Koningin van de nacht

Welriekende nachtorchis, nachtpauwoog, een bloem die maar één nacht bloeit. Vlak om me heen bestaat een wereld die ik helemaal niet ken. Een wereld die zich onopvallend, in het donker manifesteert en van ongekende schoonheid blijkt te zijn.

Eén voor één til ik de cactussen uit het raampje van de schuur en geef ze aan mijn man. De ijsheiligen zijn voorbij, dus ze kunnen naar buiten. Tot half september zullen ze achter in de tuin staan, waar ze doorgaans zichtbaar van opknappen; de meesten zullen bloeien in prachtige kleuren.

‘Deze ziet er echt niet meer uit’, zeg ik terwijl ik onhandig een cactus aangeef die topzwaar is. Op verschillende plekken heeft hij lange bladeren gekregen die gegroeid zijn uit stukken plant die verhout zijn. ‘Hij is nog van mijn vader geweest’, zegt mijn man, terwijl hij hem voorzichtig tussen de andere cactussen in zet. ‘Hij is al meer dan 70 jaar oud. Mijn vader kreeg een stek van een vriend. Als je hem goed verzorgt, geeft hij ieder jaar één of meer prachtige bloemen. In de nacht.’

Voor één nacht

Begin juni geeft mijn man me een seintje: ‘Het kan elk moment gebeuren, die ene cactus gaat bloeien.’ En ja hoor, die avond is het zo ver: een witte bloem met sierlijke bladeren van minstens 10 centimeter lang straalt ons tegemoet. Deze ene nacht is het een prachtig witte schoonheid. Het is een kleiner familielid van de ‘Koningin van de Nacht’, niet voor niks zo genoemd. Ik ben onder de indruk en tegelijkertijd verbaasd. ‘Wat jammer dat hij alleen ‘s nachts bloeit, en zo kort.’

‘Waarom vind je dat jammer?’ zegt mijn man. ‘Wij genieten ervan als we bloemen zien bloeien, maar ook zonder ons bloeien ze wel. Soms nog mooier dan wanneer wij er met onze neus bovenop staan. En voor die bloem is één nacht blijkbaar voldoende.’

Intense geur

‘Zijn er eigenlijk nog meer bloemen die ‘s nachts bloeien?’ mijmer ik.

‘Zeker. De teunisbloem springt ‘s avonds open, iedere avond met een nieuwe gele bloem. Die plant heeft een hele rits bloemen dus daar kun je langer van genieten. Damastbloemen bloeien in de nacht, maar ook de nachtkoekoeksbloem, de kamperfoelie en de welriekende nachtorchis.

Over het algemeen geuren nachtbloemen heerlijk. Door die intense geur kunnen insecten ook in het donker de nachtbloemen gemakkelijk vinden.

Nachtvlinders komen op de nachtbloemen af om nectar te drinken. Ze zijn meestal wat groter en behaarder dan de vlinders die wij overdag zien. Ze worden vaak motten genoemd en dan denken de meeste mensen aan onopvallende bruine vlinders. Maar er zijn verschillende soorten nachtvlinders, ook in Nederland, en daar zitten hele mooie bij. Zo heb je de nachtpauwoog en de familie van de pijlstaartvlinders. Sommige zijn indrukwekkend groot en bijzonder gekleurd. Ze hebben extra grote antennes waarmee ze de bloemen kunnen ruiken.’

Ongekend

Een plant die er minder fraai uit ziet, een bloem die in de nacht bloeit, vlinders die ik niet eerder opgemerkt heb: blijkbaar bestaat er vlak om me heen een wereld die ik helemaal niet ken, waar mijn oog aan voorbij ging; een wereld die zich onopvallend, in het donker manifesteert en van ongekende schoonheid blijkt te zijn. Een wereld die mijn ogen niet nodig heeft; een wereld die niet uitgaat van ‘zo láng mogelijk’, maar die bestaat omdat ze bestaat, prachtig en waardevol in zichzelf.

Als het najaar weer aanbreekt, zet ik de cactussen extra voorzichtig terug in het schuurraampje.