Er bloeit iets in de nacht

Ik ben in staat een koekoeksbloem te onderscheiden van een dagkoekoeksbloem, en ook zuring zegt me wel wat, maar ik ben er nog nooit op uit gegaan met een botaniseertrommel en al helemaal niet ’s nachts. Wat er ook moge bloeien in het donker, het is nooit aan mij besteed geweest.

Je zou zeggen dat het voor een bloem weinig zin heeft om ’s nachts te bloeien, want dan is er niemand die ervan kan genieten. Zelfs de bijtjes liggen dan in hun nest. En dan ’s ochtends zeker die blaadjes ook weer dichtvouwen… Die visie reduceert de natuur tot een decor dat vooral voor ons vermaak is aangelegd, een opvatting die wordt gevoed door de talloze dierenfilms die je 24/7 kunt bekijken op de daartoe strekkende kanalen. In werkelijkheid zal het zo’n bloem waarschijnlijk een worst zijn wat wij van hem of haar vinden. Die gaat om zijn/haar eigen redenen ’s nachts open. Maar vreemd blijft het.

Dat zijn zo van die overwegingen die in me opkomen als ik tijdens een kerstnachtdienst braaf meezing dat er een roos is ontloken uit barre wintergrond. (Dat Davids oude geslacht dan ook opnieuw gaat bloeien, is een beetje een raar praatje dat ik hier even buiten beschouwing laat). Dat ontluiken in de winter hoorde indertijd helemaal niet te gebeuren, het was volstrekt abnormaal en daarom zo’n krachtig symbool voor het kerstverhaal. Er is dan ook ongetwijfeld een verband tussen de secularisatie en de opkomst van broeikassen waar rozen ook op barre wintergrond gekweekt kunnen worden. Rozen bloeien nu 24/7/365.

Maar ook dan heeft dat bloeien in de nacht betekenis. Want wat wél opbloeit in de nacht, als wij wakker zijn tenminste, dat zijn onze zorgen. Waar het licht meestal goed is voor bloemen, daar is duisternis de voedingsbodem voor getob. Juist in het donker hebben we dan ook behoefte aan de nabijheid van iets moois, ook al kunnen we dat niet zien. Laten we dus maar aannemen dat er in de nacht iets bloeit. Vrolijk kerstfeest!