Kerstdiner

De maaltijd is bij uitstek een gelegenheid om elkaar te ontmoeten en te leren kennen. Tijdens het eten heb je tijd voor elkaar. Je kunt naar elkaars verhalen luisteren, ondertussen samen genietend van een maaltijd die met zorg en aandacht is bereid. In de Bijbel spelen maaltijden een grote rol. Ze zijn een teken van gastvrijheid, van samen delen, van verbinding.

Op verschillende plaatsen in het land worden in de kersttijd gezamenlijke maaltijden georganiseerd. Ook al is de vorm en grootte heel divers, de aandacht bij al deze kerstmaaltijden gaat uit naar mensen die het moeilijk hebben. Zo is het ook bij het jaarlijkse kerstdiner in Aalsmeer. Op een warme dag in de zomer spreek ik met Gert Bor (christelijk gereformeerd) en Marjo van Leeuwen (hervormd, PKN), beiden actief in ‘Aalsmeer over Hoop’.

Aalsmeer over Hoop

Het kerstdiner in Aalsmeer wordt georganiseerd door ‘Aalsmeer over Hoop’, een missionair samenwerkingsverband van zes verschillende kerkgemeenschappen in Aalsmeer (zie kadertje). Gert Bor is één van de initiatiefnemers van ‘Aalsmeer over Hoop’ (AoH). ‘In 2014 groeide het verlangen om als kerken meer te betekenen voor de samenleving. Er gebeuren veel goede dingen bínnen de kerken, maar we hebben ook een opdracht in de wereld.’ Er was al enige tijd een gezamenlijke activiteit in de vorm van een jaarlijkse tentdienst in de zomer, georganiseerd door de hervormde Dorpskerk en de Lijnbaankerk (CGK). Op initiatief van de kerkenraden stuurde Gert een brief naar de andere kerken in Aalsmeer met de uitnodiging om met elkaar te praten over mogelijke samenwerking op dit gebied. Verschillende kerken stonden positief tegenover het initiatief en namen deel aan het overleg. De groep nam eerst de tijd om samen een geloofsvisie op te stellen. Uiteindelijk sloten zes geloofsgemeenschappen zich aan en ging de werkgroep aan de slag met de uitwerking.

Plan en reacties

Na een succesvol paasproject in 2016 kwam de organisatiegroep op het idee om met Kerst 2016 een groot en gratis diner te organiseren. Speciaal voor mensen in een kwetsbare situatie: mensen die eenzaam zijn, weinig geld hebben, vreemd zijn in het land… Al snel bleken verschillende instanties en bedrijven uit de samenleving positief tegenover het plan te staan. De plaatselijke burgerlijke gemeente werkte mee door uitnodigingen te versturen naar mensen die voor het diner in aanmerking kwamen.

De avond zelf

Zowel in 2016 als ook in 2017 waren er bij het diner 125-130 gasten, waaronder ongeveer 30 kinderen. Het programma tijdens het diner is als volgt. Aan het begin van de avond worden de gasten persoonlijk ontvangen en naar één van de ronde eettafels begeleid. De gasten kennen elkaar van te voren meestal niet. Marjo: ‘Het is mooi om te zien hoe dat gaat op de avond. In het begin zitten de mensen wat onwennig bij elkaar, maar hoe verder de avond vordert, des te meer wordt er samen gepraat.’ De gasten krijgen een vier-gangendiner, en worden bediend door het personeel van Studio’s Aalsmeer. Tussen de gangen door wordt het kerstverhaal verteld of uitgebeeld. Verder is er muziek. Een bijzonder programmadeel tijdens het diner is de wensboom. Gasten mogen een kaartje met een persoonlijke wens in een eenvoudige boom hangen. Het gaat om wensen die goed te realiseren zijn. In 2016 hadden 80-90 mensen een kaartje in de boom gehangen. Variërend van een wandelmaatje, een dagje uit met het gezin, een keertje nieuwe kleren kunnen kopen, hulp bij het leren van de taal… In 2017 konden de mensen ook een kaartje ophangen met iets wat ze voor een ander wilden doen, bijvoorbeeld: een keer koken, iets helpen organiseren, iemand bezoeken… Gert: ‘Op die manier stimuleer je de wederkerigheid. We merkten dat de gasten zelf ook graag iets voor een ander willen doen.’

Vervolg wensboom en meer

De commissie verzamelt de wensen uit de wensboom en verdeelt deze op de eerstvolgende vergadering van AoH. Vervolgens zoeken de commissieleden in hun eigen geloofsgemeenschap naar vrijwilligers en andere mogelijkheden om de wensen te realiseren. Op die manier ontstaan allerlei persoonlijke contacten tussen gasten bij het diner en gezinnen en personen uit de kerkelijke gemeente.

Gasten voor het kerstdiner moeten zich persoonlijk aanmelden, inclusief hun adres. Dat maakt het mogelijk om hen ook voor een nieuwe ontmoetingsactiviteit te benaderen. Begin 2018 heeft AoH daarvoor een High Tea georganiseerd waarvoor dezelfde gasten zijn uitgenodigd. Er kwamen toen 40 mensen. In de zomer was er een barbecue waar 70 mensen aan meededen. Inmiddels waren er via AoH samen met vluchtelingenwerk 30 buddycontacten met asielzoekers en statushouders op gang gekomen. Deze waren ook uitgenodigd voor de barbecue. Naar aanleiding van de barbecue bood een Syrisch echtpaar aan om een keer te koken voor een groot gezelschap. Dat staat gepland in oktober.

Succes en knelpunt

De reacties van de gasten op het kerstdiner zijn heel positief. Daardoor staat het nu ieder jaar op de agenda. Marjo: ‘Wat opvalt is de grote diversiteit van de aanwezigen. Zo’n mooie verzameling van mensen die elkaar anders niet zo gauw zouden tegenkomen.’ Door het kerstdiner en andere projecten van AoH ontstaan mooie contacten. Marjo: ‘Vaak zijn mensen een beetje benauwd voor mensen die anders zijn. Maar doordat ze elkaar leren kennen, verdwijnen de vooroordelen en angsten.’ Ook is het mooi om te zien hoe kerken en niet-kerkelijke instanties samenwerken bij de projecten. De plaatselijke media zijn nauw betrokken bij de activiteiten en doen er op een positieve manier verslag van. Op allerlei manieren zijn er verbindingen op gang gekomen tussen de kerk en de samenleving. Gert en Marjo ervaren dat als zegen en genade.

Ze vinden het jammer dat niet alle Aalsmeerse kerken deel uitmaken van dit platform. Deze kerken worden waar mogelijk wel gevraagd om mee te werken met activiteiten, maar zijn niet bij AoH aangesloten.

Waar het om gaat

Gert: ‘Het belangrijkste is om aandacht te hebben voor mensen. De praktische organisatie moet natuurlijk ook gebeuren, maar we merken dat de behoefte aan echt contact heel sterk is.’ Marjo: ‘Ja, dat denk ik ook. Het is vooral het hebben van een open oor en een open hand. Contact zoeken met elkaar en luisteren.’

Tijdens de activiteiten wordt niet expliciet geëvangeliseerd. Wel kan het zijn dat er spontaan gesprekken over geloven op gang komen. Gert: ‘Mensen vragen me soms: waarom doen jullie dit toch allemaal? Zo belangeloos. En dan vertel ik over mijn geraakt-zijn door Jezus Christus. Hij zette zich vooral in voor de kwetsbaren. Hij is mijn inspiratiebron.’