Het wereldparlement van religies te Chicago (1893)
Het wereldparlement van religies dat van 11 tot 27 September 1893 in Chicago werd gehouden is een controversieel onderwerp. Het werd door sommige tijdgenoten gezien als één van de belangrijkste gebeurtenissen in de moderne geschiedenis, maar door anderen als het werk van de duivel. Hedendaagse wetenschappers analyseren het wereldparlement vanuit verschillende gezichtspunten – als een cruciale gebeurtenis in de Amerikaanse religiegeschiedenis, maar ook als één van de eerste grote internationale ontmoetingen tussen de verschillende wereldgodsdiensten. Het Parlement wordt beschouwd als een bijdrage aan de opkomende godsdienstwetenschap, of juist als een ver- menging van geloof en wetenschap. Er wordt vaak gewezen op de opmerkelijke deelname van vrouwen en hun nieuwe publieke rol als sprekers tijdens het Parlement. Toch is het nodig dit soort uitspraken te nuanceren. Ja inderdaad, het Parlement was een stap in de emancipatie van vrouwen, maar hun rol werd op stereotype wijze gedefinieerd. Inderdaad, er waren bijdragen aan de weten- schappelijke studie van religie, maar dat neemt niet weg dat de superioriteit van de eigen godsdienst werd geclaimd. De organisatoren zelf waren zich tot op zekere hoogte bewust van de lastige relatie tussen christendom en de overige religies waarvan vertegenwoordigers waren uitgenodigd. Zij trachtten controverses te vermijden door strenge regels vast te stellen die bijvoorbeeld polemiek tegen andere standpunten verboden.In dit stuk zal ik verschillende achtergronden en aspecten van het World Parliament of Religions (WPR) behandelen. Daarbij zal ik speciale aandacht besteden aan het discours over religie zoals dat gebruikt werd door de deelnemers, met name door de initiatiefnemers Charles Bonney en John Henry Barrows. Wat verstonden zij onder ‘religie’ en ‘geloof’ (faith), welke begrip- pen stonden er tegenover? Wat was de leidende gedachte van dit evenement? Hoe reageerden de vertegenwoordigers van de overige religies?