Lieve rituelen: zegenende gebaren en woorden

Zegenen van het brood

‘Ik groeide op in Veenhuizen, in een katholiek gezin met acht kinderen. Mijn moeder zorgde voor het huishouden en mijn vader werkte bij justitie en ging ’s morgens naar zijn werk.
Als ontbijt kregen wij één boterham en een bord havermoutpap, ‘s middags aten wij warm en ‘s avonds waren er drie boterhammen, twee met hartig en één met zoet.
Wij smeerden het brood niet zelf, dat deed mijn moeder. In de jaren 50 kocht zij grote, ongesneden Drentse stoeten.
Voor zij het vloerbrood aansneed, zegende zij het, door het brood in haar handen te nemen en met het puntje van het broodmes aan de onderkant van het brood een kruisteken te maken. Ze zei er niets bij, ze deed dit in stilte.’

Avondritueel

‘Iedere avond, als wij al in bed lagen, kwam mijn moeder nog even ons kamertje binnen.
Zij zegende ons dan door met haar rechterduim een kruisteken te maken op ons voorhoofd. Ook op dit moment zei ze niets. Het was een fijn en intiem gebaar. Ook toen ik al lang volwassen was en vanuit het klooster bij haar kwam logeren, kwam ze nog altijd even langs om mij met dit lieve ritueel een goede en veilige nacht te wensen.

ZUSTER MARIE-THÉRÈSE (80) (OPGETEKEND DOOR HOLKJE VAN DER VEER)

Gatha’s

In de boeddhistische traditie in de stijl van de Vietnamese monnik Thich Nath Hanh zijn gatha’s korte zegenspreuken, die je aandacht brengen bij wat je op dat moment aan het doen bent. Ze hardop uitspreken is een manier van mediteren terwijl je een handeling verricht.

Wakker worden
Ik word wakker en ik glimlach, dankbaar voor een nieuwe dag. Moge ik in aandacht leven, en alle wezens liefde geven.

Handen wassen
Water stroomt over mijn handen. Moge ik ze goed gebruiken voor het welzijn van allen en onze dierbare aarde.

De telefoon opnemen
Woorden kunnen heel ver reiken. Moge ik zorgvuldig spreken, zodat we elkaar begrijpen en van elkaar leren houden.

Toevoegen aan de heelheid

Een ‘beracha’ of ‘zegen’ is de meest bekende joodse gebedsvorm. Volgens de traditie moet een vrome jood elke dag minstens honderd zegenspreuken zeggen. Een zegenspreuk begint met ‘Gezegend ben Jij, Eeuwige onze God…’

Als we God zegenen, weten we heel goed dat God onze zegen niet nodig heeft. Toch willen we die geven. Zo geven we aan dat we iets aan de heelheid van God willen toevoegen. In antwoord op de eindeloos vele zegeningen die wij ontvangen, proberen we, hoe gebrekkig ook, actief toe te voegen aan de balans van zegeningen waarop onze wereld rust.

ARTHUR GREEN

Dat de zon je nieuwe energie brengt overdag,
de maan je ’s nachts zachtjes herstel geeft
Dat de regen je zorgen wegwast,
de wind je nieuwe kracht inblaast
Dat je vriendelijk en behoedzaam door de
wereld wandelt
en haar schoonheid kent –
alle dagen van je leven.

ZEGEN VAN DE APACHES