De huidige woningcrisis is veel meer dan de humane en materiële verschijningsvormen die daar doorgaans aan worden geplakt. Deze crisis, die zich wereldwijd ontvouwt, de crisis van het trekken naar de stad voor het vinden van emplooi, de crisis van het gebrek aan een dak boven het hoofd, de crisis van woningspeculatie voor individueel economisch
Is er een wooncrisis?
Een plek onder de zon
Dit artikel is een gratis introductie op het themanummer van TussenRuimte over Een plek onder de zon (2022, nr. 2). Onderaan het artikel vind je de andere bijdragen uit het nummer. Ben je benieuwd naar andere nummers van TussenRuimte? Bekijk dan alle artikelen.
Huisvesting is een mensenrecht. Daar zal iedereen het over eens zijn. De realiteit is echter dat dit recht voor een groot deel van de wereldbevolking een illusie is. Zelfs in ons eigen land spreekt het niet vanzelf. De sociale huursector wordt door politieke keuzes steeds kleiner, de huur- en koopprijzen van woningen zijn omhoog geschoten. Goede en betaalbare huisvesting is voor grote groepen mensen buiten bereik geraakt.
Is dat een crisis? Een crisis is meestal een snel opgekomen probleem, dat na verloop van tijd weer verdwijnt. Zo bezien is wat wij wooncrisis noemen, vooral een probleem voor de middenklasse. Dat zegt Jakob Wedemeijer, tot voor kort wethouder voor huisvesting in Amsterdam. Het arme deel van de bevolking ervaart al decennialang dat een goede woning onbereikbaar is.
Wereldwijd zien we dat de armste mensen meestal op de gevaarlijkste plekken wonen. Een aardverschuiving, een overstroming: ze teisteren zelden rijke buurten. Meestal wonen de allerarmsten op de plekken die daar gevoelig voor zijn. Hebben we er als christenen een antwoord op? In Nepal hebben lutherse hulporganisaties na de aardbeving van 2014 een groot herbouwprogramma uitgevoerd, waarbij de bevolking nauw betrokken werd, en waarbij meewerken aan corruptie principieel uitgesloten werd. Het ging niet snel, maar het resultaat houdt veel meer in dan alleen de gebouwde huizen.
Vanuit de Bijbel wordt ons gastvrijheid aangereikt als cruciaal gebod. Wie geen gastvrijheid biedt, staat een zwaar oordeel te wachten.
Crisis, in zijn oorspronkelijke betekenis, is een beslismoment, een moment waarop we moeten besluiten welke kant we opgaan. Doen we de wil van God, of laten we ons leiden door begeerte, onverschilligheid, politieke spelletjes of verouderde tradities? Zo bezien hebben we wel degelijk een wooncrisis.
Tom Boesten en Praxedis Bouwman, themaredactie
Lees meer uit dit nummer van TussenRuimte
Alexander Villamil Morea-van Berkum
Boaz van Luijk
Een heel onbekende familiefilm die mij altijd heeft verwonderd om het krachtige verhaal is Because of Winn-Dixie. De film gaat over de dochter van een alleenstaande dominee die door een verdwaalde hond vrienden in haar nieuwe woonplaats maakt. Wat de film vooral waardevol maakt zijn de paralellen met het verhaal van Jezus.
Ringo Meinhardt
Ringo Meinhardt is een Sinto. In dit artikel neemt hij ons mee in het leven van zijn bevolkingsgroep. Binnen de Sinti-gemeenschap is men vaak huiverig om de openbaarheid op te zoeken. Velen leven het liefst in de verborgenheid. De vervolging in de Tweede Wereldoorlog heeft sterk aan die tendens bijgedragen. Om die reden staan er bij dit artikel geen foto’s waar mensen herkenbaar in beeld zijn. Anderzijds zijn er Sinti die juist naar buiten willen treden om begrip te kweken voor hun leefwijze bij de burgers.
Praxedis Bouwman
Midden-Nepal, april 2015. Een enorme aardbeving met een kracht van 7,8 trof het land. Met als gevolg 8.000 doden, 22.000 gewonden en een miljoen verwoeste huizen. Een tweede beving in mei veroorzaakte, volgens de regering destijds, 37 doden. Hulp was geboden. Een kijkje in de keuken van een Amerikaans-Luthers wederopbouwproject.
Praxedis Bouwman & Hanne Wilzing
Minder mensen in de kerk, teruglopende inkomsten en veranderingen in een woonwijk doen kerkenraden vaak besluiten om het gebouw dan maar te sluiten en de gemeente elders onder te brengen. Zo niet in de gemeente die de Augustanakerk in de Amsterdamse wijk Bos en Lommer bevolkte. De diaconie van de Evangelisch-Lutherse Gemeente Amsterdam bedacht een plan.
Jolien van der Velde-van Braak
Daar sta ik in deze lege kerk. Helder licht schijnt naar binnen. Diepe stilte omringt mij. Dwalend door de kerk word ik door de lege ruimte opgenomen. Mijn ogen gaan over de witte muren om mij heen. Hier en daar verdwijnen ze in de diepte van de nissen in de muur. Mijn voeten trekken over de tegels op de grond, de ene keer groen, dan grijs of okergeel. Boven mijn hoofd ontmoeten de bogen elkaar en word ik beschermd door een witte hemel. Aangekomen in het koor wacht een robuuste houten bank mij op. Een tafel staat even verderop.
Hans Stoks
Lang geleden spraken wij thuis over ons huis als ‘onze hut’. Later, op school, werd mij geleerd wat het verschil was tussen diverse woorden voor huis. Hutten stonden ver weg, in Afrika. Toen ik in 1977 vertrok naar Tanzania leerde ik de Maasai-hutten kennen: ovaal met rondingen, een ingang, een kleine corridor, en dan de berookte ruimte met twee grote bedden – verhogingen bedekt met koeienhuiden – met daartussen de drie stenen voor het altijd smeulende vuur, het hart van het huis.
Nienke Pruiksma
Het werkwoord שוב (shub) komt vaak voor in de Hebreeuwse Bijbel en betekent meestal ‘terugkeren’, ‘omkeren’. Dat kan letterlijk zijn, als een beweging van daar naar hier. Het kan ook afkeren van iets of iemand zijn in angst of schaamte, of terugkeren tot God, geloof of de wijze raad van een ouder.