Er kunnen wonderschone gesprekken ontstaan als je met elkaar in gesprek raakt over geloof, God en levensvragen. Maar in de praktijk van alledag lukt het niet altijd om deze thema’s zo ter sprake te brengen dat je een spade dieper komt. Dit themanummer is ontstaan vanuit de praktische vraag: ‘Hoe kom je tot een geloofsgesprek?’ In de verschillende artikelen staan we stil bij de praktijk van het bezoekwerk en bieden we handvatten om in de toekomst misschien nét even anders het gesprek te voeren.

Gesprekken voeren we allemaal, en als vrijwilliger binnen de kerkelijke gemeente is de goede wil en de nieuwsgierigheid om te ontdekken wat de ander bezig houdt, er ook. Maar dat maakt niet ieder gesprek gemakkelijk.

Hoe dikwijls denken we na een gesprek niet: ‘daar had ik anders op kunnen reageren’, of ‘hier had ik wel wat verder op in willen gaan, want we raakten aan iets waardevols’? En dat heeft vaak niet eens met de ander te maken, maar minstens net zoveel met eigen schroom en aarzeling.

We kennen ook allemaal wel bijzondere gespreksmomenten, waar je blij en dankbaar op terugkijkt.

We hebben vast allemaal verhalen in ons hoofd, van dat éne gesprek, die éne catechisatieavond, of dat bijzondere gesprek over de schutting, op een terras of aan de koffie. Dat moment waarop er een gesprek ontstond dat dieper ging dan verwacht.

Wat ís het toch, dat het ene gesprek ‘als vanzelf loopt’ en het andere gesprek een enorme uitdaging blijkt? Wat zijn de haken en ogen? Hoe voer je een gesprek dat nét even dieper gaat, waarbij ter sprake komt wat je raakt en wat je bezielt? En wat maakt dat je een ‘mooi gesprek’ ook als een geloofsgesprek ervaart?

Het woord ‘geloofsgesprek’ kom je tegenwoordig op allerlei manieren tegen. In heel wat gesprekskringen, openingen op de kerkenraad, of in catechese, komt het geloofsgesprek ter sprake. Dit geeft gelijk aan hoe breed dit woord is.

In het eerste artikel geeft Reijer de Vries een inleiding op ‘het geloofsgesprek’. Hij maakt een onderscheid, waarin hij stelt dat ‘God ter sprake brengen’ slechts één manier is, om in gesprek te komen over het geloof. Zijn doelstelling is om de gesprekspartners te bevrijden van de kramp dat zij God ter sprake moeten brengen. Die bevrijding geeft ruimte voor een groter en breder kijken, om zo op veel meer plekken en manieren het geloofsgesprek te ervaren.

Maar wie kent niet de terughoudendheid om het gesprek aan te gaan? Wouter Slob neemt ons mee in die gevoelde terughoudendheid. Hij beschrijft de ervaring dat we ons als gelovigen in de verdediging voelen geduwd. Dat we vanuit die positie proberen om geloof, kerk en God te redden. Maar dat redden is niet aan ons…

In alle rust, voorbij angst en verdediging elkaar ontmoeten, dat is iets waar je tijd voor nodig hebt. Tijd en ruimte om rustig te overdenken wat je bedoelt.

Anneke van der Velde heeft een manier gevonden om vanuit rust, al schrijvend met haar dochter, in gesprek te gaan.

Anneke en dochter Geerke schrijven elkaar brieven. En tijdens dat schrijven en herlezen van antwoorden ontstaat er gesprek over wat werkelijk raakt. Juist omdat het schrijven van een brief uitnodigt tot openheid en zorgvuldigheid.

Jan Minnema houdt een pleidooi voor het woord ‘geloofsoverdracht’. In zijn pleidooi doet hij een oproep om het gesprek gewoon aan te gaan. Het lijkt misschien eng om over geloof te spreken met diverse generaties. Doe het maar gewoon. Dan blijkt dat de uitdaging tot grote vreugde leidt.

Ook Jan Wolsheimer deelt zijn ervaringen en geeft handvatten voor een andere blik op de wereld, waar we als kerkelijke gemeente deel van uitmaken. De grootste les die hij leerde in zijn werk als buurtpastor was, dat God allang aanwezig is, óók als wij hem niet ter sprake brengen. Hij schrijft over manieren en plekken om in contact te komen met mensen die je niet ontmoet binnen de kerkmuren. Ontmoet hen, niet om te zenden, maar om te luisteren. Geef ruimte, heb oog voor elkaar, juist dán ontstaat er ruimte voor een (geloofs)gesprek.

Er zijn zoveel mooie manieren te vinden om op creatieve wijze het geloofsgesprek aan te gaan. Ooit was er het dierbare-dingen-doosje. Gemeenteleden vulden een doosje met dierbare dingen. Dat kon van alles zijn als het voor hen maar van belang was. Jong en oud deed hieraan mee, iedereen maakte zijn eigen doosje. Tijdens het maken en tijdens de tentoonstelling van al deze doosjes ontstonden er als vanzelf de gesprekken.

Jan Offringa beschrijft zijn eigen manier om met kerkenraadsleden in gesprek te gaan. Hij zocht manieren om ‘van God’ te spreken met elkaar.

Geen theologisch gesprek óver God, maar ván God spreken en zo in gesprek komen over waar je iets van Gods aanwezigheid vermoedt. Spreken over wat God met je doet.

Wat inspirerend, hoe de rijkdom van het geloofsgesprek, zo in een themanummer samenkomt. Om te ontdekken dat er zoveel – vaak voor de hand liggende en makkelijk uitvoerbare – benaderingen zijn om samen in gesprek te komen over wat ons raakt!