Basis

Wakker blijven

Wordt er in de bijbel veel gewacht? Het eerste verhaal dat mij te binnen schiet, is de gelijkenis van Jezus over de tien meisjes die de bruidegom moeten opwachten. Vijf meisjes worden ‘verstandig’ genoemd, vijf ‘dwaas’. Waar zit het verschil tussen hen?

Marga Haas is theoloog en redactielid van Open Deur.

De gelijkenis van de tien meisjes ultrakort samengevat: Tien meisjes trekken erop uit, de bruidegom tegemoet. Maar die blijft uit en ze vallen in slaap. Midden in de nacht wekt een kreet hen: ‘De bruidegom komt!’ Ze maken hun lampjes in orde. Vijf hebben reserveolie meegenomen, vijf zitten zonder brandstof. De laatsten gaan op weg om nieuwe olie te kopen, maar ze zijn te laat. De vijf meisjes die klaarstaan, gaan met de bruidegom mee. De deur valt achter hen dicht en de andere vijf komen niet meer binnen. Wees dus waakzaam, laat Matteüs Jezus zeggen, want jullie weten dag noch uur. Hé! Ik dacht dat dit verhaal ging over wachten!? Het hele woord komt er niet in voor. Grappig.

RESERVEOLIE

Vreemd eigenlijk, dat het verhaal eindigt met (in verschillende vertalingen): ‘Wees waakzaam!’ ‘Waakt dan!’ ‘Blijf wakker!’ Het verhaal vertelt dat vijf meisjes ‘verstandig’ handelen en vijf meisjes ‘dwaas’. Maar alle tien vallen ze in slaap. De oproep wakker te blijven kan dus niet betekenen: val niet in slaap! Want dat is niet het verschil tussen de twee groepen. Wat betekent dat ‘Blijf wakker!’ dan? Het enige verschil is, dat vijf meisjes worden overvallen door de komst van de bruidegom. De vijf die verstandig worden genoemd, hebben een kruikje reserveolie meegenomen. Kijk, reserveolie meenemen – dat is ‘verstandig’. Dát is ‘wakker blijven’. Blijkbaar gaat het om een innerlijke houding – los van lichamelijk slapen of waken – van waakzaamheid. En die innerlijke houding zorgt ervoor dat je verstandig genoeg bent om reserveolie mee te nemen. Je bent voorbereid. Alles wat nodig is om klaar te staan, is voorhanden. Je bent niet afhankelijk van iets of iemand buiten jou – van olieverkoper bijvoorbeeld. Je beseft dat jíj het moet doen. De verantwoordelijkheid ligt bij jou.

GELOOFSSPIEREN TRAINEN

‘Heb God lief met heel je hart, heel je ziel en heel je verstand’, zo vat Jezus de Wet samen. Geloof is niet alleen een kwestie van gevoel, je moet ook je koppie erbij houden. Geloof heeft alles te maken met keuzes maken. Waaraan besteed ik mijn tijd en energie? Wat geef ik in mijn leven voorrang? Waar richt ik me op? Ik kan niet meevaren op het geloofsleven van een ander. Net zoals ik er geen grotere spierballen van krijg als mijn buurman naar de sportschool gaat om krachttraining te doen. Ik moet zelf mijn geloofsspieren trainen en blijven oefenen om in conditie te blijven. Het is niet gemakkelijk om telkens weer tijd en aandacht te vinden voor God. Voor bijbelstudie, meditatie, gebed. Dat vraagt echt om een nadrukkelijke keuze. Je moet tijd reserveren en discipline opbrengen.

WAT DRIJFT JE?

De hele dag door maak je keuzes. Alleen gaat dat vaak op de automatische piloot en heb je niet eens door dat je een keuze maakt. Jezus roept ons hier op om je bewust te worden van waaróm je doet wat je doet, waaróm je je tijd vult zoals je die vult. Wat drijft je? Naar welke stem in jezelf luister je? Welke gedachten laat jij je gedrag bepalen? Verlies je niet in zaken die er niet toe doen. Laat je niet opslokken door onbenulligheden. Maar maak een verstandige keuze en houd je daaraan, zodat je voorraad reserveolie op peil blijft.

DE GELIJKENIS VAN DE TIEN MEISJES STAAT IN MATTEÜS 25, VERS 1-13.