Gebeden voor gebruik in het pastoraat

Bidden tijdens een pastoraal gesprek hóéft niet. Het is niet gewenst en niet geschikt als iemand dat bijvoorbeeld niet op prijs stelt, zich niet veilig genoeg voelt of niet het gevoel heeft eerlijk te kunnen zijn.
Maar bidden kan ook helpen: om gevoelens te uiten, om te kunnen loslaten, te kunnen accepteren, om kracht te krijgen.
Lees hier meer over bidden tijdens een pastoraal gesprek

Onderstaande gebeden zijn bedoeld als voorbeelden, om u te inspireren tot eigen gebeden. Voel u vrij om erop te variëren. Probeer in uw taal aan te sluiten bij uw gesprekspartner(s).

U kunt de tekst van een gebed (of gedicht) natuurlijk ook printen en bij iemand achterlaten, zodat diegene de tekst later kan lezen.

Als uit de titel van een gebed niet duidelijk is in welke situatie het kan passen, dan helpen enkele trefwoorden onder de titel u daarbij.

Verwachting

Als de dag begint te doven

en de zon mij niet meer ziet,

als de schemering gaat komen

en ik stil word van verdriet,

als de nacht valt en mijn vogel

niet meer opdaagt met een lied –

na mijn duisternis Uw licht,

na mijn zwijgen Uw gedicht.

Jaap Zijlstra

Uit: Ik wou zo graag dat ik wat troost kon geven. De mooiste troostgedichten, KokBoekencentrum, 2020.

Moed

Geef mij den moed om onrecht te onderkennen,
Ook waar ’t door eeuwen van gebruik gewettigd wordt,
Den vasten wil aan onrecht nooit te wennen,
Ook waar de macht, het weg te nemen, schort.
Doch zoo ik spreek, het zij geen laf opstandig klagen,
En waar ik zwijg, ’t zij nooit, verwonnen door den tijd,
Indien ik licht mijn leed en dat van andren drage,
’t Zij wijl mijn liefde weet, dat Gij de Liefde zijt.

Jacqueline van der Waals

Uit: Ik wou zo graag dat ik wat troost kon geven. De mooiste troostgedichten, KokBoekencentrum, 2020.

Blijf bij ons, Heer

Blijf bij ons, Heer, wanneer de nacht zal komen –
nu wordt het stil en donker om ons heen.
Blijf bij ons, als ons alles wordt ontnomen,
Heer, laat uw kerk, uw schepping niet alleen.

Blijf ons nabij, al gaan wij eigen wegen;
blijf in uw goedheid naar ons toegewend
met uw genade, met uw troost en zegen,
blijf bij ons, Heer, in woord en sacrament.

Blijf ons nabij, als ons zal overkomen
de bange nacht vol twijfel, angst en nood,
blijf, als beproeving strijdt met onze dromen,
blijf, ook al dreigt de strenge, bitt’re dood.

Blijf bij ons, Heer, hoever van huis wij zwerven,
blijf, wat dan ook ons van elkander scheidt,
blijf bij ons, Heer, in leven en in sterven,
blijf bij ons, Heer, in tijd en eeuwigheid.

André F. Troost
naar een avondgebed uit de Lutherse traditie

Uit: Ik wou zo graag dat ik wat troost kon geven. De mooiste troostgedichten, KokBoekencentrum, 2020.

God is zo ver

God is zo ver! – Ik kan Hem niet bereiken.
Mijn bede rijst niet hoger dan die ster.
En hoger woont Hij dan de sterren prijken –
God is zo ver!

God is zo rijk! – Berooid, met lege handen,
Schuil ’k huivrend weg, een bedelkind gelijk.
Mijn haard is koud, reeds donkren de avondlanden –
God is zo rijk!

God is zo groot! – In blauwe hemelzalen
schalt engelzang, maar dringt geen kreet van nood.
Hoe zal Hij zien mijn droef en eenzaam dwalen? –
God is zo groot!

God is nabij! – Ik voel zijn adem waren
In ’t wuivend woud, dat suizelt, vroom en blij.
Ik voel zijn adem huivren door mijn haren –
God is nabij!

Hélène Swarth

Uit: Ik wou zo graag dat ik wat troost kon geven. De mooiste troostgedichten, KokBoekencentrum, 2020.

Bid

Val je uiteen,

verlies je jezelf,

bid

om de ontferming

van een bloem,

de herbergzaamheid

van een boom,

bid

om de vrede

van een gedicht,

de koestering

van een gezicht –

of bid

om de tederheid

van de hemel,

de warmte, de hand

van een God.

Hans Bouma

Uit Ik wou zo graag dat ik wat troost kon geven. De mooiste troostgedichten, KokBoekencentrum, 2020.

Gebed op een wintermorgen

Ik voel me, Heer, als sneeuw die vastgevroren zit,

ze heeft haar smetteloze glans verloren.

