Afdalen in jezelf

Ik heb geleerd dromen serieus te nemen. Als we slapen, dromen we altijd, alleen zijn we de meeste dromen vergeten als we wakker worden. Zelf heb ik ontdekt dat ik in tijden van zorg en stress dromen eerder en beter onthoud dan op andere momenten. Droom ik in zulke perioden heftiger of ben ik onbewust meer gespitst op het onthouden van mijn dromen? Sluimert in mij een vermoeden dat de droom me iets wil vertellen? Omdat ik inmiddels weet dat dit juist in zorgelijke tijden gebeurt, concludeer ik dat ik te veel op mijn schouders tors. Goed om te ontdekken! Meestal weet ik meteen wat het is, en moet ik dus toegeven dat die last op me drukt. Zo neem ik dankzij mijn droom mijzelf serieus. De droom houdt me een spiegel voor en helpt me te zien hoe de vlag van mijn ziel erbij hangt.

GEVOELSTEMPERATUUR

Sigmund Freud schreef een dik boek over de betekenis van dromen en hoe ze ‘werken’. Hij ontdekte dat in onze dromen elementen voorkomen uit belevenissen van de vorige dag. Dat kunnen voorwerpen of gebouwen zijn of onderdelen daarvan, of mensen die we ontmoet of aan wie we gedacht hebben. Zulke elementen zijn de rekwisieten in de droom.

Belangrijk in Freuds theorie is de gevoelstemperatuur. Maken de dromen ons bang, bezorgd of juist blij, worden we getroost of aangespoord?

STIEKEME WENS

Verder voeren dromen iets op wat soms onzinnig lijkt, maar ze hebben steevast met concrete wensen te maken. De wens verbergt zich omdat we geleerd hebben dat we die niet mogen hebben. In de droom wordt die wens vervuld, maar stiekem dus. Laat ik een voorbeeld geven: je bent erg boos op je baas die onredelijke eisen stelt. Die nacht droom je dat je sympathieke buurman zich opeens aan je opdringt, zo zelfs dat je krachtig van je af moet slaan. Het lukt je om je niet door hem te laten overmeesteren. Je belager valt, en jij draait je om en loopt kalm van hem weg.

Freud zegt dan dat die aardige buurman voor je irritante baas staat. Op de buurman kun je je agressie, die je tegenover je baas voelt, veilig afreageren. De droom leert je dat je echt last van je baas hebt, meer dan je overdag durft te erkennen. Maar in de droom ben je hem de baas.

Wat zou het goed zijn als je nu op jouw manier met de uitkomst van de droom iets doet. Jouw droom lijkt je aan te sporen je niet gelaten neer te leggen bij je werksituatie. De droom zegt je dat je er iets aan kunt doen, omdat je van je af kunt slaan. Kun je dat ook opbrengen op kantoor zonder je werk in gevaar te brengen? De droom geeft je huiswerk op.

VOLWASSEN WENS

Volgens Freud dromen alleen kinderen puur en eerlijk. Als je dochter morgen jarig is en zich verheugt op haar aardbeientaart, dan droomt ze die nacht van aardbeientaart. Een kinderdroom is glashelder. Volwassenen hebben dat afgeleerd. Onze wensen zijn ingewikkelder en er hangt een prijskaart aan. Maar als je door je droom ontdekt wat je graag wilt, weet je ook wat je te doen staat. Misschien wordt je wens dan toch vervuld, al moet je er wel moeite voor doen.

Wim Reedijk was gemeentepredikant.