Kerstmis is eigenlijk niet op 25 december, het bijbels nieuwjaar is eigenlijk in maart óf september, en op 6 januari gaat het meer om Jezus’ verschijning dan om de wijzen uit het Oosten. Maar ach, wat geeft het? We maken er een mooie tijd van.

In het ‘midden’ tussen orthodox en vrijzinnig staat de bemiddelende theologie. Ze kan het best begrepen worden als de voortzetting van de ethische theologie uit de 19e eeuw. Voor deze theologie, met haar wortels in het Réveil en kritische houding naar mens en cultuur, was de opkomende theologie van Barth in veel gevallen een aantrekkelijke optie te midden van de uitdagingen van de tijd.

Nooit wordt er zoveel gemopperd als met kerst. In de aanloop met het koude, soms natte weer, maar ook met de jaarlijks oplaaiende zwartepietendiscussie; en rond kerst natuurlijk door onmogelijke verwachtingen bij het kerstdiner en volle meubelboulevards. Maar dan wordt het licht der mensen geboren…

Wanneer ik in een kerkelijke (zeker protestantse) context iets zeg over het belang van feministische theologie gebeurt het niet zelden dat mijn gesprekspartner iets antwoordt in de trant van: “Maar het gaat in de Bijbel juist heel vaak over vrouwen! Eva, Deborah, Sarah, Maria… Vrouwen zijn in de Bijbel super belangrijk!”

Voor velen lijkt ze onbereikbaar. Een exclusief luxeproduct waar je enkel maar kan van dromen. Op verre plaatsen in dure landen of mits ingewikkelde technieken mag je er in het beste geval even van proeven. Wellicht nog meer mensen vinden haar akelig. Ze doen alles om haar te bannen uit hun leven. Ze beschouwen haar als saai, nodeloos confronterend en zinloos tijdverlies. Stilte is ingewikkeld.

Wat gebeurde er in de Nederlandse theologie toen Kuyper en Bavinck hun imposante bouwwerk achterlieten? Een reactie was de opkomst van Nederlandse barthianen. Maar volgens sommigen ging dit te veel ten koste van het gezag van de Bijbel. In deze leegte stond Klaas Schilder op als opkomend predikant binnen de Gereformeerde Kerken in Nederland.

De vierde uitdaging voor de kerk en theologie waar ik het over moet hebben is de hedendaagse ‘waarheidverwarring.’ Wie ‘vroeger’ wat wilde weten, moest actief op zoek; vandaag hebben we juist moeite om ons af te sluiten van alle informatieprikkels. Informatiestress en infobesitas zijn symptomen van onze tijd. Waarheid is niet meer verhelderend, maar eerder verwarrend, en valt ten prooi aan wantrouwen en groepsdenken.

In de vorige blog is aan de orde gekomen dat feministische theologie een antwoord formuleert op het probleem van het door en door patriarchale karakter van de Bijbel en de christelijke traditie. In deze tweede blog wil ik een voorbeeld geven van hoe feministische theologie er in de praktijk uit kan zien. Ik doe dat door een wat minder bekend verhaal uit het Oude (of Eerste) Testament voor het voetlicht te halen en te laten zien hoe je dit verhaal vanuit feministische theologie kunt lezen.

Sinterklaas is zo populair omdat hij in zijn tijd als kerkleider zoveel zegen verspreidde dat we daarvan vandaag nog steeds kunnen genieten. Hij had de glans van een oudtestamentische profeet, als bijvoorbeeld Elisa.