Besluiten vanuit de stilte

Quakers vormen een klein kerkgenootschap, dat in Nederland het Religieus Genootschap der Vrienden genoemd wordt. Hun eredienst wordt gekenmerkt door stilte. In die stilte stellen zij zich open voor het Licht dat ieder mens verlicht en richting kan geven aan ieders leven.

Naast het Innerlijk of Inwaartse Licht wordt er ook gesproken over de Heilige Geest of de Geest van Christus. Quakers zijn ondogmatisch en wereldwijd is er een grote variatie aan opvattingen en vormen van eredienst. De meeste Quakergroepen in West-Europa en de oostkust van de Verenigde Staten houden stille samenkomsten.

Directe inspiratie

In een Quakersamenkomst mag ieder die zich daartoe geroepen voelt spreken. De spreker geeft uiting aan de inspiratie die hij of zij op dat moment voelt. Er is dus niets van tevoren op schrift gesteld. Er kan iets voorgelezen worden uit de Bijbel of een van de Quakergeschriften, maar ook dat staat niet van tevoren vast. Het is gebruikelijk dat de spreker gaat staan.

Een bijdrage hoort kort en bondig te zijn. Na iedere bijdrage volgt een periode van stilte om de woorden te laten bezinken. Om de stilte te doorbreken, moet je ervan overtuigd zijn dat deze woorden passend zijn en betekenis kunnen hebben voor de andere deelnemers. Soms blijkt dat een bepaald onderwerp bij verschillende deelnemers tegelijkertijd opkomt. De bijdragen kunnen elkaar dan aanvullen en versterken. Dan is er dus sprake van ‘verschillende zielen, één gedachte’.

Samen zoeken naar oplossingen

Het principe van de directe inspiratie wordt ook gebruikt in de zakelijke vergaderingen van de Quakers. Niet alleen begint en eindigt de vergadering met stilte, er wordt idealiter ook stilte in acht genomen tussen de bijdragen en wanneer er een zogenoemde minuut wordt geschreven. Minuten zijn korte samenvattingen van ‘het gevoelen van de vergadering’.

Het is een gedisciplineerde vorm van vergaderen, waarbij het gaat om het gezamenlijk zoeken naar oplossingen voor een probleem. Er is geen voorzitter, maar een ‘schrijver’ die de vergadering leidt. Bij grote vergaderingen wordt die bijgestaan door een assistentschrijver, die het echte schrijfwerk doet. Iedere deelnemer kan het woord vragen door te gaan staan. Soms staan er meerdere Vrienden in stilte te wachten. De schrijver beslist wie het woord krijgt.

Het is de bedoeling dat je maar eenmaal spreekt over een onderwerp. De schrijver kan wel een volgende gespreksronde inleiden door samen te vatten hoever de vergadering is gekomen en een nieuwe vraag te stellen. Wanneer de vergadering overeenstemming heeft bereikt, vat de schrijver die samen en als er instemmend geknikt wordt, wordt het ‘gevoelen van de vergadering’ vastgelegd in een minuut. De minuut wordt voorgelezen en als er geen redactionele wijzigingen meer worden voorgesteld, in stilte aangenomen. In Britse zakenvergaderingen is het gebruikelijk om dan: ‘Hope so!’ te zeggen.

Kijk voor meer informatie over de Quakers op quakers.nu