In dit bijschrift kijkt Willien van Wieringen naar de verbeelding van de onthoofding van Johannes de Doper, en de gedachtes die dit oproept.

Met de doop van Johannes als uitgangspunt kijkt Gerard van Broekhuizen naar de betekenis en ontwikkeling van de doop door de geschiedenis heen.

In 1 Samuël 28 wendt koning Saul zich in wanhoop tot de gestorven Samuël, door hem op te laten roepen door een vrouw in Endor. Traditioneel staat zij bekend als ‘de heks van Endor’. Wat weten we van de praktijk van het oproepen van geesten in het oude Israël? Diverse teksten spreken een verbod hiertegen uit en een dergelijk verbod heeft alleen zin wanneer de verboden praktijk daadwerkelijk gepraktiseerd werd.

In dit artikel staat de vraag centraal: wat we weten over de begrafenisrituelen in het oude Israël, in de hellenistische periode en in de tijd waarin het vroege christendom ontstond? Dergelijke rituele weerspiegelen heel direct maatschappelijke ideeën over de dood en het lot van de gestorvenen.

Het is voor velen een fascinerende gedachte: seks in de tempel. Het lijkt echter vooral het ultieme voorbeeld van foute seks, vergelijkbaar met seksueel misbruik van minderjarigen door geestelijken. Godsdienstwetenschappers zullen waarschijnlijk eerder denken aan rituelen rondom het heilige huwelijk zoals je dat in sommige godsdiensten kunt aantreffen. In Bijbelvertalingen tref je verwijzingen naar tempelhoeren aan. Gaat het daarbij om hetzelfde? Er zijn ook nogal wat verschillen tussen de vertalingen. Is er eigenlijk ooit wel zoiets als tempelprostitutie geweest? Hebben we te maken met foute (mannen)fantasie?

Wie op speurtocht gaat naar plaatsen en gebruiken verbonden met de heilige apostel Tomas, moet ver reizen en veel lezen. Zijn feestdag is verplaatst van 21 december naar 3 juli, een verschuiving waar volksgebruiken moeilijk tegen kunnen. Maar onverwacht treedt hij op bij het ontslapen van de heilige maagd Maria, waar hij, de ongelovige apostel, de andere apostelen voorgaat in geloof. Gelukkig zijn daarvan nog vele relieken, verspreid van India tot Maastricht.

Oorsprong en betekenis van het Pesachmaal Het huidige Pesachmaal kent een lange ontwikkeling met verschillende oorsprongen en interpretaties. Tegenwoordig markeert Pesach het oogstseizoen en een historische gebeurtenis: in dit zeven of acht dagen durende feest in het voorjaar wordt de bevrijding door de uittocht uit Egypte herdacht en gevierd. In deze bijdrage sta ik stil […]