Een musical op Kerstmorgen

Elke kerstochtend is er in de Bevrijdingskerk in Wageningen een kerstmusical, een jarenlange traditie. Een musical met kinderen, in de kerk, op kerstochtend, tijdens dé kerstdienst. Daar zit een duidelijke visie achter, om als gemeente missionair te willen zijn. De musical wordt niet opgevoerd tijdens het kinderkerstfeest, of tijdens een aparte dienst, maar heel bewust tijdens de kerstmorgendienst in de kerk. We nodigen mensen uit om erbij te zijn, via de krant, via posters op scholen, via persoonlijke contacten. Vriendjes en vriendinnetjes, opa’s en oma’s, of andere bekenden van de kinderen die meedoen zijn natuurlijk ook van harte welkom. Ieder is genodigd om kerstochtend mee te vieren, in een kerkdienst die laagdrempelig is, maar – en dat vinden we belangrijk – tegelijkertijd ook diepgang kent.

Een échte dienst

De kerk zit op kerstmorgen ieder jaar weer vol, met eigen gemeenteleden én met gasten. Met mensen die voor de musical komen én met mensen die een goede kerstpreek verwachten. Hoe verbind je die beide groepen in de dienst? Daar is veel over gesproken. Niet iedereen was jaren geleden blij met de keuze voor de musical op kerstmorgen. Na al die jaren hebben we een vorm gevonden, waarbij mensen de dienst, dankzij of on-danks de musical, als een échte kerstdienst ervaren. Of ze nu voor het eerst, of sinds jaar en dag in de kerk komen.

Inbedding

Wil je een musical inbedden in de kerkdienst, dan is de keuze voor de musical erg belangrijk. Wij kiezen al jaren voor de musical van Kind op Zondag, een musical die aansluit bij het advents-en kerstproject. De kinderen én de overige gemeenteleden zijn heel de adventstijd met een thema bezig in de kerkdiensten en kindernevendienst. De doorlopende lezing uit die weken en het projectlied keren terug in de musical. Tijdens de kerstmorgendienst, voorafgaand aan de musical, wordt het adventsproject samengevat, het thema nog eens kort uitgelegd, waardoor ook de gasten begrijpen waar het de afgelopen weken in de kerk over is gegaan. Doordat de musical naadloos aansluit bij het thema kan ze ingebed worden in de kerstdienst, is ze er echt een onderdeel van.

De gemeente wordt ook bij de musical betrokken, doordat er in de musicals van Kind op Zondag ook altijd een of meer liederen zitten die door de gemeente meegezongen kunnen worden.

De musical is meestal het centrum van de dienst, naast de preek. Een paar jaar geleden zat de preek zelfs ingebed in de musical. Zo zorgen predikant en leden van de werkgroep dat de dienst een eenheid is. Dat het een vrolijke én inhoudelijke kerstmorgendienst wordt voor jong en oud. Waarin de bijbel opengaat, gezongen wordt, gepreekt, maar ook volop ruimte is voor de musical.

Wat komt er kijken bij de organisatie?

Een goede musical neerzetten vergt tijd en inzet. Er is een werkgroep die in oktober begint. Dan worden de kinderen uit de kerk uitgenodigd voor een eerste kennismaking met de musical. Wat is het thema? Welke rollen zijn er? De kinderen mogen een voorkeursrol aangeven. Bij het verdelen van de rollen wordt gekeken naar leeftijd, ervaring en naar de rol die je het vorig jaar hebt gehad. Had je toen een grote rol, dan is de kans groot dat je rol dit jaar kleiner is.

De begeleiders passen de rollen aan op de hoeveelheid kinderen en voegen soms wat tekst of rollen toe, zodat ieder kind de rol krijgt die bij hem past.

Er volgen drie zaterdagochtenden waarop kinderen leren wat toneelspelen is. Ze oefenen in duidelijk spreken en zichzelf presenteren op toneel. Zo leren de begeleiders de kinderen kennen en zien ze waar kwaliteiten liggen.

Vanaf half november wordt er wekelijks op zaterdagochtend geoefend. Een deel van de ochtend wordt besteed aan het toneelspel, een ander deel uit het aanleren van de liederen. Het vraagt veel inzet van de kinderen en begeleiders om een goede musical te presenteren. Toch lukt het elke keer weer om een grote groep kinderen enthousiast te krijgen. Zij moeten vaak sportwedstrijden afzeggen om op zaterdag te kunnen oefenen, maar ouders en kinderen snappen dat de kwaliteit van de musical belangrijk is.

Wie doen er mee?

Elk jaar zijn er zo’n twintig kinderen die willen meespelen. Ze zijn tussen de vier en veertien jaar oud. Zij worden begeleid door twee of drie mensen die zes zaterdagochtenden met hen oefenen op het toneel. Ook zijn er mensen die met de kinderen de liederen oefenen en de solo’s die gezongen worden verdelen. Daarnaast is er een groep kinderen die graag muziek maken. Zij vormen de muziekgroep, die met allerlei instrumenten speelt. In deze groep zitten tieners en gemeenteleden die zorgen voor live muziek tijdens de musical.

Tot slot zijn er toneelbouwers nodig, mensen die helpen met de kostuums, mensen voor licht en geluid. Veel hand-en spandiensten worden door tieners verricht, die eerder zelf meededen aan de musical.

Reacties

In de eerste jaren waren de reacties op de musical gemengd. Een grote groep gemeenteleden was enthousiast: de kerstmorgendienst was een echte gezinsdienst, waar veel gasten zich thuis voelden. Andere gemeenteleden misten de preek en het ‘echte kerstgevoel’. Het zorgde ervoor dat aan de ene kant veel mensen speciaal voor de musical en de laagdrempelige dienst kwamen, maar tegelijkertijd een hele groep ook thuis bleef.

We hebben beide geluiden serieus genomen, juist op kerstmorgen wilden we als héle gemeente samen met onze gasten kerst vieren. Sinds de musical is ingebed in het adventsproject, we vóór de dienst volop bekende kerstliederen zingen én er een preek is, ervaart jong en oud het als een dienst met bezieling – door het enthousiaste spel van de kinderen, de musical mét een boodschap, humor en goede muziek, de samenzang van bekende liederen, een inspirerende preek en het koffie drinken na afloop.

Tot slot

Juist dat laatste, het koffiedrinken, doet het erg goed. Eerder was er op kerstmorgen geen koffie, thee en limonade na de dienst. Ieder had een vol programma, zo werd gedacht. Maar juist op kerstmorgen blijven veel mensen koffiedrinken. De mensen die met Kerst alleen zijn, maar ook zij die een paar uur later een huis vol visite hebben. Kerst vieren heeft alles te maken met verbinding, met samen gemeente zijn. Voor de kinderen is er altijd bij de uitgang een cadeautje, vaak verbonden met de musical. Een lichtje, een boek, een spelletje… Het cadeautje heeft altijd een symbolische boodschap, die we op een kaartje erbij schrijven. Op dat kaartje staat dan ook een groet, zoiets als ‘Fijn dat je er was!’ en een wens. Zo hopen we dat ieder kind zich gezien weet.