Straatsburg bij ‘Respire – prière œcuménique’ in de Paroisse du Temple Neuf.

Leven in lockdown betekent niet meteen dat ik een stap zet op de weg naar binnen. Afstand houden van anderen heeft niet automatisch tot gevolg dat ik meer verbinding met mijzelf maak. In plaats van reflectie kijk ik meer televisie. Ik kijk zelfs Netflix, dat verslavende medium, waarvan ik ooit afscheid nam omdat ik niet tot mijn dood series wil kijken. Hoe goed gemaakt ook.

Raar om te schrijven in een tijd waarbij de dag van morgen het inzicht van vandaag achterhaald kan hebben. Nu ook de kerken sluiten, stappen we massaal over op digitaal vieren. Webcams zijn uitverkocht, Kerkdienstgemist en andere streamingdiensten maken overuren. Het netwerk zucht onder ons verlangen om met elkaar in verbinding te blijven. Voor veel […]