Rouw en verlies zijn ingrijpende ervaringen die diepe sporen nalaten in het leven van mensen. Voor pastors, begeleiders en iedereen die troost wil bieden, is het van onschatbare waarde om de juiste woorden en handvatten te hebben. Gelukkig zijn er boeken die helpen om het rouwproces beter te begrijpen en mensen op een liefdevolle manier bij te staan. In dit artikel bespreken we de vier beste pastorale boeken over rouw en verlies—boeken die niet alleen inzicht geven, maar ook bemoediging en hoop bieden.

‘Ik ben de hele dag al aan het huilen.’ De studente die ik vandaag spreek, komt voor rouwbegeleiding en mentale steun naar ons studentenpastoraat in Groningen. Ze ploft neer op de bank en kijkt vanuit haar ooghoeken naar de box met tissues op tafel. ‘Het begon vanmorgen al, en het is gewoon niet meer gestopt.’ ‘Vertel eens,’ zeg ik. Na een paar minuten pakt ze een tissue – en dat zal niet de laatste zijn.

Hoewel onder christenen minder suïcide voorkomt vergeleken met ongelovigen, komt het wel voor. Suïcidaliteit is geen makkelijk onderwerp om over te praten, ook niet in het pastoraat. Toch kunnen en mogen we er niet aan voorbijgaan. Dit artikel neemt ons bij de hand en probeert een begaanbare weg te wijzen.

Niet meer willen leven, je wanhopig voelen, het leven een te zware opgave vinden, denken dat anderen beter af zijn zonder jou: ervaringen van suïcidaliteit komen vaker voor dan je denkt. Elsbeth Gruteke gaat in deze aflevering in gesprek met prof. dr. Hanneke Schaap-Jonker, psycholoog en theoloog en bijzonder hoogleraar klinische godsdienstpsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Met als doel het taboe en isolement rond dit beladen onderwerp te doorbreken. En om mensen die suïcidaal zijn, hun omgeving, pastores en andere betrokkenen (h)erkenning en handreikingen aan te bieden.

In een rouw- en verliesgroep praatten ouderen over hoe het is om ‘nabestaande’ te zijn. Ze her- en verkenden de verschillende rouwtaken die Manu Keirse onderscheidt: het verlies erkennen, ervaren van de pijn, aanpassen aan een nieuw leven en vooruit kijken. Hoe ga je alleen verder na een leven samen?

Een uitvaart is een emotioneel en indringend gebeuren, dat de laatste tijd steeds meer ook persoonlijk en uniek moet zijn. Ook de kerkelijke uitvaart is sterk veranderd. Wat is nog het onderscheid met een seculiere uitvaart? Vragen voor dit themanummer, hier de inleiding.

Ook mensen die alleen in het leven staan, komen te overlijden. In Amsterdam werkt de straatpastor, om die mensen te begeleiden in leven en sterven. Voor hen worden – sobere en goedkope – gemeentelijke uitvaarten verzorgd. Ook worden de gestorvenen door de levenden elk jaar herdacht.

In de katholieke kerk worden op Allerzielen (2 november) de overleden herdacht. Andere kerken sluiten zich hier soms bij aan, maar protestantse kerken gedenken de overledenen meestal op de Laatste zondag van het kerkelijk jaar (de zondag voor Advent, die in de laatste 10 dagen van november valt). Deze zondag wordt ook wel Eeuwigheidszondag, Gedachteniszondag […]

Eerst stilstaan bij jezelf Wie namens de geloofsgemeenschap mensen bezoekt, zal ook af en toe stervenden en hun naasten bijstaan.  Terwijl sterven enerzijds een normaal gebeuren is, net als een geboorte, is het tegelijk iets wat ons schokt. Het maakt een einde aan iemands bestaan, zijn lichaam, alles wat hij is. De persoon die sterft […]