Een jubileumnummer ligt voor u. Een bijzonder jubileum en een bijzonder nummer. We proberen op verschillende manieren aandacht te besteden aan onze 100e jaargang. In dit septembernummer vooral, maar ook verder. U leest er meer over in deze inleiding.

‘“Is vader thuis?”, vroeg ik aan het oude mannetje, dat opendeed. Hij knikte, en liet mij in een kamertje waar een nóg ouder mannetje zat, dat al bijna dood was. Haastig rukte ik een spreekhoorn van de wand en schreeuwde in zijn oor: “Wel gefeliciteerd!”. “U bent abuis”, zei de oude man met doffe stem, “vader is boven”. Ik vloog de trap op, want ik begreep dat het nu een kwestie van seconden was. Daar hing de honderdjarige aan de touwen: hij was bezig een vogelnestje te maken. Ik kroop bijna in zijn oor en gilde: “Wel gefeliciteerd!!” De jubilaris schudde het hoofd, maakte een dubbele salto en sprong op de grond. “Ik ben niet doof”, zei hij, zijn jas aantrekkend, “ik ben alleen maar oud.”’

Dit fragment leek ons wel een passende opening van dit jubileumnummer van Ouderlingenblad. Het zijn woorden van Godfried Bomans. Ze vormen het begin van het verhaal ‘De 100-jarige’ in zijn boek Kopstukken uit 1947. Ouderlingenblad is onverminderd vitaal en maakt nog altijd pastorale vogelnestjes en gemeenteopbouwkundige salto’s. En doof is het ook allerminst. Het probeert volop te luisteren naar zowel de traditie van de kerk als de uitdagingen van deze tijd. Steeds gaat het daarbij om verbinding ten dienste van de kerkelijke praktijk.

Ouderlingenblad is door de jaren heen altijd een onafhankelijk blad geweest. De redactie wordt gevormd door mensen die op verschillende plekken en met verschillende deskundigheden actief zijn in het kerkelijk veld. Zij proberen maandelijks met actuele thema’s op het gebied van pastoraat en gemeenteopbouw een bijdrage te leveren en stof tot nadenken te bieden aan vrijwilligers in de kerken.

Wat biedt dit nummer

Redactievoorzitter Wilbert van Iperen interviewde Gerben Heitink, emeritus hoogleraar praktische theologie en jarenlang binnen Ouderlingenblad een van zijn voorgangers. In dit gesprek worden we meegenomen in de geschiedenis van Ouderlingenblad en de ontwikkelingen door de jaren heen. Heitink spreekt van een ontwikkeling ‘van prekerig huisbezoek naar dialoog’. Niet langer staan de vragen van de kerk centraal, maar die van de mens en zijn of haar zoektocht in het leven.

Theo Pleizier, docent aan de Protestantse Theologische Universiteit, kijkt in zijn bijdrage vooral vooruit en ziet tenminste drie uitdagingen voor de kerken: hoe kunnen we elkaar in een religie-arme cultuur blijven ondersteunen in christen-zijn; hoe organiseren we het pastoraat als de krimp van kerkelijke gemeenten doorgaat en hoe kunnen christelijke gemeenten als zorggemeenschappen bijdragen aan een bredere zorg in de samenleving?

Margreet Parlevliet, jurist bij de landelijke dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk, neemt ons in het derde artikel mee naar kerkvisitatie in geval van een conflict in de gemeente. Die visitatie is belangrijk in een tijd waarin we steeds gemakkelijker naar de rechter stappen. Paulus gaf lang geleden al aan dat het een schande is als de gemeente bij de rechter uitkomt (1 Korintiërs 6). Visitatie wil dat voorkomen en zoekt via bemiddeling naar ‘heling en herstel’. Heeft gemeenteopbouw de werkers in de kerk door al die jaren heen geholpen? Dat is de vraag waar Sake Stoppels bij stil staat in het vierde artikel. ‘Geen biet’ zei ooit iemand, maar daar is hij het niet mee eens.

Verspreid in dit nummer vindt u strips van Margreet de Heer ter gelegenheid van ons jubileum. De strips spreken voor zichzelf. In dit nummer starten we ook een nieuwe rubriek: ‘Ouderlingenblad de geschiedenis door’. In elk nummer van dit jubileumjaar krijgt het een plek. Aan de hand van een oud artikel schrijven redactieleden over dit thema nu. Het eerste artikel gaat over ‘kleine gemeenten’. Midden in het blad vindt u ‘De Katern’ zoals die jarenlang in het midden van het blad stond. Deze katern is een praktische handreiking gevuld met gedichten, gebeden en teksten die goed te gebruiken zijn in het bezoekwerk of als vergaderopening. Verspreid over dit nummer vindt u nog allerlei korte bijdragen. Daaronder ook verschillende felicitaties die de 100-jarige ontving.

Houd ons scherp!

Ouderlingenblad heeft zich al honderd jaar bewezen. Het is de vraag of we de 200 jaar gaan halen, maar in ieder geval gaan we als redactie geïnspireerd verder. We hopen u als lezer echt te ondersteunen met informatie, verhalen, werkvormen en praktische handvatten. En als we daarbij de plank misslaan, meld het ons dan. Want alleen zo blijft Ouderlingenblad een vitaal en lezenswaardig blad ten dienste van de lokale gemeente en een ieder die zich daarvoor inzet.

We sluiten af met de slotwoorden van het redactionele introductie-artikel in het allereerste nummer: ‘Zo bieden wij hiermede het eerste nummer aan onze broeders Ouderlingen aan. Moge ons pogen bij hen waardeering vinden en ons blad bij hen welhaast een met liefde verbeide maandelijksche gast worden. En geve God over dezen onzen arbeid goedgunstelijk Zijn zegen, onzen kerken tot heil!’