Bij alle nieuwtestamentische teksten is het relevant om te vragen naar hun verhouding met de Joodse omgeving waarin ze zijn ontstaan, zoals dit nummer van Schrift laat zien. Maar bij de brieven van Paulus is dit een steeds terugkerend punt en zijn er de laatste decennia belangrijke verschuivingen geweest: niet langer wordt Paulus gezien als […]

De Openbaring van Johannes is vanuit de optiek van de christelijke canon en de leespraktijk een christelijk geschrift. Maar hoe is dat vanuit het perspectief van de auteur en de lezers die hij op het oog had? Deze bijdrage laat zien dat Johannes zichzelf als jood beschouwde en dat hij zich met zijn openbaring over […]

Jezus de Jood, Jezus de profeet, Jezus Zoon van God, of zelfs Jezus de Magiër? Ieder zijn eigen Jezus? Dit artikel gaat verder in op de nieuwe visie op het Nieuwe Testament en de figuur van Jezus als gesitueerd in een Joodse setting. Het bespreekt de theologische veranderingen die daarmee gepaard gaan in de verhouding […]

Is het mogelijk dat een typisch Joods voorwerp en het ritueel dat daarbij hoort, licht kan werpen op het denken van Paulus als het gaat over de Wet? Ik vermoed het. Eerst het voorwerp. Het gaat over de talliet. Letterlijk betekent dat gewoon ‘kleed’, maar we kennen dat kleed vooral als de Joodse gebedsmantel die […]

Het Nieuwe Testament, het tweede gedeelte van de christelijke Heilige Schrift, is een verzameling Joodse geschriften. Deze op het oog zo eenvoudige constatering levert de nodige ingewikkelde vragen op, zeker, maar niet alleen wanneer het gaat om de verhouding van kerk en synagoge, christendom en jodendom. Eigenlijk behoeft ieder element van de gemaakte constatering nadere […]

Een van de karakteristieke kenmerken van het bijbelboek Handelingen is het gebruik van de aanduiding ‘de Weg’ voor de volgelingen van de opgestane Jezus. In deze bijdrage bespreek ik de betekenis van de term en laat ik zien dat het gebruik ervan in Handelingen onderdeel is van een bredere vroeg-Joodse uitlegtraditie die zich richt op […]

In dit artikel gaan we in op het verband tussen de hoge christologie van het christendom en de ontwikkeling van een Joodse ‘theologische’ kijk op de schepping. Onder hoge christologie wordt in de regel verstaan de hoge positie die Jezus Christus krijgt toebedeeld in de latere christelijke dogmatiek: Jezus is de Zoon van God, Jezus […]

Als we denken aan de prediking van Jezus, valt er één element voor veel bijbellezers op: zijn gebruik van het gelijkenis- of parabel-genre. Bijbelwetenschappers hebben berekend dat circa 35% van de directe rede van Jezus in het Nieuwe Testament uit parabels bestaat. Veelal wordt Jezus gezien als de uitvinder van het parabel-genre, een uitvinding die toegeschreven wordt aan zijn status als ‘religieus genie’. Maar was Jezus wel de uitvinder van dit uitdagende genre? Is het niet opvallend dat Jezus nergens in het Nieuwe Testament hoeft uit te leggen hoe een parabel eigenlijk werkt? En wat te doen met de circa 1.500 parabels in de rabbijnse literatuur?

In dit artikel gaat Peter J. Tomson uit van het besef dat het Nieuwe Testament enerzijds uit joodse bronnen is voortgekomen, maar anderzijds reeds hier en daar sporen vertoont van de breuk tussen jodendom en christendom die zich in de loop van de tweede eeuw gaat aftekenen. Ook gaat hij ervan uit dat dit geen puur theologische kwestie is, maar een vraag die we evenzeer historisch als theologisch moeten benaderen.