Ze is uit koude en uit vuil geboren,

maar wat nu grauw is, was eens stralend licht.

Kom met Uw warme hemelzon

mijn koude hart met liefde warmen;

dan smelt wat hard is, tot een zacht erbarmen:

Uw adem maakt bevroren water tot een bron.

Nel Benschop

Uit: Ik wou zo graag dat ik wat troost kon geven. De mooiste troostgedichten, KokBoekencentrum, 2020.

Wanneer kom ik thuis?

(Woede, verdriet, eenzaamheid, lijden in verband met ouder-kindrelatie)

Heer,

ik verliet mijn ouderlijk huis

met slaande deuren en geschreeuw

nu is het contact verbroken –

er moest iets worden rechtgezet

Heer,

ik verliet mijn ouderlijk huis

met pijn in het hart

nu maak ik contact met mijzelf

en vraag mij af: is dit recht?

In mijn innerlijk

zo’n kluwen van

woede en verdriet

haat en verlatenheid

en af en aan door elkaar ratelende stemmen:

Maak het goed! Hoe durf je! Laat je ouders niet in de steek!

Goed gedaan! Dapper van jou! Kies nu maar voor jezelf!

Heer,

ik verliet mijn ouderlijk huis,

en nu vraag ik Je:

wanneer kom ik thuis?

Marleen Schoonderwoerd

Uit: ‘Gebeden voor lichte en donkere dagen’ (KokBoekencentrum Uitgevers, 2020)

Houd ons dan vast

(Bij ernstige ziekte)

Heer Jezus,

Het gebeurde altijd bij anderen.

Plotseling is het ook bij ons.

Ons leven staat stil.

Nu mijn tijd onzeker is geworden.

U weet, Heer, van mijn ziekte.

Alles is nu anders, niets is meer gewoon.

Het voelt onwerkelijk, dit kan niet waar zijn.

Toch is het zo, mijn dagen zijn beperkt.

Ik ben verdrietig, maar toch ook rustig.

Ik huil mijn tranen, maar bovenal om mijn geliefden.

Wat betekent dit voor hen?

Hoe zal het hen gaan, straks, als ik er niet meer ben?

U die zoveel wonderen deed.

Kom met Uw genezing.

Richt mij op.

Maak mij gezond.

Maar mocht mijn weg toch anders lopen,

Houd ons dan vast,

Juist als wij los moeten laten.

Draag ons in Uw armen,

Juist nu wij zoveel te dragen krijgen.

Til ons op in ons verdriet,

Sterk ons in uw liefde.

Laat Uw licht toch helder schijnen,

Juist nu de avond valt.

Amen.

Theo van den Heuvel

Uit: ‘Gebeden voor lichte en donkere dagen’ (KokBoekencentrum Uitgevers, 2020)

Genade

(Bij: angst, oordeel, ‘moeten’)

Een God van wie veel moet en weinig mag

zo heeft u naam gemaakt de eeuwen door

geen wonder dat zovelen nu zijn afgehaakt

ook ik kan maar moeilijk met u door één deur

Streng zijn voor mij, dat doe ik zelf al

het oordeel houdt mij constant in de gaten

het is de meetlat die mij nekt

het vele moeten

ik stik zowat

en dan komt u ook nog eens met

“Gij zult, gij zult, gij zult …”

Ik voel zo de verleiding

van u een lieverd te maken

die alles wel best vindt

om u maar niet kwijt te raken

maar juist dan verlies ik u

Als wij mensen elkaar haten,

verdringen, misbruiken en doden

En u vindt alles best?

Hoe wreed zou u zijn

voor wie eronder lijden

Heer, blijf het alstublieft zeggen: “Gij zult”

En leer mij er geen zweep van te maken

Bevrijder is uw ware naam

verlosser van de slavernij

de meetlat schaf ik af

tekortschieten doe ik sowieso

ik laat me zakken in uw genade

geen woorden meer

ik adem uw genade in

en laat het oordeel los

in – uit …  in – uit …

Philip Troost

Uit: ‘Gebeden voor lichte en donkere dagen’ (KokBoekencentrum Uitgevers, 2020)

Help mij

(Bij: omzien naar anderen, kleine stappen zetten)

Help mij om altijd het goede te zien

in mijn medemens die ook zoekende is

en in mijn wereld die soms zo verwarrend is.

Help mij om het verborgene te zien

in mijn medemens die lijdt

en in mijn wereld die nu gebukt gaat onder een virus.

Help mij in al mijn beperktheid

om de kleine stappen te zetten

die de wereld steeds een beetje beter maken.

Help mij om niet te vergeten dat ieder druppeltje

in de oceaan een onderdeel van het geheel is.

En dat alle druppels bij elkaar de wereld beter kunnen maken.

Marjan Bouritius

Uit: ‘Gebeden voor lichte en donkere dagen’ (KokBoekencentrum Uitgevers, 2020)