Hoe breng je de Bijbel tot leven?

Interview met Hylke Britstra naar aanleiding van het boek Samen de Bijbel ontdekken.

Vertel eens iets over jezelf: wie ben je? Wat doe je naast het schrijven van boeken? Wat inspireert jou in het leven?

Ik ben Hylke Britstra, 37 jaar en ik woon in Nijkerk. Ik ben getrouwd met Marlies en samen hebben we drie jonge kinderen van 3, 4 en 6. In Nijkerk zijn we lid van De Fontein (https://defontein-nijkerk.nl/).

In het dagelijks leven ben ik werkzaam als trainer en consultant Finance voor ERP-software van Microsoft. Deze software wordt gebruikt om bedrijfsprocessen te ondersteunen (denk aan inkoop, verkoop, productie, finance) en wordt voornamelijk gebruikt bij internationale bedrijven. In mijn rol help ik organisaties bij het implementeren en optimaliseren van de (Finance) processen en opleiding van gebruikers.

Wat mij inspireert:

1. De Bijbel, ik blijf het elke keer weer bijzonder vinden hoeveel je hier kunt leren over God en over jezelf.
2. Mensen die het geloof en de Bijbel doorleefd delen, vooral zij die ‘in het heetst van de strijd staan’, bijvoorbeeld mensen die werken bij IJM (International Justice Mission), zij die hard werken om mensen ‘in de goot’ te helpen of mensen die heel hun leven in het teken zetten om andere te leren over de Bijbel. Mensen die geloof in woord en daad laten zien, dat inspireert mij enorm.  

Jullie schrijven het volgende:

Het geloof en het ontdekken van de Bijbel speelt een hoofdrol in dit boek. Welke route hebben jullie zelf via de Bijbel doorgemaakt tot de persoon die je nu bent?

Ik lees de Bijbel al van kinds af aan. Ik ben opgegroeid in de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt en daar speelde Bijbelkennis een grote rol. Onder andere ‘Naam en feit’, psalmen en dergelijke moest ik uit mijn hoofd leren. En hoewel ik geloofde dat God er was, was de Bijbel toch wel een boek van ‘toen’, van vroeger.

Een omslag hierin kwam toen ik op uitnodiging van mijn neef een bezoek bracht aan een charismatisch festival waarin ik van alles zag gebeuren wat ik nog nooit gezien had: mensen werden geraakt door de Geest, mensen werden genezen. Ik vond het vooral doodeng, want God kwam opeens wel heel dichtbij. Maar tegelijk raakte het ook iets van binnen: geloven was ten diepste niet terugvallen op een historische God van toen, maar vertrouwen op een God van vandaag.

Ik was toen ongeveer 20 en sinds die dag ben ik de Bijbel anders gaan lezen: het zijn nog steeds teksten uit ‘toen’, maar ze hebben dezelfde kracht ook ‘nu’. God leeft en wil in ons leven aanwezig zijn. Sinds die tijd is God voor mij ook dichterbij gekomen. Ik studeerde op dat moment Financial Services Management, maar wilde er meer van weten. Na die studie ben ik daarom een jaar ‘Bijbelstudie & Geloofsopbouw’ gaan studeren aan Bijbelschool de Wittenberg en heb daarna de opleiding ‘Godsdienst en Pastoraal Werk’ gevolgd. Mijn baan bevindt zich inmiddels in een andere richting, maar Bijbellezen blijft een grote rol spelen. Ik lees graag de Bijbel om (steeds opnieuw) over God te leren, te zien hoe we dit in ons leven mogen vormgeven en uitdragen en ook om opgebouwd te worden door al die gelovigen uit de Bijbel die ons in hun eigen situatie en omstandigheden voorgingen.

Wat was jullie persoonlijke drijfveer om Samen de Bijbel ontdekken te schrijven? Wat was vooraf het doel?

Vanuit bijbelkringen horen we dat er soms meer over de Bijbel wordt gesproken dan dat er in wordt gelezen. En veel mensen vinden Bijbellezen tegenwoordig lastig. Daarom stelden we onszelf een paar vragen: Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we kunnen bijdragen (weer) vertrouwd te gaan voelen met het lezen van de Bijbel zelf, persoonlijk of in de kring? En hoe kunnen we kringleiders ondersteunen en stimuleren om met een kring aan de slag te gaan met de Bijbel? Dit waren vragen waar we met ons handboek een antwoord op wilden bieden. Ook wilden we laten zien hoe Ontdekkend Bijbellezen hieraan bijdraagt, een methode om de Bijbeltekst verantwoord te bestuderen en daarna aan de slag te gaan met de boodschap voor toen en nu. Daarbij wilden we graag een praktisch boek maken, waarin uitleg, oefening, anekdotes en voorbeelden gecombineerd zouden worden. Dit is naar ons idee goed gelukt.

Waarom is het zo belangrijk om niet individueel, maar juist samen met anderen de Bijbel te ontdekken?

Ik zou het niet graag als een tegenstelling willen plaatsen. Zowel je eigen Bijbellezen / stille tijd als het samen lezen vind ik belangrijk. Maar heeft beiden wel een andere dimensie. Wanneer je samen met anderen de Bijbel leest, leest iedereen in de kring de Bijbel met een eigen leesbril op: een set aannames, gevormd door eigen ervaringen, kennis en opvoeding. In een groep kun je elkaar helpen de Bijbeltekst goed te begrijpen. Ieder lid haalt er namelijk iets anders uit. Als je die puzzelstukjes bij elkaar legt, krijg je een completer beeld van een Bijbelgedeelte dan wanneer je het in je eentje leest. Daarbij heb je meteen de mogelijkheid om erover door te praten en je geloof te delen. Dat is verrijkend.

