Met een maatje sta je sterker

De baptistengemeente Silo in het centrum van Utrecht heeft een lange traditie als het gaat om aandacht voor wie in de gevangenis zit of gezeten heeft. Al vanaf de jaren zeventig vragen daar voorgangers, vanuit hun ervaringen als gevangenispredikant, om een andere kijk op detentie en straffen, en om zorg voor wie met justitie in aanraking is gekomen.

Zo zijn onder hun leiding vrijwilligers geworven die contacten onderhouden met ex-gedetineerden, die via het justitiepastoraat in de Silokerk terechtgekomen waren als incidentele of regelmatige bezoekers. Deze ‘Silo-maatjes’ brengen huisbezoeken en verlenen bijvoorbeeld budgethulp. De Stichting Kerken en Gevangenen zorgt voor financiering van dit project en voor instructie van de vrijwilligers. Zo kan er deskundig en met straatwijsheid worden omgegaan met de verschillende problemen van ex-gedetineerden.

TERUGVAL OP DE LOER

Vanaf 1998 functioneert naast deze maatjesgroep de Silo Eetgroep, die eens per maand een maaltijd organiseert, bedoeld als een tafel van welkom voor wie zojuist vrij zijn gekomen. Maar ook als blijvend netwerk voor wie al langer geleden het proces van ‘herintreden’ heeft doorgemaakt. Gesprekken aan de eettafel zijn een uitstekende gelegenheid om te horen of men zichzelf kan redden in de nieuwe vrijheid. En om van problemen te horen die anders wellicht onbesproken zouden zijn gebleven. Juist dan, zo weten de vrijwilligers, ligt het gevaar van terugval op de loer.

TWEE ZIJN STERKER DAN ÉÉN

Freek is na zijn detentie een bijbelstudie gaan volgen en wil pastoraal assistent worden. Zijn Silomaatje Arie de Boer is oud legerpredikant en wil Freek daar graag in begeleiden.

Freek: ‘De Silogemeente is voor mij een plek waar ik mezelf kan zijn en open kan praten met mensen die weten wat de gevangenis is. Als je persoonlijke dingen deelt, wil je ook dat je veilig bent en dat ben je bij vrijwilligers van de kerk. Ik heb nog begeleiders vanuit de Reclassering, maar dat zie ik toch als ‘betaalde liefde’, daar weeg je je woorden meer. Ik doe graag alles alleen, maar soms heb je anderen nodig om over je eigen gedachten te reflecteren. Met Arie praat ik over bijbelteksten en hoe ik die lees, of het klopt wat ik daarbij denk. Wat ik in de bajes ervaren heb, kan ik nu omzetten in een andere manier van leven. Ik zat in een tunnel, en kon niet verder kijken dan mijn eigen gevoelens en gedachten. Het was daar voor mij woestijntijd. Ik leerde daar om hulp te vragen en niet langer alles alleen te doen. Want met een maatje sta je sterker.’

Arie: ‘Wij zijn aan elkaar gekoppeld omdat Freek graag over geloof en bijbel praat en ik dat ook graag doe. Ondanks de heel verschillende kerken waar wij uit komen, vinden we in gesprek samen veel wat ons verbindt. Ik ben onder de indruk van zijn trouwe deelname aan de maaltijden en bijbelgroepen die Silo te bieden heeft. Wat mij betreft mag Freek bij mij aankloppen zo vaak als hij wil, om te praten over de dingen die hem bezig houden. De vragen vanuit zijn leven en heftige bajestijd zijn voor mij keer op keer een uitdaging om samen met hem de goede verbinding te zoeken tussen zijn actualiteit, de bijbel en ons beider geloofsbeleving.’

Arjan Noordhoek werkte als protestants geestelijk verzorger in verschillende justitiële instellingen en als voorganger van de Baptisten Silo-gemeente in Utrecht.

DE SILO-EETGROEP

ARIE (L) EN FREEK.

Rondeel

Laten wij borg staan voor elkanders leven, jij mensenkind hebt deel aan mijn bestaan, waar jij verworpen bent, neem ik je aan, ben jij de vraag, ik zal het antwoord geven, daar waar ik viel, heb jij mij opgeheven en waar ik wankelde, daar bleef jij staan; laten wij borg staan voor elkanders leven. Naar elkaar toe, dan van elkaar vandaan, zo worden wij steeds heen en weer gedreven, in wederzijds begrip of misverstaan; laat ons in hou en trouw dicht samengaan, want welke zekerheid is ons gebleven dan dat wij borg staan voor elkanders leven.

CITA GOLTERMAN-VAN DIJK

UIT: ‘WEERBARSTIG HOUT’, 1984.