Je bent niet de enige
In het leven van slachtoffers van huiselijk geweld lijkt het een terugkerend thema: denken dat je de enige bent die dit gebeurt. Ik vroeg Inge van Bommel, antropoloog en ruim vier jaar werkzaam in de begeleiding van slachtoffers, op welke manier dit steeds weer opduikt.
‘Slachtoffers van huiselijk geweld zijn vaak in een isolement geraakt en dat betekent dat ze het contact met de realiteit en met hun familie dikwijls kwijt zijn. Er is niemand meer die hen vertelt dat het gedrag van hun partner echt niet normaal is. Meestal komen slachtoffers dan tot de conclusie dat ze waarschijnlijk zelf schuld hebben aan de ontstane situatie en dat leidt tot grote schaamte. Vrouwen denken vaak dat zij de enige zijn bij wie dit gebeurt en durven daarom geen hulp te zoeken.
Soms lukt het om na een aantal jaren toch ergens aan de bel te trekken of ontdekken buren dat er sprake is van huiselijk geweld. Dat is voor slachtoffers vaak een heel stressvolle tijd omdat de omgeving van de dader meestal solidair is met degene die de klappen heeft uitgedeeld. Slachtoffers worden door hun schoonfamilie niet geloofd en je zou kunnen zeggen dat dan de ‘victim blaming’ (het slachtoffer de schuld geven) het krachtigst is.
De omgeving van de dader wil de vrouw doen geloven dat zij echt de enige is die last heeft van de agressie van haar man.
Wat we ook vaak zien is dat een vrouw zich, soms na jaren, heeft ontworsteld aan haar ongezonde situatie en een nieuw netwerk heeft opgebouwd, maar nog steeds terug verlangt naar de man die haar mishandeld heeft. Ook dan stuit ze op onbegrip en ongeloof. Haar nieuwe omgeving begrijpt haar niet en waarschijnlijk begrijpt ze zichzelf ook niet.
Dan is het belangrijk voor haar om te horen dat ze niet de enige is bij wie dat gebeurt. Oude patronen hebben immers veel tijd nodig om te slijten en het kan jaren kosten om van een laag zelfbeeld af te komen. Vrijwilligers kunnen in dit proces een belangrijke rol spelen en de eenzaamheid van slachtoffers doorbreken met steeds dezelfde boodschap: “Nee, je bent niet de enige!”’
Interviewer: Folly Hemrica is predikant in de Protestantse Kerk en redactielid van Open Deur.
Inge van Bommel werkt voor het project van 2GO van STEK Den Haag. (stekdenhaag.nl/2GO)