‘Wanneer je samen met anderen de Bijbel leest, leest iedereen in de kring de Bijbel met een eigen leesbril op: een set aannames, gevormd door eigen ervaringen, kennis en opvoeding. In een groep kun je elkaar helpen de Bijbeltekst goed te begrijpen.’

Welk soort lezer hadden jullie voor ogen bij het schrijven van Samen de Bijbel ontdekken? En wat kan deze lezer van het boek verwachten?

Het boek helpt elke bijbellezer ook om meer profijt te hebben van het persoonlijke Bijbellezen. Zowel in groepen als persoonlijk kan de methode Ontdekkend Bijbellezen de Bijbeltekst verantwoord te bestuderen en aan de slag te gaan met de boodschap voor toen en nu. Het tweede deel van het boek helpt iedereen die wel eens een kring leidt, met veel handvatten om de Bijbel in de kring tot zijn recht te laten komen en het proces in de kring goed te kunnen leiden.

Wat is volgens jullie het belangrijkste dat lezers bijblijft, na het lezen en uitvoeren van Samen de Bijbel ontdekken?

Ik heb deze vraag ook eens voorgelegd bij de andere auteurs. We hebben met elkaar gekeken wat lezers en recensies er over zeggen. We komen dan op de volgende punten:

1. Hoe belangrijk het is om met elkaar een tekst uit de Bijbel zo onbevooroordeeld mogelijk te lezen en echt proberen te begrijpen wat er staat en wat dit vandaag de dag voor ons betekent.
2. Dat lezers zich realiseren dat er diverse soorten teksten in de Bijbel staan (onder andere profetieën, evangeliën, brieven) en dat het belangrijk is deze te leren (her)kennen om de tekst ‘naar zijn aard’ te lezen.
3. Dat de rol van de kringleider heel belangrijk is en bepalend in hoeverre de kring echt ontdekkend de Bijbel kan lezen. De valkuil is om het snel over eigen meningen te hebben over de Bijbeltekst of een thema uit de tekst en de kringleider kan dan helpen steeds weer terug te komen bij wat de tekst ons te zeggen heeft.
4. Dat de Bijbel bedoeld is om door ‘gewone’ christenen gelezen te worden en dat je geen theologie gestuurd hoeft te hebben om de boodschap te begrijpen. Misschien ontgaan soms bepaalde details, maar God spreekt door zijn Woord tot ons, ook vandaag.

Voor sommige gelovigen is een Bijbelkring beklemmend. Voor hen voelt het dat anderen in de groep verder of beter zijn in het geloof. Alsof de ander het ‘ideale’ geloof heeft. Dat brengt onzekerheid met zich mee. Wat adviseer je hen?

Ik denk dat dit gevoel vanuit heel veel verschillende ervaringen kan komen. En ik herken me hier soms wel in als ik zelf de Bijbel lees en zie hoeveel geloof sommige mensen daar hadden in woord en daad, waarbij ik het idee heb dan maar een hele ‘simpele christen’ te zijn. Het is misschien menselijk om jezelf snel te willen vergelijken met anderen, maar hoe mooi is het als je dit steeds meer leert loslaten. Vaak helpt het om er met elkaar over te praten en je kunt dan ook toetsen of je beeld over iemand wel terecht is. Misschien dat daarom mijn eerste advies zou zijn om dit gevoel een keer bespreekbaar te maken in de kring. Geef maar aan hoe jij je voelt tegenover die ‘ideale’ gelovige, dan heb je jouw beeld in ieder geval benoemd. Ik hoop dat er dan een gesprek op gang komt, want mijn ervaring is dat wanneer ik doorpraat met mensen die ik heel hoog heb zitten qua geloven, zij ook hun vragen en twijfels blijken te hebben of tegen dingen in het leven aanlopen die hard voor hen kunnen zijn. En dat ervaar ik zelf ook. Juist daarom is het mooi om samen de Bijbel te lezen: wanneer je begint met lezen, kom je er al snel achter dat ook in de Bijbel veel mensen niet het ideale geloof bleken te hebben. De Bijbel is heel eerlijk over de twijfels of zonden die er in het leven van oprechte gelovigen konden zijn. Toch weerhield dit God er niet van om zijn plan met de mensen door te zetten en zijn eigen Zoon te sturen om ons te redden.

‘Het is misschien menselijk om jezelf snel te willen vergelijken met anderen, maar hoe mooi is het als je dit steeds meer leert loslaten.’

Jullie schrijven het volgende:

Het boek is erop gericht om samen de Bijbel te ontdekken. Dat kan best lastig en spannend zijn. Zeker als je nauwelijks of geen ervaring hebt met het geloof. Wat adviseer je hen bij het lezen van dit boek, zodat de Bijbel ook voor hen tot leven komt?  

Het zijn juist vaak mensen die pas tot geloof gekomen zijn die enorm door de Bijbel gegrepen worden en haast niet meer kunnen stoppen met lezen. Bij wie langer gelooft, verflauwt dat soms. Zo kun je elkaar helpen: de één met het enthousiasme, de ander met kennis, inzicht en ervaring.

Natuurlijk kan thuisraken in de Bijbel tijd en inzet kosten. Neem daarvoor je tijd en laat je dan niet ontmoedigen. Blijf ook veel vragen stellen, want juist de beginnende Bijbellezer stelt vaak vragen waar de ervaren Bijbellezer overheen kijkt, terwijl die vragen vaak de kern van geloven raken. Dit helpt de ‘pas-gelovige’, maar ook de ‘ervaren christen’ om op die onbevangen manier naar de tekst te kijken. En de meer ervaren christen kan de pas gelovige dan helpen meer thuis te raken in de Bijbel en waar nodig wat context te kunnen geven die helpt de Bijbel beter te begrijpen.