Gescheiden… melk en vlees

Kun je iets vertellen over de achtergrond van het gebod om melk en vlees te scheiden?

In de Tora, de eerste vijf boeken van de Hebreeuwse bijbel, de kern van de joodse leer, staat dat het verboden is om een bokje in moedermelk te koken. Bij verschillende rabbi’s kom je daarvoor verklaringen tegen. Zo is het een maatregel tegen wreedheid, omdat het barbaars is een jong bokje in de moedermelk te koken. Als je dat doet, ben je ongevoelig. Bovendien doe je inbreuk op de natuurlijke gang van zaken: het bokje en de moedermelk zijn twee aspecten van de levenscyclus van het dier die je niet kan mengen. Daarnaast was het een heidense, niet-joodse gewoonte om vlees in melk te koken.

Rabbijnen maken met sommige regels een ‘omheining’ rond de Tora, dat wil zeggen dat ze strenger zijn dan het oorspronkelijke gebod. Mocht je een regel overtreden, dan is de regel van de Tora nog niet overtreden. Zo mag naast het verbod om een bokje in de moedermelk te koken, geen verschil worden gemaakt tussen rundvlees, gevogelte of wild, en mogen melk en vlees op geen enkele manier samen worden genuttigd.

Wat betekent kosjer eten voor jou persoonlijk?

Ik vind het belangrijk om goed voor mezelf te zorgen. Als ik kosjer eet betekent dat voor mij dat ik mijn lichaam en mijn geest rein houd. Het is bekend dat het voor je lichaam beter is, wanneer je deze producten niet mengt. Melk en vlees samen is vet en zwaar.

Je vertelde dat je niet gelovig bent, maar je hecht er wel belang aan kosjer te eten omdat het je geest rein houdt. Kun je daar iets meer over vertellen?

Voor mij heeft het er hoofdzakelijk mee te maken dat er veel vooroordelen zijn over religieuze overtuigingen. Het beeld is vaak zo oppervlakkig, alsof alle joodse mensen op dezelfde manier geloven. Iedereen zoekt juist zijn eigen weg. Dat geldt ook voor andere religies trouwens. Ook al ben ik niet praktiserend gelovig, het jodendom is wel heel belangrijk voor me; het heeft te maken met hoe ik in het leven sta, ik ben er emotioneel bij betrokken. Dat raakt mij in mijn spiritualiteit, in wie ik ten diepste ben.

Hoe red je je in een omgeving waarin het niet gebruikelijk is om kosjer te eten?

Het is moeilijk om me er buiten mijn vertrouwde omgeving aan te houden omdat de meeste keukens niet voldoen aan wat de spijswetten voorschrijven. Omdat melk en vlees van elkaar gescheiden moeten blijven, zijn er twee aanrechten nodig. Daarnaast dubbel keukengerei dat in aparte kasten opgeborgen wordt. In de tijd dat ik hier in het revalidatiecentrum ben, kan ik mij niet aan de regels houden.

Heb je aan de kok gevraagd of er op de een of andere manier rekening mee gehouden kan worden?

Nee, eigenlijk niet. Ik ga er vanuit dat het onmogelijk is.

Laten we het aan de kok vragen. Beste kok Willem, is het voor cliënten mogelijk om hier in het restaurant kosjer te eten?

In onze keuken is het niet mogelijk om ons te houden aan de regels die gelden voor kosjere maaltijden. Er is wel een leverancier die deze maaltijden levert. Een rabbijn houdt controle over de bereiding en keurt het eten goed. De maaltijd wordt geseald aangeleverd. Wij kunnen die gesloten verwarmen en de cliënt maakt hem zelf open, zodat hij of zij zeker weet dat het aan de regels voldoet. Op deze manier proberen we mee te denken met onze cliënten.

Met dank aan Johann Krijger voor het delen van zijn persoonlijke verhaal, en aan Willem Nijland voor de heldere aanvulling over kosjere maaltijden.