‘Ik ben hoopvol. Dat vind ik een verplichting’

‘Ik kan me voorstellen dat het optimisme en de ambitie in het gezin waarin ik opgegroeid ben, te maken heeft met migratie, in ons geval van Ghana naar Nederland. Je gaat niet voor niets weg, je hebt het niet goed en hoopt het ergens beter te treffen.

In die keuze om te migreren zat ook iets van een verplichting. Als je je huis en haard achterlaat, neem je een groot risico dat veel offers vraagt. Dat moet worden goedgemaakt. Het leven draait niet alleen om jou, andere mensen helpen moet een wezenlijk onderdeel van het leven zijn. Dat werd dan ook gestimuleerd. We kwamen aan in de Bijlmermeer. Het was in die tijd nog een gemengde wijk, zonder zwarte of witte scholen. Ik heb mij laten overtuigen om politicologie te gaan studeren. Ik had geen politieke aspiraties, maar wel als kind al de overtuiging: als je wat wilt veranderen, moet je dat in de politiek doen. Mijn kamerlidmaatschap voor de PvdA in 2016/17 was wel de meest eervolle baan die je in het land kunt hebben.’

Kloof

In 2019 werd Asante voorzitter van de Landelijke Cliëntenraad, die mensen vertegenwoordigt die een uitkering, pensioen of andere financiële ondersteuning krijgen van de overheid. ‘Ik kwam er tot mijn schrik achter hoe uitgehold het stelsel van sociale zekerheden inmiddels is. En hoe slecht het eigenlijk gaat met Nederland. Vanaf de plek waar ik nu zit, word ik geconfronteerd met armoede, schulden, werkloosheid en het tekortschieten van de overheid om je als burger te helpen er weer bovenop te komen. Ik heb me daarover verbaasd. Op papier hebben we alles voor elkaar, maar de praktijk is anders. Het gaat met een groep beter – de mensen die mazzel hebben – en met een andere groep slechter.

De kloof tussen beide neemt toe. Als je op het juiste moment bent afgestudeerd, een baan hebt gevonden, een vast contract hebt gekregen, een huis gekocht en op het goede moment doorverkocht, dan gaat het goed met je.

We worden als cliëntenraad gehoord en gezien, al vertaalt zich dat niet meteen in een resultaat dat mensen merken in hun dagelijkse situatie. Onze invloed is beperkt, ook wij zijn een schakeltje in het systeem. We denken mee in oplossingen.’

Roeping

‘Het is een hele dankbare positie waarin ik verkeer. Dezelfde drijfveren die mij in de politiek deden belanden, hebben mij naar deze plek geleid. Ik wil mij graag inzetten voor andere mensen die dat nodig hebben.

Die inzet wordt deels gevoed door mijn migratieachtergrond. Ik besef dat ik mazzel heb gehad: van de kinderen met wie ik in Ghana opgroeide, was ik het kindje dat naar Nederland mocht. Als kind weet je dan hoe gezegend en bevoorrecht je bent. Daar moet je dus wat mee doen, je moet iets van jezelf teruggeven aan de samenleving. Ook mijn christelijke opvoeding speelt daarin mee. Toen ik mij op latere leeftijd bekeerde, kwam het besef dat je niet leeft om voor een tijd een stukje op deze aarde bezet te houden. Ik geloof er heilig in dat iedereen een roeping heeft waarmee hij of zij aan de slag moet. Leven voor een ander is het voorbeeld dat we hebben gekregen door het leven van Jezus. Ik droom ervan dat, als ik er later niet meer ben, anderen zullen zeggen: “Het was goed dat ze er was. We hebben er wat aan gehad.” Dat lijkt me het hoogst haalbare.

Kerken als contrast

‘Kerken hebben een morele verplichting om actief deel te nemen aan maatschappelijke discussies. En ook als contrast te dienen. Ze doen dat onvoldoende, ik hoor en zie ze niet. Natuurlijk, ze worden kleiner en hebben het gezag niet meer dat ze vroeger hadden, maar dat hoeft hen niet te weerhouden.’

Ruimte voor fouten

‘We maken nu mee dat de generatie die na ons komt het niet per definitie beter krijgt dan wij. Ik vind dat verontrustend. Maar ik ben hoopvol naar de toekomst toe. Dat vind ik een verplichting. Als je niet meer gelooft dat het morgen beter kan worden dan vandaag, moet je ermee ophouden. Misschien moeten we het nu even niet van de politiek hebben. Over ‘de politiek’ praten is mij ook te algemeen, het is niet één pot nat, maar het systeem is wel aan hervorming toe. Het zou goed zijn als er een einde komt aan de afrekencultuur. We moeten toe naar een cultuur van openheid, transparantie en vertrouwen. We moeten ook de ruimte scheppen om fouten te kunnen maken. En áls je een fout maakt, niet alleen sorry zeggen maar ook sorry doen.’

Amma Asante schrijft regelmatig op www.nieuwwij.nl. Voor meer informatie over de landelijke cliëntenraad: www.landelijkeclientenraad.nl