Menu

Basis

Ouder? Ik ben oud!

Verstoot mij niet, nu ik oud word
Verlaat mij niet nu mijn kracht bezwijkt (Psalm 71, 9).

Zo kun je je soms voelen wanneer je schedel door je haren heen begint te glimmen. Onaantrekkelijk, verlaten.

‘Ik vind er niks aan’, zei een tachtigjarige vriend van mij laatst die toch nog best actief is. Wijn proeven, in de tuin schoffelen, tweede huisje inrichten. Maar wat is oud zijn eigenlijk? Behalve dat je minder energie hebt en (als je geluk hebt) meer kleinkinderen die met je rollator gaan racen?

Als je jong bent en je krijgt wat, de ‘kissing disease’ bijvoorbeeld want dat is het voorrecht van de jeugd, kun je daar wat aan doen. Rust houden, paracetamol. ‘Ik ben weer de oude’, kun je dan na verloop van tijd opgelucht zeggen. Let op: dat ‘oude’ wordt hier heel positief bedoeld. Maar als een tachtigjarige dat zegt, slaan de mensen hem of haar meewarig op de schouders. ‘Kom op’, zeggen ze dan, ‘je bent nog jong van hart’.

Foto: Christian Newman op unsplash.com

Antieke knieën

Het is vandaag zelfs zo erg dat je niet meer mag zeggen: ‘Ik ben oud’. ‘Ik word ouder’ mag wel, moet zelfs. Ook hier zullen de mensen ons vriendelijk doch onverbiddelijk corrigeren. Dat is toch een kromme situatie: jong zijn mag wel, maar oud zijn niet – alleen ‘ouder’. Alsof je alleen maar meetelt zolang je met het tv-programma ‘Nederland beweegt’ mee kan kronkelen. Geen wonder dat mensen die met antieke knieën lopen zich, evenals de psalmdichter, ‘verstoten en verlaten’ voelen. Onbewust hebben ze de in onze cultuur heersende giftige, negatieve mening over de ouderdom ingeslikt en zich eigen gemaakt.

God is oud

Gelukkig hebben oude mensen God aan hun kant. Die wordt in de bijbel de ‘oude van dagen’ genoemd (zie Daniël 7). God is oud, eeuwenoud zelfs, en schaamt zich daar niet voor. Helemaal niet. De vertalers van de Nieuwe Bijbelvertaling vonden dat kennelijk toch een beetje te gek en hebben er verhullend ‘oude wijze’ van gemaakt. Dat lijkt toch nog een beetje op ‘oudere wijze’. Alsof ze God op de kosmische schouders willen slaan, zeggend: ‘Kom op, we zijn zo oud als we ons voelen’.

Niet alle culturele veranderingen zijn een verbetering. Ik herinner me nog (zo oud ben ik inmiddels) dat mensen van hoge leeftijd ‘ouden van dagen’ genoemd werden. Toen wisten we nog hoe we de bijbel moeten vertalen en wat de waarde van de ouderdom is. Daarin ga je, of je wilt of niet, een beetje meer op God lijken, de eeuwige ‘Oude van dagen’.

Want de ouderdom voltrekt zich aan ons. Anders dan wanneer je jong bent met de kissing disease, kun je daar niets aan veranderen. Al proberen sommigen iets van hun jaren af te trekken door een blonde pruik op te doen.
De ouderdom vraagt om overgave. Dan, en dat is een diep spirituele waarheid, krijgt het bestaan iets lichts. Net als de psalmdichter, ontdek je dat je op een onverwachte manier herleeft en herrijst (psalm 71 vers 20). Zodat je opgelucht zegt: ‘Ik ben weer de oude’.

Jean-Jacques Suurmond is emeritus-predikant, coach en supervisor. Hij schreef Meer geluk dan grijsheid (7e herziene druk 2015). Zie www.jean-jacquessuurmond.nl.

Wellicht ook interessant

Nieuwe boeken