De kerk als baken van hoop in Zuid-Afrika
Mw. drs. V.H. van Ginkel is predikant in algemene dienst van de Protestantse Kerk in Nederland, werkzaam als oecumenisch medewerker voor Kerk in Actie. Haar werk richt zich op de ondersteuning en toerusting van predikanten en gemeenten in de Kaap-regio in Zuid-Afrika, met de focus op de vraag ‘hoe kerk te zijn in de samenleving’.
De kerk speelt een grote rol in de Zuid-Afrikaanse samenleving. En dat is niet alleen positief. Er wordt ook misbruik gemaakt van het vertrouwen in de kerk. Er zijn bijvoorbeeld voorgangers die de mensen wijsmaken dat een insectenspray hen van allerlei ziekten zou kunnen genezen… Alles voor het aantal volgers (én voor geld in het laatje).
In mijn werk help ik gemeenten en voorgangers bij het innemen van een verantwoorde rol in de samenleving. Een rol die het vertrouwen van mensen niet misbruikt maar hen verder helpt. Helpt kritisch te denken, helpt een eigen standpunt in te nemen. En ook helpt om de samenleving wat beter te maken. Dat werken aan een betere samenleving begint meestal in de eigen gemeenschap.
Gemeenschap
In Zuid-Afrika is de gemeenschap heel belangrijk: de gemeenschap waarin mensen opgroeien, de wijk waarin ze wonen. Ik heb in mijn werk veel te maken met mensen die in arme wijken wonen. Dit zijn dan ook vaak wijken waarin veel problemen voorkomen. Problemen zoals alcohol- en drugsmisbruik, seksueel misbruik en criminaliteit. Juist in deze omstandigheden is er behoefte aan een kerk die zich niet alleen in woord, maar ook in daad heel concreet inzet voor een betere samenleving.
Kerk in context
Eén van de hulpmiddelen die wij kerken aanbieden om problemen in hun context concreet aan te pakken is de methode van Contextueel Bijbellezen. Die doet wat de naam zegt: oude bijbelverhalen komen samen met de hedendaagse context. Wanneer het afschuwelijke verhaal van Tamar (2 Sam. 13) wordt gelezen in een context van seksueel misbruik, werpt dat ineens nieuw licht op die context. Mensen ontdekken bijvoorbeeld dat vrouwen wel degelijk een stem hebben. En dat de kerk die stem ruimte moet geven en moet ondersteunen. Dat kan heel concreet in hulpgroepjes voor vrouwen die seksueel zijn misbruikt. Zo wordt de kerk een baken van hoop, en een belangrijke partner in het werken aan een betere samenleving.
Er zijn
Religie is in Nederland niet zo vanzelfsprekend meer, en vertrouwen in de kerk is er zeker niet bij iedereen. Het kan dan een bijna krampachtig zoeken worden naar wat de betekenis van de kerk nog is in de samenleving. Hierin kan de Nederlandse kerk van de Zuid-Afrikaanse kerk leren. Vooral in ‘er zijn’. Wees maar gewoon kerk, in je eigen dorp, stad of wijk. Wees aanwezig, kijk en luister, en wees een baken van hoop!
