Goede voornemens

Een nieuw jaar ligt voor ons. Ik laat de kaartjes met alle goede wensen nog even hangen. Fijn om ze zo nog weer te kunnen lezen, het contact te voelen, het handschrift te herkennen. De goede wensen en brieven spiegelen iets van het contact en de droom van verlangen en verbinding die tussen mensen leeft.

Trouwens veel van die goede wensen kwamen dit jaar niet meer via de brievenbus binnen maar via de mail, de app of facebook. Tja, die berichtjes kun je niet meer in een slinger ophangen. Onze sociale media kennen geen grenzen en met een druk op de knop is iets snel verstuurd of snel geregeld of ook maar weer gedaan. Zo handig om even te contacten of af te spreken, iets te checken, snel even (foto’s) te delen, als je een vergadering wilt plannen, een afspraak wilt maken of even iets wilt weten of vragen.

Het is er nog maar kort en nu al niet meer weg te denken uit onze dagelijkse omgang met elkaar. De familieapp, de werkapp, de kerkapp, de sportapp, de … app en noem maar op. Meer mogelijkheden tot contact dan ooit en tegelijk misschien wel veel minder contact dan tevoren. Waar je voorheen even over zou bellen of bij iemand langs zou gaan, stuur je nu een mailtje of een appje. Veel contacten verlopen zelfs alleen nog maar of hoofdzakelijk via woorden of icoontjes die we elkaar in de digitale ruimte zenden.

Eerlijk is eerlijk: soms kan ik een vrolijk rinkelende telefoon echt missen. Dat wil zeggen, het gesprek dat daarbij hoort. Wat leuk als iemand even aan de deur komt of op bezoek en je elkaar ziet en met elkaar tot spreken komt. Dat geeft een persoonlijke kleur en fleur aan de communicatie. Want laten we wel zijn, bij alle nieuwe communicatie is ook veel miscommunicatie ontstaan. De ene bubbel zendt naar de andere bubbel en andersom, ofwel het berichtje uit het ene hoofd naar het andere hoofd. Als we elkaar daarnaast niet ontmoeten, bedenken we elkaars verhalen in plaats van elkaars verhalen te horen, te delen en te verstaan. Korte of langer geschreven berichtjes zijn zomaar verkeerd of met een dubbele boodschap te lezen of te begrijpen. De één reageert of schrijft zus en de ander zo. Een explosie kan het gevolg zijn in het al dan niet reageren op de app, of een oorverdovende stilte. In het ergste geval zet de één de ander op een zwarte lijst en worden berichten geblokkeerd. Ook die ervaring en schaduwzijde van de nieuwe communicatie hebben we heel snel met elkaar opgedaan.

Iemand die op een helpdesk werkt vertelde mij laatst: ‘Je wilt niet weten wat mensen over de mail gooien. Enige vorm van beleefdheid is vaak ver te zoeken. Mensen schrijven geen aanhef of groet, alleen maar wat ze willen, wat ze moeten, wat ze niet kunnen vinden, waar ze geen moeite voor willen doen, waar ze recht op hebben en vooral wat wij fout doen. We lijken op ons bureau wel een afvalputje. Alsof er geen mensen aan de andere kant van de mail zitten, zoals ik, die er zitten om te lezen en om mensen te helpen en die tijd aan hen besteden. Ik probeer beleefd te blijven maar ik kan het in reactie op soms nauwelijks meer opbrengen.’

De zegen en de vloek, het ligt zoals altijd dicht bij elkaar. Daarom wens ik u heil en zegen in de onderlinge contacten op welke wijze ook maar. We zijn tenslotte een maandblad voor pastoraat en gemeenteopbouw.