Amsterdam 1867

Niet alleen is het dit jaar 500 jaar geleden dat Luther zijn 95 stellingen publiceerde en daarmee een beweging in gang zette die de hele westerse kerk grondig heeft beïnvloed, het is dit jaar ook 150 jaar geleden dat de Evangelische Alliantie, opgericht in Londen in 1846 AD, haar alweer vijfde Wereldconferentie hield in Amsterdam.

Op 27 september zal hierover in Amsterdam een studiemiddag gehouden worden door het Reveil Archief samen met MissieNederland over de vraag wat nu de impact is geweest van die grote internationale bijeenkomst. We weten er eigenlijk zo weinig van. Even leek Amsterdam het centrum van de wereld, zou je kunnen zeggen. Niet Rome of Genève, maar Amsterdam! Honderden christelijke leiders van over de hele wereld waren er meer dan een week bijeen, van 18 tot 27 augustus 1867 om precies te zijn, en bogen zich over de maatschappelijke en theologische vraagstukken van die tijd.

Ik ben alvast wat in de Acta gedoken en ik moet zeggen: bij het lezen van de meer dan 800 pagina’s tekst zonder plaatjes gaat er een wereld voor je open! De oudste oecumenische beweging gaat terug tot diep in de negentiende eeuw. De Universele Week van Gebed wordt bijvoorbeeld al sinds 1861 ieder jaar in januari door de Evangelische Alliantie georganiseerd.

In Amsterdam was wereldzending een belangrijk thema waarover diverse lezingen werden gehouden. Het was dus een voluit missionaire beweging. Tegelijkertijd ging het over grote sociale vraagstukken als oorlog en vrede – de bijeenkomst moest een jaar worden uitgesteld vanwege de Pruisische Oorlog -, armoedebestrijding, natio-nalisme, christelijk onderwijs, godsdienstvrijheid, om maar een paar dingen te noemen. Integral Mission dus.

Acta staan niet op mijn favoriete boekenlijst. Toch ben ik diep onder de indruk geraakt van de breedte van de beweging en de actualiteit van de thema’s. Wat Prediker al schrijft: niets nieuws onder de zon. Daarom is gedenken ook zo belangrijk en leerzaam.

– Jan Wessels is algemeen secretaris van MissieNederland.