Niet meezingen a.u.b.

Al vijfendertig jaar is er in de zomermaanden een dagelijks middaggebed in de Grote of St. Bavokerk in Haarlem. Soms zijn er twee bezoekers, soms vijftien. Altijd is er een organist en een liturg. De opzet is heel simpel: welkom, lezing, stilte, Taizé-lied, gebedsmoment met kaarsjes en intenties, Liedboeklied en zegen.

Maar er is een drempel. Niet alleen fysiek – om in de Kerstkapel te komen moet je een stapje omhoog nemen, maar ook in de vorm waarin de vrijwilligers, ‘ boekaniers’ genoemd, toeristen en bezoekers van de monumentale kerk uitnodigen om ‘mee te doen’. Gewapend met de orden van dienst, stappen de boekaniers die dat durven op de mensen af die tijdens het orgelspel vooraf wat ronddrentelen en vragen of ze mee willen doen. Meer dan de helft van de toeristen draait zich tijdig om en loopt snel verder. Soms zijn mensen ook geraakt, pakken onwennig de map aan en zoeken een plekje, benieuwd waar ze nu weer in terecht zijn gekomen.

Ooit was ik met een groep ‘reli-professionals’ in een klooster. Daar vierden de broeders de liturgie, met de Psalmen van Gerhardt en Van der Zeyde. En terwijl ikzelf me nog eens omdraaide, bleek nota bene de enige moslima in ons gezelschap wél naar de ochtendviering te zijn gegaan. Juist door de vorm waarin de liturgie zich ‘voltrekt’, word je daar als bezoeker niet geannexeerd, maar kun je vrij meedoen. De broeders raadden bezoekers zelfs af om zélf mee te zingen.

Mijn kerk vroeg om een mogelijke nieuwe invulling van het middaggebed, en in het advies dat ik gaf is dit het uitgangspunt geworden. We hebben een groep zangers (m/v) nodig die met een liturg het middaggebed dragen. Bezoekers mogen toekijken en aanschuiven wanneer ze willen, of verder door de kerk dwalen. Bij de gebedsintenties wordt iedereen die wil uitgenodigd om iets van hun eigen zorgen of verlangens te delen. Wélke muzikale traditie we kiezen: de Psalmen van Ida Gerhardt, Taizé of Gregoriaans, is dan de volgende vraag.