Wie waakt erover dat de theoloog niet opbrandt? Mijn antwoord is eenvoudig. Intervisie, supervisie, coaching, ik wens ze elke theoloog toe. Ik heb er zelf veel baat bij. De eindverantwoordelijke voor de eigen ziel is echter de theoloog zelf. Dit geldt voor alle beroepscategorieën maar wellicht op een bijzondere wijze voor theologen. Immers, naast de ratio kan ook de intieme, persoonlijke geloofservaring een rol spelen in het bedrijven van theologie.

Een derde antwoord op de vraag: ‘wat is innerlijke genezing?’ luidt: het hart wordt geraakt door Gods heil. Voor de thematiek van ervaring gaan we te rade bij de Duitse Wilhelm Gräb (1948-2023) die de traditie van Friedrich Schleiermacher op eigen wijze verwerkt. Een heikel punt blijkt te zijn of God buiten en boven de mens bestaat. Gräb acht dit idee problematisch. We roepen nogmaals de hulp in van Robert W. Jenson die betoogt dat God zowel transcendent alsook intens nabij en persoonlijk kan zijn.

Een tweede antwoord op de vraag ‘Wat is innerlijke genezing?’ luidt: een mens komt – door de Geest! – tot een ontmoeting met de levende en persoonlijke Heer Jezus Christus. Leanne Payne, een belangrijke vertegenwoordiger van de dienst van innerlijke genezing, leerde al op jonge leeftijd van haar moeder dat alleen een ‘werkelijke en aanwezige Jezus’ kan redden in situaties van levensnood. Andrew Purves (1946) onderstreept dit. Hij wordt niet moe om te midden van een overwegend liberale praktische theologie de centrale rol van de levende en (dus) handelende persoon van Jezus Christus te benadrukken.

Coen Wessel schreef een recensie over ‘Op vleugels van verwondering’ van Janneke Nijboer. De gebeden die Nijboer maakte, hebben die eenvoudige, directe stijl voorbeeldig, maar zijn ook voluit poëtisch.

De christelijke theologie belijdt dat pas bij de laatste dingen – bij het aanbreken van eschaton – God alle dingen nieuw maakt. Maar dat betekent niet dat alle heelwording tot dan moet wachten. Ook in het hier en nu kan een mens in bepaalde mate innerlijke heel worden. Dat is wat de ‘dienst van innerlijke genezing’ – er wordt ook wel gesproken van ‘ministry’ – wil bewerken. In dit Theologisch drieluik leid ik (de dienst van) innerlijke genezing voor je in.

Saskia Leene heeft in haar Theologisch drieluik,meditatie heel nabij gebracht. Doordat ze haar insteek nam bij de praktijkervaringen van mensen in een meditatiegroep konden lezers zich een goed beeld vormen van hoe mediteren in zijn werk gaat en wat het met je doet. Ze heeft zich gelukkig ook onthouden van ronkende propaganda of absolute uitspraken. Meditatie is goed en heilzaam, maar het is niet de enige weg en het is ook geen methode om heel snel happy te worden.

Onlangs was ik in het Kröller-Müller Museum. Terwijl ik daar liep, viel het me ineens op: het contrast tussen de rijke uitstraling van het museum en de onderwerpen die Van Gogh koos. Denk aan titels als ‘Kop van vrouw,’ ‘De zaaier’ en natuurlijk ‘De aardappeleters.’ Wat een kunstenaar ben je als je miljoenen mensen vol bewondering kunt laten genieten van een armelui’s familie die een pan met het goedkoopste voedsel naar binnen lepelt!

Ademloos kijken naar een zonsondergang. Na een lange klim op de top van een berg staan en overweldigd worden door het uitzicht. De vertedering bij een pasgeboren zuigeling. We kennen allemaal momenten die ons stil maken. Stil van verwondering, van vreugde, van leven. Achteraf kun je er wel over vertellen, maar je woorden schieten tekort – die zijn niet meer dan een schaduw van wat je op dat moment geschonken wordt.

Hoe lees je als je leest? Bijvoorbeeld een stukje uit de Bijbel, of een andere spirituele tekst? Mijn kennismaking met Lectio Divina leerde me hoeveel verschil dat uitmaakt. Lectio Divina wordt al vijftienhonderd jaar beoefend in contemplatieve kloosters. Lezen is daar vanouds een vast onderdeel van het dagprogramma van de kloosterlingen, naast de gezamenlijke getijdengebeden en het werk. Het hele dagprogramma, ingebed in stilte, is erop gericht de kloosterling te helpen in zijn of haar weg met God, een weg van omvorming.