Maar jullie, wie zeggen jullie dat ik ben?’

In Mattheüs 16:15 stelt Jezus deze vraag aan zijn leerlingen: wie zeggen jullie dat ik ben? Petrus antwoordt: ‘U bent de messias, de Zoon van de levende God’.

De kerk kun je omschrijven als een gemeenschap van mensen rondom Jezus Christus, de preek op zondag begint vaak met de aanhef: gemeente van onze Heer Jezus Christus.

Iets met Jezus…

Binnen en buiten de kerk wordt intussen heel verschillend over Jezus gedacht. Veel mensen vinden Jezus een inspirerend figuur. In Amsterdam werden jonge, niet-gelovige mensen groepsgewijs geïnterviewd over religie en kerk. Met kerk konden ze niet zoveel, maar Jezus was wel oké. Eén van de jongeren kwam met een lumineus idee: ‘De kerk zou iets met Jezus moeten gaan doen. Dan kan het misschien nog iets gaan worden!’ De anderen vonden dat een prima suggestie.

Kennelijk was het voor deze jongeren niet vanzelfsprekend dat de kerk ‘iets met Jezus’ doet. Hoe is dat voor kerkmensen zelf? Iedere zondag wordt er gepreekt. Dan gaat het over God en uiteraard komen de verhalen over Jezus ook langs. Kerst, Pasen en Pinksteren: het gaat over Jezus. Hoe komt hij ter sprake?

Drie arrangementen

Als het gaat om de plaats en het gewicht van Jezus binnen ons geloof en ons missionaire denken en handelen, lopen de wegen uiteen. Wij onderscheiden drie ‘arrangementen’.

Voor de helderheid: het gaat hier om vloeibare concepten. Bovendien, niemand ‘heeft’ Jezus, hij is altijd meer of blijkt anders te zijn dan we bedenken of denken te weten. Velen zullen zich in meerdere richtingen herkennen. Tegelijk is er onderscheid en het kan helpen dat te verhelderen en erover in gesprek te gaan. Wie is Jezus voor jou? Waarom zouden we anderen over hem vertellen?

Binnen het eerste arrangement wordt Jezus gezien als de enige weg naar het heil. Buiten hem lopen alle wegen dood, hij overbrugt de kloof die er is tussen God en mensen. De opdracht van de kerk is dan ook anderen in contact te brengen met Jezus, zodat zij hem kunnen aanvaarden als hun Heer en Verlosser en niet verloren gaan. Een kerntekst hierbij is Johannes 3,16: ‘God had de wereld zo lief dat hij zijn enige Zoon heeft gegeven, opdat iedereen die in hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft’. De nadruk ligt hier op zonde en vergeving en de noodzaak van bekering.

Binnen het tweede arrangement is er ook een grote concentratie op Jezus. Zijn sterven en opstaan zijn cruciaal in de wereldgeschiedenis. God heeft in hem de hele wereld met zich verzoend (zie dezelfde tekst uit Johannes 3), deze wereld ís al gered en in zijn handen. God is grenzeloos, de Geest kan overal waaien. De kerk heeft de opdracht deze wereld te dienen en te getuigen van Jezus Christus. De kerk kan binnen dit arrangement ook gezien worden als een gemeenschap die voor en namens anderen gelooft (plaatsbekledend), zoals Job die voor zijn kinderen offert (Job 1:4,5). Niet alles hangt af van individuele beslissingen.

Binnen het derde arrangement ligt de nadruk op het hier en nu (immanent: binnen deze wereld), ook als het gaat om Jezus. Jezus staat hier in een lange rij inspirerende mensen met heel verschillende achtergronden en levensovertuigingen die wegen van vrede en gerechtigheid gingen. Wij laten ons door hem inspireren, op zoek naar het goede leven en de ware menselijkheid, samen met alle mensen van goede wil. De eeuwigheid (in de zin van: leven na de dood) staat in dit arrangement niet op de voorgrond of wordt ontkend. Het gaat om bevrijding van mensen, in dit leven nu.

Vragen bij de arrangementen

1………………………2……………………3 …………………..

Je zou de arrangementen op een lijn naast elkaar kunnen zetten. Waar zou je jezelf plaatsen? Is er ook een ontwikkeling geweest in de manier waarop je over Jezus bent gaan denken?

Een vervolgvraag zou kunnen zijn: wat vind je de kracht van de verschillende arrangementen? Welke vragen heb je bij je eigen positie? (we kunnen vaak de zwakte van andere posities goed benoemen, maar waar zit de mogelijke zwakte van ons eigen verhaal?)

Tot slot noemen we een aantal thema’s die in het gesprek over de arrangementen een belangrijke rol spelen en het gesprek kunnen verhelderen en verdiepen.

Zonde en oordeel

‘Zonde en oordeel’ klinkt in de oren van velen als ‘zwaar’ en de woorden roepen soms nare herinneringen op. Oordeel kan ook betekenen dat er recht wordt gedaan aan de slachtoffers, dat er eindelijk een eerlijk licht valt over mijn leven en dat van anderen. Dat kan bevrijdend zijn. Vergeving en verzoening zijn vanouds centrale woorden in de kerk. Ze veronderstellen dat er iets mis is met mensen, dat er kwaad is en een oordeel daarover.

De betekenis van Jezus in het leven hier en nu

Wat leren we van hem? Dan gaat het over verandering en vernieuwing in ons dagelijks bestaan, om onze inzet voor de wereld om ons heen. Het gaat om bevrijding, heelheid en mens-zijn zoals het bedoeld is. Jezus gaat ons daarin voor.

Opstanding en leven na dit leven

Het zou wel eens kunnen zijn dat ‘Koninkrijk’, Gods nieuwe wereld, een verbindend begrip is bij de arrangementen. ‘Koninkrijk’ gaat over een nieuwe werkelijkheid op deze aarde, ‘zoals in de hemel’. Dat maakt het leven hier en nu van belang, geen opstapje naar de eeuwigheid. Tegelijk is er meer dan het tijdelijke aardse bestaan, we leven het beste tegemoet. Het Koninkrijk dat zichtbaar werd in het leven van Jezus en waar we nu tekenen van zien, wordt ooit werkelijkheid in allen en alles.

Gespreksvragen

• Welke woorden vind jij van toepassing op Jezus? Verlosser, vriend, profeet, koning, rechter, voorbeeld, inspirator, leraar, wegwijzer, waarheid, messias, zoon van God, priester, redder van de wereld? Of nog andere?

• Waar sta je zelf op de lijn van arrangementen? Waar denk je dat je gemeente staat? Hoe wordt er gepreekt bijvoorbeeld?

• Bespreek de drie thema’s aan het eind van het artikel. Verandert het je positie in de arrangementen?