Light in Babylon
Harm van Grol is ouduniversitair docent Exegese van het Oude Testament aan de Tilburg School of Catholic Theology.
De grens tussen Iran en Israël loopt dwars door Michal Elia Kamal, Israëlische zangeres van Joods-Iraanse ouders. De grens tussen oost en west loopt dwars door het trio dat Michal vormt samen met haar Franse partner en gitarist Julien Demarque, en haar Turkse vriend Metehan Çifçi, meester op de santoer. De grens loopt dwars door de stad waar ze elkaar gevonden hebben en waar ze optreden, Istanboel. De grens loopt dwars door hun muziek.
Hun tweede album (2013) heet ‘Life Sometimes Doesn’t Give You Space’, en haar droom is dat zij – en vele andere vrouwen – ooit in Teheran kunnen doen wat zij nu in Turkije en elders kan doen. Luister naar hun lied Hanasjim sjèl Teheran, ‘De vrouwen van Teheran’. Deze muziek is te beluisteren via YouTube, de teksten van hun liederen staan op hun eigen website, in het Hebreeuws en Engels.
Dat eens … dat ik daar oprijs Een vreemde vogel aan de hemel boven Iran Ik zal mijn keel schrapen, mijn vleugels uitslaan Om voor jullie te zingen, in Teheran
Hun derde album (2016) heet Yeni Dunya, Turks voor ‘Nieuwe Wereld’. Ze zullen keer op keer volhouden dat ze niet aan politiek doen en gewoon maar zingen en spelen, maar hun hele bestaan als trio is politiek en staat voor ‘de visie van een wereld vol diversiteit, vrijheid, vrede en licht’. Het trio heet Light in Babylon en ze zijn bereid, anders dan Jona, op weg vele grenzen te overschrijden en vele dagreizen te gaan door de wereldstad. Je hoeft niet van de stad te houden om die weg te gaan. Luister naar hun lied ‘Istanbul’:
En Istanboel rilt Kijk, ik ben niet bang Ja, het is niet mijn plicht Van haar te houden
Zij zingt in het Hebreeuws met een enkel woord Turks – hoewel zij ook hun versie van John Lennons ‘Imagine’ brengen, ‘in a sophisticated turkish rhythm’. Zij put ruim uit haar eigen traditie. Haar lied Kipur, ‘Verzoening’, trekt de aandacht. Het is een versie van Sjachar avakèsjcha ‘In het ochtendgloren zoek ik U’, een beroemd gedicht van Solomon ibn Gabirol (elfde eeuw). De spreker vraagt zich af wat de mens kan die oog in oog staat met Gods grootheid, en vindt zijn antwoord in wat God hem gegeven heeft: het hart en de tong en een krachtige geest. Zolang Gods adem in hem is, zal hij zingen en loven. Het is verzoening tussen God buiten en God binnen. Michal zingt het lied in Cappadocië (video), maar ook in meer intieme settingen (live).
In diverse liederen en liedjes komen teksten uit het Hooglied terug, ronduit of spelenderwijs. Luister Hinach Yafa, ‘Zo mooi, jij!’ – Hooglied 3:
In mijn bed, al weken, zocht ik die mijn ziel liefheeft – ik kon hem niet vinden.
Of: Nava Ani, ‘Mooi ben ik’ – Hooglied 1; of: Ge’oet, ‘Getij’ – ‘O, als mijn hart opengaat / Is jouw hart net gesloten / Mijn lippen kussen je, / Jij, je bent al weer ergens anders’. In een wereld waarin angst het hart beheerst en identiteit oorlog is, krijgt haar persoonlijke verlangen een mondiaal karakter: dat ‘er een brug gebouwd / tussen onze werelden’ (Neta Zar, ‘Vreemde boom’).
